بازندگان افزایش قیمت ارز

رئیس اتاق مشترک ایران و چین اظهار کرد: تورم باعث شده است که معضل نرخ ارز همواره پیش‌روی ما قرار بگیرد و این بیماری زمینه‌ای با یک ویروس جدید می‌تواند به شکل حادی نمود و بروز عینی پیدا کند گاهی این ویروس تحریم و گاهی بی‌ثباتی‌های اجتماعی است.
به گزارش ایلنا، مجیدرضا حریری نوسانات نرخ ارز را به بیماری مزمن اقتصاد تشبیه کرد و گفت: زمینه‌های غلط در اقتصاد وجود دارد که باعث دلارریزه شدن آن می‌شود.
وی با بیان اینکه نبض اقتصاد در ایران با فروش نفت زده می‌شود، تصریح کرد: فروش آزادانه نفت برای ما ثبات نسبی در نرخ ارز را به‌همراه می‌آورد؛ چراکه دولت ناچار است درآمدهای ارزی را به بازار عرضه و تبدیل به ریال کند تا مخارج ریالی‌اش تامین شود.
این فعال اقتصادی با اشاره به طبیعی شدن تورم‌های دو رقمی در ایران، افزود: نمی‌توان کشوری را در دنیا پیدا کرد که در ۲ تا ۳ دهه متوالی تورم دو رقمی را تجربه کند؛ شاید در یک کشور تورم ۳ تا ۵ سال حاکم شود اما بعد از مدتی آن را سامان می‌دهد اما در ایران تورم دو رقمی به یک روال تبدیل شده است و ما به آن عادت کردیم.
حریری ادامه داد: تورم باعث عدم هماهنگی بین نرخ رشد اقتصادی و ارزش پول می‌شود؛ تورم باعث شده است که معضل نرخ ارز همواره پیش‌روی ما قرار بگیرد و این بیماری زمینه‌ای با یک ویروس جدید می‌تواند به شکل حادی نمود و بروز عینی پیدا کند، گاهی این ویروس تحریم و گاهی بی‌ثباتی‌های اجتماعی است. رئیس اتاق مشترک ایران و چین دولت را به عنوان بزرگ‌ترین عرضه‌کننده ارز در کشور معرفی کرد و افزود: تزریق درآمدهای ارزی دولت به بازار کافی نیست همچنین به‌راحتی نیز منتقل نمی‌شود. نباید فراموش کرد که سرمایه «ترسو» است و زمانی که کشور به بی‌ثباتی می‌رسد بازار میل به خرید ارز پیدا می‌کند از این رو این تنش‌ها نخست درخیابان فردوسی و استانبول خود را نشان می‌دهد. در همه دولت‌ها این رویه تکرار شد و دولت‌ها اعلام می‌کنند که ارز نیمایی یا همان ارز حاصل از صادرات موجود است اما متقاضی برای خرید آن وجود ندارد. وی تاکید کرد: همچنین دارندگان پس‌اندازهای خرد می‌خواهند پول خود را تبدیل به کالایی که ارزش آن کمتر افت می‌کند یعنی مسکن، خودرو، طلا و سکه کنند تا این‌گونه ارزش پولشان حفظ شود. در شرایط بی‌ثباتی اجتماعی میل به خروج سرمایه افزایش پیدا می‌کند و تقاضای اضافی به بازار تحمیل می‌شود؛ از سوی دیگر ما همواره در موسم ماه‌های آذر و دی افزایش نرخ ارز داریم چراکه همزمان با آغاز سال جدید میلادی می‌شود. همه این عوامل دست به دست هم می‌دهد که روزانه نرخ ارز در ایران بالا برود. این فعال اقتصادی با بیان اینکه در سنوات گذشته بانک مرکزی برای کنترل نرخ ارز اقدام به ارزپاشی در بازار می‌کرد، گفت: در حال حاضر بانک مرکزی در شرایط آچمز است و توان ارزپاشی هم ندارد و با دنبال کردن سیاست تعیین نرخ‌ پایین‌تر از نرخ آزاد، نمی‌تواند این بازار را کنترل کند. اگر بانک مرکزی در شرایط عادی و بحران‌های حاد بخواهد وارد بازار شود باید با نرخ بالاتر اقدام به خرید ارز کند که بتواند ارزهای دست مردم را جمع‌آوری کند.
یک شخص از پس بیماری ارزی بر نمی‌آید
به گفته حریری، بحران ارز در شرایط فعلی حاصل یک معادله چندمجهولی است و یک شخص نمی‌تواند آن را مدیریت کند. برای عبور از این بحران نیاز به یک سیاستگذار ارزی مقتدر با اختیارات کامل هستیم که علم کافی در زمینه بازار پولی و مالی داشته باشد و بتواند در این شرایط بهترین تصمیم را بگیرد.
وی با اشاره به نبود اقتدار لازم در بانک مرکزی، خاطرنشان کرد: بازار ارز به جایی می‌رسد که خودبه‌خود کنترل می‌شود چراکه امروز ارز کالا شده است و هر کالایی در بازار به نقطه‌ای می‌رسد که دیگر کشش قیمتی ندارد و خریداری برای آن وجود ندارد. رسیدن بازار ارز به این نقطه نمی‌تواند مدیریت بازار ارز اطلاق شود و مانند بارندگی و باد در زمان آلودگی هوا می‌ماند که دولت برنامه‌ای برای بهبود شرایط آب و هوا ندارد و تنها مترصد نزولات آسمانی است. من اراده‌ای برای سیاستگذاری قابل اجرا برای بازار ارز در دولت ندیدم و به نظر می‌رسد قیمت همچنان رو به جلو باشد و تا آنجا قیمت‌ها جلو می‌رود که یکسری از متقاضیان به‌صورت طبیعی بنا به منطق یا احساس از این بازار خارج می‌شوند.
رئیس اتاق مشترک ایران و چین با تاکید بر این موضوع که نوسان نرخ ارز قیمت نهاده‌های تولید را افزایش می‌دهد، افزود: قیمت مواد اولیه بالا می‌رود و حتی اگر قیمت‌ها بالا نرود اطمینان از آینده از بین می‌رود. ما با مقوله‌ای مواجه هستیم که فروشندگان اطمینان ندارند که اگر کالای خود را بفروشند می‌توانند با همان نرخی که فروختند کالا را خریداری و آن را جایگزین کنند؟
وی با اشاره به کشیده شدن ترمز خرید مصرف‌کنندگان از افت توان اقتصادی، گفت: کاهش خرید به توزیع، سپس به تولید می‌رسد و تولید متوقف می‌شود و این ناامنی و بی‌ثباتی فکری در نهایت باعث می‌شود به تولید لطمه وارد شود؛ در شرایط فعلی ما به ناچار به گرانی می‌رسیم که به ضرر مصرف است و گرانی به تجارت لطمه می‌زند و عامل تورم می‌شود.
دارندگان درآمد ثابت بازنده‌های اصلی هستند
رئیس اتاق مشترک ایران و چین خاطرنشان کرد: دارندگان درآمد ثابت بازنده‌های اصلی این چرخه تورم محسوب می‌شوند و حتی شخصی که ۵۰ میلیون درآمد داشته باشد کیفیت زندگی‌اش تقلیل پیدا می‌کند به عبارت دیگر مصرف‌کننده است که تاوان می‌دهد. حریری با ارائه تعریفی از معنای تورم گفت: تمامی دست‌اندرکاران اقتصاد از تورم لطمه می‌بینند. تورم نوعی دریافت ناعادلانه مالیات از اشخاصی است که درآمد ثابت دارند و کسبه خرد، دستمزدبگیران و طبقه متوسط در این میان آسیب می‌بینند. بازنده اصلی مردمی هستند که ثروتی ندارند اما شخصی که ملک و ثروت دارد ارزش ثروتش با تورم بالا می‌رود. افرادی که درآمد ثابت ماهانه دارند در این میان آب می‌شوند و اجاره‌نشین‌ها بیش از طیف دیگر آسیب می‌بینند چراکه باید اجاره یک خانه‌ای که ارزش آن ۲ میلیارد شده است را پرداخت کنند.
این فعال اقتصادی در پاسخ به این پرسش که به نظر شما دولت تا چه میزان می‌تواند در کنترل نرخ ارز ایفاگر نقش باشد؟ گفت: دولت به شکل نظری در این میان نقشی ندارد اما فرض بگیرید دولتی هزار دلار دارد و می‌خواهد با این عدد حقوق یک سال کارکنان خود را پرداخت کند. اگر با دلار ۳۰ تومانی آن بفروشد توان پرداخت حقوق کارکنان برایش ایجاد نمی‌شود اما اگر دلار را ۴۰ هزار تومان بفروشد توان مالی‌اش افزایش پیدا می‌کند. اینجا این پرسش مطرح است که آیا دولت این را می‌خواهد؟ پاسخ روشن است، هیچ دولت عاقلی این موضوع را تایید نمی‌کند اما از سوی دیگر شواهدی نشان می‌دهد که دولت می‌خواهد نقدینگی را از دست مردم جمع کند اما مدرکی وجود ندارد که بتوان ثابت کرد دولت در این میان نقشی ایفا می‌کند.
وی در پایان بیان کرد: نمی‌توان عامل بیرونی یعنی تحریم‌ها را در ایجاد این شرایط انکار کرد؛ به‌خصوص از سال ۲۰۱۷ میلادی اثر آن شدیدتر شد چراکه تحریم‌ها بر نحوه فروش نفت ما دست گذاشته، این در حالی است که نفت نقطه قوت اقتصاد ما محسوب می‌شود. همچنین هزینه‌هایی که تجار برای تجارت خارجی در شرایط تحریم پرداخت می‌کنند از ثروت ملی ما کم می‌کند و دست‌وبال سیاستگذار ارزی در سال‌های اخیر تنگ‌ شده است.