بازار به بیراهه کشیده می‌شود

گروه بازرگانی بخشنامه پس از بخشنامه از راه می‌رسد و بازار دارد آرام آرام به تصمیمات یکباره و به تعبیری عجولانه عادت می‌کند بعد از بخشنامه ممنوعیت صادراتی و بازنگری در آن نوبت به ممنوعیت در واردات رسید. طی هفته گذشته براساس بخشنامه وزارت صنعت، معدن و تجارت، ثبت سفارش ۷۷ قلم کالای لوکس و غیرضرور به کشور ممنوع اعلام شد، اولویت ۹ و ۱۰ از جمله کالاهای لوکس و غیرضرور برای کشور به شمار می‌آیند که دولت بعد از نوسانات ارزی اعلام کرده بود که به آنها نه ارز مرجع و نه ارز مرکز مبادلات ارزی تخصیص می‌دهد. خودرو سواری، لوازم خانگی، موبایل و رایانه و اجزا آن، اسباب‌بازی، وسایل لوکس و پوشاک از جمله اولویت‌های ۹ و ۱۰ هستند که ثبت سفارش آنها با تصمیم جدید دولت متوقف شده است. با ممنوعیت برخی کالاهای صادراتی و واردات ۷۷ قلم کالا، شرایط جدیدی برای واردکنندگان و صادرکنندگان به‌وجود خواهد آمد.
عضو هیات نمایندگان ایران در این رابطه به «جهان صنعت» گفت: هرگونه تصمیم بدون مطالعه و کارشناسی که نقش تولیدکننده را نادیده گیرد در شرایط فعلی بازار قطعا اثرات منفی خواهد داشت.
محمدرضا بهرامن افزود: ضروری است که هر دستورالعمل تازه برای تسهیل و روان‌سازی بازار در تشکل‌های مربوطه پالایش شود. در این شرایط نگرانی اصلی فعالان اقتصادی این است که نتوانند در سیاست‌های تعریف شده واحد خود ثابت قدم باشند.
وی خاطرنشان کرد: در شرایط کنونی بازار که نرخ ارز به یک ثبات نسبی رسیده و روند رو به بهبودی ایجاد شده است این بخشنامه‌ها و اثرات منفی آن می‌تواند شک دیگری بر بازار وارد کند.
این فعال اقتصادی با اشاره به ممنوعیت‌های صادراتی اخیر گفت: این ممنوعیت در بازار‌های هدف ما نیز نگرانی ایجاد کرده است و خریداران کالای ایرانی از توقف ناگهانی در صادرات کالای مورد نظر خود نگران هستند و به دنبال بازارهای تازه و جایگزین می‌گردند.
وی همچنین در مورد ممنوعیت ثبت سفارش ۷۷ قلم کالا اظهار کرد: این مورد نیز از دیگر تصمیمات عجولانه‌ای است که در نهایت مسیرهای قاچاق را باز می‌کند و با افزایش قاچاق از طریق مرزهای غیرتعریف شده دولت متضرر می‌شود چراکه درآمد حاصل از مالیات این کالاها را از دست می‌دهد.
اقتصاد زیرزمینی
در همین رابطه رییس مرکز تجارت جهانی ایران با بیان اینکه همه می‌دانیم در صورتی که کمبود کالا در کشور احساس شود اجناس از راه قاچاق وارد کشور خواهد شد، افزود: با اتخاذ این نوع تصمیمات اقتصاد زیرزمینی در کشور به وجود می‌آید که باعث بسیاری از نابسامانی‌ها در کشور می‌شود.
محمدرضا سبزعلیپور، رییس مرکز تجارت جهانی ایران در واکنش به توقف ثبت سفارش واردات کالاهای مشمول اولویت‌های ۹ و ۱۰ اظهار داشت: در کشورهایی که اقتصاد آزاد و سالمی دارند جاده واردات و صادراتشان دو طرفه است و اگر بخواهیم اقتصاد ما نیز شکوفا شود نباید یک لاین از این جاده را ببندیم و تنها در لاین دیگر حرکت داشته باشیم.
وی افزود: صادرات و واردات در کنار یکدیگر مجموعه‌ای قانون‌مند به وجود می‌آورد و هیچ‌گاه اقتصاد دستوری و تهدیدی و امنیتی نتیجه مثبتی نخواهد داشت و به نظر می‌رسد ضرر منع صادرات و واردات مستقیما به صادرکنندگان و واردکنندگانی که این اقلام را صادر و وارد می‌کنند لطمه می‌زند و در نهایت باعث خواهد شد که بازاریابی چندین و چند ساله آنان در سایر کشورها مختل شود.
سبزعلیپور تصریح کرد: در حال حاضر و در وضعیت فعلی که صادرات و واردات محدود شده است نباید دوستان به‌جای باز کردن گره‌ها گره روی گره دیگر بزنند و با تصمیمات احساسی یک‌باره واردات ۷۰ قلم کالا را ممنوع کنند.
وی با اشاره به ممنوعیت صادرات ۵۲ قلم کالا گفت: در ابتدا صادرات ۵۲ قلم کالا ممنوع شده بود که پس از چهار روز برای کاهش مخالفت‌ها اقلام ممنوع شده را به ۳۹ قلم کاهش دادند که این امر نشان می‌دهد برنامه‌ریزی‌های صحیحی برای این تصمیمات وجود ندارد.
رییس مرکز تجارت جهانی ایران با طرح این سوال که اگر کالاهای لوکس را ممنوع کنیم یا صادرات فلان کالا را محدود کنیم آیا ارز در کشور ما افزایش پیدا می‌کند، گفت: مسلما تاثیری نخواهد داشت.
وی خاطرنشان کرد: زمانی که وزیر اقتصاد می‌گوید ارز در کشور به اندازه کافی هست و کمبود ارز نداریم پس چرا با یکسری ترفند‌ها ارز مرجع ۱۲۲۶ را افزایش داده و در مرکز مبادلات ارزی آن را ارایه دادند و گفتند به برخی از کالاها ارز داده نمی‌شود و اگر کسی بخواهد کالایی وارد کند باید با ارز آزاد باشد و صادرات برخی کالاها هم ممنوع شد.
رییس مرکز تجارت جهانی ایران با بیان اینکه همه می‌دانیم در صورتی که کمبود کالا در کشور احساس شود اجناس از راه قاچاق وارد کشور خواهد شد، افزود: با اتخاذ این نوع تصمیمات اقتصاد زیرزمینی در کشور به وجود می‌آید و اقتصادی ناسالم خواهیم داشت که باعث بسیاری از نابسامانی‌ها در کشور می‌شود.
به گفته وی کالایی که دیروز با ارز آزاد وارد می‌شد و عوارض و سود گمرکی به آن تعلق می‌گرفت امروز به راحتی با قاچاق وارد کشور می‌شود منتها با قیمتی پایین‌تر و گران‌تر آن را می‌فروشند و به هیچ عنوان نمی‌توان آن را کنترل کرد.
سبزعلیپور در ادامه گفت: با تصمیم‌های عجولانه، مقطعی و کوتاه‌مدت راه به جایی نمی‌توان برد، متاسفانه مشخص نیست چه کسی در چه ساعتی و با چه توجیهی این قوانین را اعلام و اعمال می‌کند.
وی ادامه داد: برنامه‌ریزی‌های غلط اقتصادی کشور را به این روز انداخته چراکه با اتخاذ مشاوره‌ها و تصمیمات غلط ماشین اقتصاد مملکت به بیراهه می‌رود در حال حاضر چهار چرخه این ماشین هر کدام به یک سمت می‌رود و این باعث می‌شود تا ماشین اقتصاد بسوزد.
رییس مرکز تجارت جهانی ایران افزود: این سوختن نه به دلیل تحریم‌ها بلکه به دلیل تصمیمات غلط اقتصادی است که پشت‌سر هم گرفته می‌شود البته سوءمدیریت‌ها هم درکنار این تصمیمات بی‌تاثیر نبوده‌اند.
جای خالی نگاه کارشناسی
رییس کمیسیون واردات اتاق ایران معتقد است با وجودی که صرفه‌جویی ارزی در شرایطی که انواع فشارها علیه جمهوری اسلامی ایران اعمال می‌شود، امری واجب است اما باید ممنوعیت‌های واردات مدیریت شده و مبنای کارشناسی داشته باشد.
مجیدرضا حریری در واکنش به ممنوعیت واردات گروه کالایی ۹ و ۱۰ که بیش از ۷۰ قلم را دربر می‌گیرد، گفت: اینکه از واردات برخی اقلام چشم‌پوشی کنیم واقعیتی است انکارناپذیر اما به نظرمی رسد در اتخاذ برخی تصمیمات باید از رویکرد عجولانه پرهیز کرده و حضور ذی‌نفعان را در نظر گرفت.
از نظر وی، باید طیف وسیعی از تمام دست‌اندرکاران شامل واردکنندگان، گمرک، اداره سلامت وزارت بهداشت، سازمان توسعه تجارت در تعاملی همه‌جانبه فهرست کالاهای ممنوعه برای واردات را مشخص کنند، نه اینکه بدون مشورت ذی‌نفعان این تصمیمات گرفته شود.
حریری تصریح کرد: این نکته را نیز باید در نظر داشته باشیم که ممنوعیت واردات برخی کالاها به کشور با توجه به وجود تقاضا، اقتصاد را به سمت افزایش بازار قاچاق سوق می‌دهد.
وی ادامه داد: بسیاری از اقلامی که به صورت قاچاق وارد کشور می‌شود، با سلامت مردم سروکار داشته و به آن ضربه می‌زند.
حریری با بیان این جمله که تصمیم‌گیری‌های پی‌درپی، عجولانه و صدور بخشنامه‌های متعدد را نمی‌توان مدیریت بحران نامید، گفت: صدور هر روز یک بخشنامه سودی به حال کشور ندارد.
وی با بیان اینکه لوازم بهداشتی جزو اقلام ضروری و مورد نیاز جامعه است، اظهار داشت: بار کالایی اقلامی که در گروه آرایشی و بهداشتی قرار می‌گیرد، بیشتر بهداشتی است و ممنوعیت واردات آنها کارشناسی نبوده است.
عضو هیات نمایندگان اتاق ایران همچنین از انواع رایانه، لپ‌تاپ و گوشی تلفن همراه به عنوان کالاهای مورد نیاز نام برد و گفت: عنوان کالاهای لوکس به این نوع اقلام تعلق نمی‌گیرد و نباید واردات آنها را ممنوع کرد.
حریری تاکید کرد: برخی تصمیم‌گیری‌ها در حوزه واردات و صادرات که اخیرا رخ داد، عجولانه و غیرکارشناسی بوده است.
فهرست در حال پالایش
کیومرث فتح‌الله کرمانشاهی با بیان اینکه فهرست کالاهای ممنوعه وارداتی در حال پالایش است، گفت: این فهرست به زودی نهایی می‌شود.معاون کل سازمان توسعه تجارت با اشاره به برخی اظهارنظرها و انتقادها درباره فهرست کالاهای اولویت ۹ و ۱۰ که واردات آنها ممنوع اعلام شده است، گفت: البته فعلا فقط ثبت سفارش این کالاها ممنوع شده و این فهرست در حال پالایش است.وی با بیان اینکه برای حمایت از تولید داخل باید برخی محدودیت‌ها در واردات صورت گیرد در خصوص اینکه برخی کالاهای اعلام شده در فهرست ممنوعیت واردات نمونه داخلی ندارند و نیاز بازار از این پس چگونه تامین خواهد شد، گفت: پس از اینکه فهرست پالایش شده منتشر شد می‌توان در این‌باره اظهارنظر کرد.