باخت کشاورزان

گروه بازرگانی- تعلل دولت در اعلام نرخ خرید تضمینی محصولات کشاورزی یکی از عوامل نارضایتی کشاورزان و همچنین نمایندگان مجلس از حجتی به شمار می‌رود که به نظر می‌رسد تبعات آن روی میزان تولید و تنظیم بازار سال آینده محصولات کشاورزی قابل مشاهده باشد.
تعیین به موقع نرخ خرید تضمینی محصولات کشاورزی یکی از موضوعاتی است که طی چند ماه اخیر همواره واکنش بسیاری از کارشناسان و کشاورزان را در پی داشته است چرا‌که با وجود اهمیت بالای به موقع اعلام شدن این نرخ برای کشاورزان و همچنین تاثیر بسزای آن بر تنظیم بازار سال آینده، ماه‌ها طول کشید تا وزارت کشاورزی و سپس شورای اقتصاد تصمیم نهایی را در این مورد اتخاذ کرده و نرخ‌ها را اعلام کنند. این در حالی است که حبیب‌الله نیکزادی‌پناه، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس با اشاره به تاخیر دولت در اعلام نرخ خرید تضمینی گندم امسال‌ بیان کرده بود که کشاورزان باید بدانند گندم آنها با چه قیمتی خریداری خواهد شد‌ و متناسب با آن برنامه‌ریزی کنند‌ در غیر این صورت، قطعا در میزان تولید گندم آنها شاهد سیر نزولی خواهیم بود.
وی همچنین اظهار کرده بود: طبق قانون دولت موظف بود تا پایان شهریور‌ماه، قیمت گندم سال زراعی ۹۶ را اعلام کند که متاسفانه این کار را انجام نداده است. از همین رو مجلس شورای اسلامی این کار را به دلیل مغایرت با قانون تایید نمی‌کند.
در این میان با وجود انتقادات فراوان عباس پاپی‌زاده، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس مبنی بر اینکه مطابق با نرخ تورم، باید به قیمت خرید هر سال محصولات کشاورزی اضافه شود اما پس از پنج ماه تاخیر، شاهد این هستیم که نرخ‌ها تغییر چندانی نداشته است به طوری که با وجود تلاش‌های وزارت جهاد کشاورزی برای بالا بردن نرخ خرید گندم، هر کیلوگرم گندم ۱۳۰۰ تومان نرخ‌گذاری شده است. این در حالی است که پاپی‌زاده اخیرا در این خصوص اعلام کرده بود: قانون خرید تضمینی مصوب سال ۱۳۶۷ می‌گوید باید بر اساس نرخ تورم، به قیمت هر سال اضافه کنیم اما از سال ۸۸ به بعد این مساله رعایت نشده است. مثلا سالی که تورم ۲۵ درصد بود، دولت قیمت را حدود ۱۰ درصد افزایش داد. سال گذشته هم تورم بالای ۱۵ درصد بود که دولت همان ۱۰ درصد را افزایش داد. امسال حداقل انتظار ما این است که طبق قانون عمل شود، گرچه تورم کاهش پیدا کرده اما حداقل انتظار ما این است که همان ۱۰ درصد اضافه شود، یعنی ۱۲۷۰ تومان سال گذشته باید به ۱۴۰۰ تومان برسد.
اما شواهد حاکی از آن است که مخالفت‌ها و اعتراض‌های حجتی نسبت به قیمت گندم جواب نداده و دولت همان ۱۳۰۰ تومان را برای خرید تضمینی هر کیلوگرم از این محصول استراتژیک، مصوب و ابلاغ کرده است. در همین راستا، رییس مجمع ملی تشکل‌های کشاورزی نیز در واکنش به افزایش دو درصدی نرخ خرید تضمینی گندم گفت: دولت موظف است قیمت خرید تضمینی گندم را هرسال متناسب با تورم افزایش دهد و قیمت جدیدخلاف قانون است.مسعود اسدی در واکنش به نرخ جدید خرید تضمینی گندم که با ۳۰ تومان افزایش نسبت به سال گذشته ۱۳۰۰ تومان اعلام شده است، به مهر گفت: طبق قانون، دولت موظف است هر سال پیش از شروع فصل کشت گندم، قیمت این محصول را تعیین و رسما اعلام کند.
علاوه بر این، میزان افزایش قیمت خرید تضمینی گندم نیز براساس قانون، باید حداقل به میزان نرخ رسمی تورم کشور باشد.
متن نامه نوبخت
این در حالی است که محمد‌باقر نوبخت، رییس سازمان برنامه و بودجه کشور، نرخ خرید تضمینی ۴۲ محصولات کشاورزی شامل ۲۵ محصول زراعی و ۱۷ محصول باغی را برای سال زارعی ۹۶-۹۵ بعد از پنج ماه تاخیر از آخرین فرصت قانونی به وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرد.
شرح نامه رییس سازمان برنامه و بودجه کشور درباره نرخ‌های خرید تضمینی محصولات کشاورزی سال زراعی جاری به شرح زیر است:
اعضای شورای اقتصاد عضو هیات وزیران درخواست شماره ۰۲۰/۱۲۸۶۷ مورخ ۱۲/۵/۱۳۹۵ وزارت جهاد کشاورزی در خصوص پیشنهاد قیمت خرید تضمینی محصولات زراعی برای سال ۱۳۹۶ و محصولات باغی برای سال ۱۳۹۵ را بررسی و به استناد ماده «۳۶» قانون الحاق موادی به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت(۲) به شرح زیر تصویب کرد.
۱- قیمت خرید تضمینی محصولات زراعی برای سال ۱۳۹۶ و محصولات باغی برای سال ۱۳۹۵ به شرح جدول (شماره ۱) ذیل تعیین می‌شود.
۲- به ازای هر درصد شکستگی بیش از ۱۰ درصد برای برنج‌های گروه سه مبلغ ۷۹ ریال و برای برنج‌های گروه یک و دو مبلغ ۹۲ ریال از نرخ‌های مصوب کسر و به میزان شکستگی کمتر از ۱۰ درصد برای برنج‌های گروه سه مبلغ ۱۱۶ ریال و برای برنج‌های گروه یک و دو مبلغ ۱۲۳ ریال به نرخ‌های مصوب اضافه می‌شود. حداکثر شکستگی قابل قبول ۱۵ درصد و حداقل شکستگی قابل قبول برای پرداخت جایزه ۵/۷ درصد است.
خرید تضمینی برنج توسط سازمان مسوول خرید، منحصر به استان‌های گیلان، مازندران و گلستان
خواهد بود.
۳- سازمان برنامه و بودجه کشور با هماهنگی وزارت جهاد کشاورزی و رعایت قوانین و مقررات مربوط، در مورد سازمان‌های مسوول خرید، محدوده زمانی خرید، تامین‌کننده تنخواه، چگونگی ضمانت و بازپرداخت اعتبارات مورد نیاز، تعیین هزینه‌های تبعی و محل تامین زیان احتمالی خرید موضوع این تصویبنامه، تصمیمات لازم را اتخاذ و بر نحوه اجرای آنها نظارت می‌کند.
تبصره: هزینه‌های تبعی براساس پیشنهاد سازمان مسوول خرید و پس از بررسی سازمان‌ حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان توسط سازمان برنامه و بودجه کشور ابلاغ می‌شود.
۴- میزان افت سن گندم و جدول قیمت دانه‌های روغنی برحسب افت و رطوبت با هماهنگی سازمان برنامه و بودجه کشور و وزارت جهاد کشاورزی تعیین می‌شود.
۵- جدول خرید تضمینی گندم و گندم دوروم برحسب افت مفید و غیر‌مفید برای سال زراعی ۱۳۹۶-۱۳۹۵ براساس محاسبه و پیشنهاد سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولید کنندگان و تفاهم وزارت جهاد کشاورزی و سازمان برنامه و بودجه کشور ابلاغ می‌شود.
۶- در راستای بند «الف» ماده «۱۴۵» قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران و تبصره «۶» ماده «۶» قانون افزایش بهره‌وری بخش کشاورزی و منابع طبیعی، وزارت جهاد کشاورزی مکلف است در برنامه‌ریزی تولید محصولات کشاورزی و انجام خریدهای تضمینی، الگوی کشت بهینه ملی- منطقه‌ای را رعایت کند.