8 - 02 - 2025
ایستادگی و اتحاد اوپک
گروه انرژی- دور جدید تحریم‌های نفتی ایران که با امضای دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا کلید خورد، با بیانیه وزارت خزانه‌داری آمریکا وارد مرحله اجرایی شد.
هرچند مسعود پزشکیان رییس‌جمهوری ایران در واکنش به تحریم‌های تازه آمریکا گفته که «مگر می‌شود کشوری که ۱۵دوست و کشور همسایه دارد به این راحتی تحریم کرد؟» اما واقعیت این است که کاهش فروش نفت می‌تواند دسترسی ایران به منابع حاصل از فروش نفت را سخت‌تر کرده و دور زدن تحریم‌ها ولو با وجود فروش نفت از راه‌های غیرمتعارف درآمدهای ارزی کشور را کاهش دهد.
سه روز پس از آنکه ترامپ با امضای یادداشتی برای تداوم سیاست فشار حداکثری علیه جمهوری اسلامی ایران ادعا کرد که آماده گفت‌وگو با رییس‌جمهوری ایران است، وزارت خزانه‌داری این کشور طی بیانیه‌ای اعلام کرد که تحریم‌های جدیدی در حوزه انرژی، کشتیرانی و نفت علیه ایران اعمال کرده که اولین تحریم دونالد ترامپ در دور دوم ریاست‌جمهوری‌اش به‌شمار می‌رود.
در بیانیه وزارت خزانه‌داری آمریکا آمده است: «امروز، دفتر کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه‌داری (OFAC) یک شبکه بین‌المللی را به دلیل تسهیل ارسال میلیون‌ها بشکه نفت خام ایران به ارزش صدها میلیون دلار به چین را تحریم می‌کند. این نفت به نمایندگی از ستاد کل نیروهای مسلح ایران و شرکت تحت‌تحریم آن که سپهر انرژی جهان‌نما پارس (سپهر انرژی) است، ارسال شده است. این تحریم‌ها شامل نهادها و افراد در حوزه‌های متعدد، از جمله چین، هند،، امارات و همچنین چندین کشتی می‌شود.»
وزارت خزانه‌داری آمریکا مدعی شد: «ایران سالانه معادل میلیاردها دلار از طریق فروش نفت برای تامین مالی فعالیت‌های منطقه‌ای بی‌ثبات‌کننده و حمایت از چندین گروه تروریستی منطقه‌ای از جمله حماس، حوثی‌ها (انصارالله یمن) و حزب‌الله درآمدزایی می‌کند. ستاد کل نیروهای مسلح ایران از شبکه شرکت‌ها و کارگزاران خارجی استفاده می‌کند تا این فروش و محموله‌های نفتی را امکان‌پذیر کند.»
همزمان اسکات بسنت، وزیر خزانه‌داری آمریکا نیز ادعا کرد: «حکومت ایران همچنان بر استفاده از درآمدهای نفتی خود برای تامین مالی توسعه برنامه هسته‌ای خود، تولید موشک‌های بالستیک مرگبار و پهپادها و حمایت از گروه‌های نیابتی تروریستی منطقه‌ای خود متمرکز است. آمریکا متعهد به هدف قرار دادن تهاجمی هرگونه تلاشی از سوی ایران برای تامین بودجه این فعالیت‌های بدخواهانه است.»
تحریم‌های جدید چقدر سخت است؟
ترامپ گفته که تحریم‌های جدید «برای ایران خیلی سخت است» و اظهار امیدواری کرده که مجبور نباشد خیلی از آن استفاده کند و همچنین گفته که باید دید آیا می‌توانیم به توافقی با ایران برسیم یا نه؟ پاسخ رییس‌جمهوری ایران اما تاکید برایستادگی است. مسعود پزشکیان در واکنش به تحریم‌های جدید نفتی ایران گفت: «آمریکا می‌گوید ما تحریم می‌کنیم اما ما باید همین منابع خود را مدیریت کنیم و با همسایگان خود درست کار کنیم و تعامل داشته باشیم. خیال کردند همه چیز ما به نفت وابسته است و می‌خواهند جلوی آن را بگیرند.»
رویترز به نقل از خزانه‌داری آمریکا می‌نویسد: این تحریم‌ها افراد و شرکت‌هایی را در چین، هند و امارات هدف قرار داده است. همچنین، در لیست تحریم‌های تازه، نفتکش سی‌اچ‌بیلیون با پرچم پاناما و نفتکش استارفارست با پرچم هنگ‌کنگ را به خاطر نقش آنها در انتقال نفت ایران به چین تحریم می‌کند. این تحریم‌ها شامل منع دسترسی این افراد و شرکت‌ها به سرمایه‌های‌شان در آمریکا و توقف کمک خارجی آمریکا می‌شود.
برخی مقامات آمریکا می‌گویند این اقدام ترامپ یک استراتژی نیست، بلکه تاکتیکی است جهت کاهش صادرات نفت ایران چون آمریکا به سراغ بانک‌های چینی که اجازه نقل‌وانتقال انرژی را می‌دهد نرفته است. این تحریم‌ها شبیه تحریم‌هایی است که در دو سال گذشته توسط جو بایدن اعمال می‌شد.
رویترز در ادامه گزارش خود از شخصی به نام آرش لاویان نام برده که آمریکا ادعا می‌کند وی به شرکت سپهر انرژی کمک کرده است.
آمریکا همچنین شرکت مارشال شپ منیجمنت، یک شرکت مدیریت کشتیرانی را هم تحت‌تحریم قرار داده است. به علاوه شرکت تجاری یانگ فلکس و شرکت کشتیرانی لاکی‌اوشن هم متهم به فعالیت در بخش نفت ایران شده‌اند.
تهدید به تحریم در رکوردزنی تولید
در حالی که رویترز به نقل از منابع خود نوشته که تحریم‌های جدید نمی‌تواند صادرات نفت ایران را به صفر برساند، محسن پاک‌نژاد، وزیر نفت از رکوردزنی تولید نفت در دی‌ماه سال جاری خبر داده است. از سویی طبق آمار کپلر، بیشترین رقم صادرات نفت ایران دراین‌باره به آوریل ۲۰۱۸ برمی‌گردد که رقم 757/2میلیون بشکه در روز را به ثبت رساند.
در نتیجه رقم فروش نفت ایران در دی‌ماه باید به رقمی در حدود 8/2میلیون بشکه در روز رسیده باشد اما طبق آمار UANI، این رقم در دو ماه دسامبر ۲۰۲۴ و ژانویه ۲۰۲۵ (دی‌ماه) به ترتیب 55/1 و 38/1میلیون بشکه در روز بوده؛ نصف رقم اعلام شده توسط وزیر. اما ماجرا چیست؟
فرآیند صادرات نفت اینگونه است که امور بین‌الملل شرکت ملی نفت، نفت ایران را در یک معامله صوری به شرکت نیکو می‌فروشد، سپس شرکت نیکو نفت در اختیار خود را از طریق کارگزاران نفتی خود و واسطه‌ها به پالایشگاه‌های خارجی صادر می‌کند یا اینکه ممکن است شرکت نیکو به دلیل عدم توانایی در صادرات نفت، آن را در روی آب و یا در مخازن کشورهای خارجی ذخیره کند.
آنچه باعث وصول درآمد ارزی می‌شود، طی کردن کامل این زنجیره تا فروش نفت به پالایشگاه‌های خارجی است ولی وزیر نفت تنها به معامله صوری بین امور بین‌الملل شرکت ملی نفت با شرکت نیکو اشاره دارد. به بیان ساده آنچه اتفاق افتاده، معامله صوری بین این دو شرکت و سپس افزایش ذخایر نفت ایران روی آب و مخازن خارجی بوده است.
ایران در حال حاضر حدود 5/1میلیون بشکه در روز نفت صادر می‌کند که بیشتر آن به چین می‌رود. از دست رفتن این حجم از صادرات که برابر با 4/1درصد از کل عرضه جهانی نفت است اهمیت بسیاری برای بازار دارد.
پزشکیان از اوپک چه درخواستی کرد؟
در هیاهوی تهدیدهای ترامپ و بیانیه خزانه‌داری آمریکا، رییس‌جمهور ایران میزبان هیثم الغیص، دبیرکل اوپک بود. پزشکیان در این دیدار به الغیص گفت که اگر اعضای اوپک متحد باشند و با هم کار کنند، آمریکا نمی‌تواند یکی از آنها را تحریم کند و تحت‌فشار قرار دهد. پزشکیان همچنین، از اعضای اوپک خواست در برابر تحریم‌های آمریکا متحد شوند. دونالد ترامپ هفته گذشته اعلام کرد به‌دنبال صفر کردن صادرات نفت تهران است.
پزشکیان این درخواست را در دیدار با هیثم الغیص دبیرکل اوپک مطرح کرد. اوپک در شبکه اجتماعی ایکس در روز چهارشنبه الغیص را در دیدار از ایران نشان داد که ریاست دوره‌ای اوپک را در سال جاری برعهده دارد.
پزشکیان گفت: «من عقیده دارم اگر اعضای اوپک متحد باشند و با هم کار کنند، آمریکا نمی‌تواند یکی از آنها را تحریم کند و تحت‌فشار قرار دهد.»
محسن پاک‌نژاد، وزیر نفت هم در گفت‌وگو با الغیص گفت: اعمال تحریم‌های یک‌طرفه بر تولیدکنندگان نفت بازارهای انرژی را بی‌ثبات می‌کند. وی تاکید کرد: دور نگهداشتن بازار نفت از سیاست مساله‌ای حیاتی برای امنیت انرژی است. اعمال تحریم‌های یک‌طرفه علیه تولیدکنندگان بزرگ نفت و تحت‌فشار قرار دادن اوپک بازارهای نفت و انرژی را بی‌ثبات کرده و به مصرف‌کنندگان در سراسر دنیا آسیب می‌رساند.
وزیر نفت ایران که در ماه دسامبر به عنوان رییس جدید اوپک برای سال 2025 انتخاب شده در این دیدار همچنین گفت تهران استراتژی‌هایی را برای مقابله با تحریم‌های آمریکا دارد.
به گفته وی، بزرگ‌ترین چالش برای بازار جهانی نفت در میان‌مدت و بلندمدت مساله سرمایه‌گذاری در اکتشاف و تولید نفت است.
پاک‌نژاد تاکید کرد:«اگر مصرف‌کنندگان بزرگ نفت نگران عرضه هستند، این نتیجه فعالیت‌های سیاسی آنها در تحت‌فشار قرار دادن اوپک‌پلاس و اعمال محدودیت‌های قانونی بر سرمایه‌گذاری‌های جدید در بخش اکتشاف و تولید است.»
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد