اینجا چراغی روشن است…

امیررضا صوفی‌نژاد*- حضور در برلین که خود شهر نوآوری و فناوری است و شرکت در رویداد فناوری این شهر که حالا بعد از قریب به سه سال به‌صورت حضوری نیز برگزار می‌شد، تنها بخشی از جاذبه‌هایی بود که چشم و ذهن تحلیلگر یک ایرانی به خود گره می‌زد.
اما حامد بهشتی…
حامد را برای اولین‌بار در نمایشگاه اینترسولار مونیخ دیدم. از خیل شرکت‌هایی که در حوزه بهره‌برداری از انرژی خورشیدی در این نمایشگاه حضور داشتند چشمم به شرکتی افتاد که حوزه اصلی فعالیتش صنعت آب بود. برای من که ۲۵ سال از زندگی حرفه‌ای و کاری خودم را در این صنعت گذراندم هر موضوع مرتبط با این صنعت همیشه جذابیت دارد. مشتاقانه خودم را به غرفه شرکت رساندم و مشغول صحبت با علی، شریک تجاری حامد شدم. از لهجه و شمایلم متوجه ایرانی‌بودنم شد. با همان منش ساده و صمیمی‌اش، علی، من رتا به‌صرف چای دعوت کرد، اما برای یک زاده شمال، چای کیسه‌ای مفهوم بیگانه‌ای است. تا صحبت به عطروطعم چای اصیل ایرانی کشیده شد، حامد هم به جمع ما ملحق شد؛ گویی بعد از سال‌ها زندگی در غربت، عطر ایران به مشامش خورده است.
پرده دوم
هنوز یک ماه از اولین دیدار‌مان نگذشته بود که به بهانه هفته فناوری برلین سفری به این شهر داشتم. از زمزمه‌های بچه‌ها شنیدم که روز آخر حضور هیات‌مان در برلین به دیدار از شرکت حامد گره‌خورده و همراه آلمانی ما نیز با ذوق خاص خودش از کارآفرینی یک ایران در دل شهر برلین تعریف می‌کرد.
پرده سوم
حامد کارش را از ۱۳۸۲ شروع کرد، درست زمانی که من به دنبال گرفتن حداقل رتبه برای آغاز فعالیتم به‌عنوان پیمانکار صنعت آب بودم، حامد نیز به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر قدم برداشت. من باور دارم که مسیر زندگی آدم‌ها همیشه از یک جرقه کوچک آغاز می‌شود. درست مثل آغاز زایش انقباضات قلب که به آن گره پیشاهنگ می‌گویند. گره پیشاهنگ حامد، مطالعه مقاله‌ای بود در بحث هیدروژن و این آغازی شد بر بیش از دو دهه فعالیت او در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر. گره‌های پیشاهنگ ذهنی‌مان را جدی بگیریم، چرا‌که از پس آن تحولات بزرگی پنهان شده است.
از شاخصه‌های متمایز کسب‌وکار حامد، مدل کسب‌وکار خاص و ویژه‌ای اوست. استفاده از مدل کسب‌وکار اجتماعی و اقتصاد دورانی شاید کلیدی‌ترین عناصری بودند که زمینه موفقیت مدل کسب‌وکار او را فراهم آورد. از بین همه جملات حامد یک جمله، تاثیر عمیقی روی من گذاشت. حامد برای اینکه بتواند مقاومت مردم بومی نسبت به استفاده از دستگاه آب‌شیرین‌کن را بشکند مدت‌های مدید در مناطق کمتربرخوردار کشورهایی چون چین، مالزی، لبنان و کنیا زندگی کرد. آنقدر با مردم صمیمی بود که به او لقب Docor water داده بودند. این موضوع در پروژه‌های صنعت آب بسیار رایج است. من با پوست و گوشت خودم این موضوع را حس کردم که برای کار در مناطق کمتربرخوردار باید از جنس مردم بود. باید از نیروی انسانی محلی و بومی استفاده کرد تا براساس سنجش دقیق نیاز آنها نسبت به پیشبرد پروژه اقدام کنیم. وقتی واکسن کرونا از فاز مطالعات بالینی خارج شد و به تولید انبو‌ه رسید، شرکت‌های تولیدکننده برای فروش واکسن و کسب منافع مالی چرتکه انداخته بودند، اما حامد برای این کار کیسه‌ای ندوخته بود. در پروژه‌هایی که با سرمایه‌گذاری روستاییان انجام می‌گرفت مشارکت کرده و بعد از ۵ سال پروژه را به خودشان واگذار می‌کرد. در کنار همه این موارد، از نظر حامد، برای مدیریت بهینه منابع آبی و نیز پیاده‌سازی اصول اقتصاد چرخشی، آب تصفیه‌شده را می‌توان در پروژه‌های آب‌رسانی، کشاورزی و پرورش ماهی مورد استفاده قرار داد. حامد بهشتی برای موفقیت از کلمه باور وام گرفت، چرا‌که تمام ۱۳ موسسه‌ای که در گذشته کار سرمایه‌گذاری در استارت‌آ‌پ‌ها را در آلمان انجام می‌دادند طرح او را رد کردند. شریک تجاری‌اش همه پس‌اندازش را وارد چرخه کار کرد و با کمک همسرش، خانه‌شان را که تنها دارایی‌شان بود برای باورهایشان فروختند، اما رسیدن به نتیجه صرفا گذاشتن پس‌انداز و فروش خانه نبود، بلکه فروش محصولی اینچنینی، به بازاریابی و تحقیقات بازار فراوان نیاز داشت. فروش محصول شرکتی که هیچ سابقه‌ای ندارد- آن هم محصولی که خریدش به نسبت موردهای مشابه شاید کمی گران‌تر بود- سخت و طاقت‌فرسا بود.
یک سال تلاش بدون هیچ فروش… ده‌ها تماس بدون پاسخ… صدها ایمیل بدون جواب… همه اینها شاید اگر برای ما اتفاق می‌افتاد قطعا زانوی غم بغل می‌گرفتیم یا به مسیر اشتباهی که رفته بودیم فکر می‌کردیم، اما قبل از نصب دستگاه‌های اولین پروژه، اولین سفارش‌های شرکت ثبت شد… درست در زمانی که با خودت می‌گویی این آخرین ضربه است اگر به نور نرسم برمی‌گردم. آخرین ضربه را محکم‌تر می‌زنی و می‌بینی خورشید روشن‌تر از همیشه دارد می‌درخشد… چاهی که به سنگ خورده بود حالا از لابه‌لای سنگ‌ها آب جاری شده.
حامد حالا به نماد نوآوری در صنعت آب آلمان تبدیل شده و مجموعه تحت مدیریت او ورد زبان فعالان اقتصادی این کشور است. برخی از شما شاید داستان تمثیلی عالم و مردی که در جست‌وجوی موفقیت بود را شنیده‌اید. مرد به عالم گفت که برای موفقیت به من رمزی بگو. عالم از مرد خواست که فردا صبح به نزدیکی رودخانه بیاید. سپس از او خواست که همراه او به نقطه عمیق آب شنا کند. عالم، سر مرد را به زیر آب فروکرد و مرد تلاش می‌کرد تا خود را رها کند، اما عالم سر او را محکم نگه داشت. بعد از چند ثانیه، عالم سر مرد را از آب بیرون آورد و مرد نفس عمیقی کشید. عالم پرسید: در آن وضعیت تنها چیزی که می‌خواستی چه بود؟ مرد گفت هوا. عالم گفت: همان‌طور که در آن لحظه هوا را می‌خواستی اگر در جست‌وجوی موفقیت باشی بدون شک به دستش خواهی آورد.
در ادامه شرح جوایز کسب‌شده توسط حامد بهشتی آمده است:
۱- جایزه کارآفرین برتر آلمان به انتخاب KFW سال ۲۰۱۹
۲- جایزه کارآفرین برتر برلین به انتخاب KFW سال ۲۰۱۹
۳- برترین استارت‌آپ اروپا در صنعت کشاورزی به انتخاب دانشگاه Wageningen سال ۲۰۱۷
۴- جایزه جهانی آب امارات تحت عنوان Suqia سال ۲۰۲۰
۵- جایزه بزرگ آلمان در اهداف هزاره سازمان ملل سال ۲۰۲۲
۶- جایزه تکنولوژی سبز چین سال ۲۰۲۰
۷- جایزه بزرگ DIN سال ۲۰۱۸
۸- جایزه global change make به انتخاب مجموعه nudge هلند
* عضو اتاق بازرگانی