بازگشت رکود تورمی

گروه مسکن- بررسی آمار رسمی نشان می‌دهد تعداد مبایعه‌نامه‌های مسکن تهران طی تیرماه امسال نسبت به ماه پیش از آن ۹/۹ درصد کاهش یافته، ضمن اینکه قیمت مسکن نیز در بازه اشاره‌شده ۶/۷ درصد رشد داشته است‌. نشانگرهای بازار مسکن در تیر ماه امسال و تقارن دو عامل کاهش معاملات و افزایش قیمت‌ها از بازگشت رکود تورمی حکایت می‌کند‌. در تیرماه امسال در مناطق ۲۲گانه پایتخت ۱۱۷۵۸ مبایعه‌نامه مسکن در سامانه املاک و مستغلات کشور ثبت شده که نسبت به ماه پیش از آن یعنی خردادماه ۹/۹ درصد کاهش یافته است‌. در خردادماه امسال ۱۳ هزار و ۶۱ فقره مبایعه‌نامه در سامانه کد رهگیری ثبت شده بود‌.
بر اساس این گزارش بیشترین متوسط قیمت هر مترمربع آپارتمان با ۱۵ میلیون تومان مربوط به منطقه یک و کمترین متوسط قیمت با سه میلیون تومان مربوط به واحدهای مسکونی منطقه ۱۸ بوده است‌. در مجموع متوسط قیمت مسکن در مناطق ۲۲گانه تهران طی تیرماه ۹۷ بالغ بر شش میلیون و ۹۸۷ هزار تومان بوده که در مقایسه با خرداد ۹۷ حدود ۶/۷ درصد افزایش یافته است‌. متوسط قیمت مسکن در خردادماه ۶ میلیون و ۴۹۰ هزار تومان بود‌.
اطلاعات به دست آمده از سامانه‌های ملکی نشان می‌دهد خانه‌های کمتر از ۵۵ متر در شهر تهران حدود ۲۰ درصد معاملات را به خود اختصاص می‌دهند‌. تا روز ۱۴ مردادماه ۱۳۹۷ بالغ بر ۴۴۷۶ مورد خرید و فروش مسکن در شهر تهران انجام شده که از این تعداد ۹۷۹ مورد مربوط به خانه‌های کمتر از ۵۵ متر مربع بوده که حدود ۲۰ درصد معاملات را
شامل می‌شود‌.
اما گزارش رسمی از معاملات مسکن در تیرماه سال‌جاری حاکی از آن است که بیشترین سهم از معاملات انجام شده برحسب سطح زیربنا به واحدهای ۶۰ تا ۷۰ متر مربع معادل ۱/۱۵ درصد اختصاص داشته است‌. واحدهای دارای زیربنای ۵۰ تا ۶۰ متر و ۷۰ تا ۸۰ متر مربع به ترتیب با سهم‌های ۹/۱۴ و ۳/۱۲ درصدی در رتبه‌های بعدی قرار دارند‌. در مجموع در این ماه، واحدهای مسکونی با سطح زیربنای کمتر از ۸۰ متر مربع ۲/۵۵ درصد از معاملات انجام شده را به خود اختصاص دادند‌.
اصلاح سیاست‌های ارزی که در روزهای اخیر انجام شد به عنوان اولین عامل برای جلوگیری از ضربات رکودزا در بخش مسکن عمل می‌کند‌. تجربه نشان داده هرگاه بازار ارز دچار التهاب شده بخش مسکن نیز هرچند به ورطه رکود کشیده شده از بازارهای موازی تاثیر گرفته است‌. امسال اما یک اشتباه در سرکوب ارزی و تلاش بی‌حاصل برای کنترل آن در محدود ۴۲۰۰ تومان به جهش بیشتر قیمت‌ها از یک سو و ایجاد رانت از سوی دیگر منجر شد‌. در این شرایط فعالان بازار مسکن تلاش کردند خود را با انتظارات تورمی تطبیق دهند‌.
اما مسایل خارجی که باعث التهاب در بازارهای غیرمولد ایران شد کماکان به قوت خود باقی است و می‌تواند در میان‌مدت بخش مسکن را به سمت رکود بکشاند‌. رییس‌جمهور آمریکا از روز گذشته اولین دور تحریم‌ها علیه ایران را کلید زد‌. کارشناسان می‌گویند اگر به تفاهماتی در روابط بین‌الملل دست پیدا نکنیم باید با استفاده از ظرفیت کشورهای اروپایی، روسیه، چین و هند و نیز توان داخلی به دنبال راهکارهایی برای کاهش اثرات تحریم باشیم؛ هرچند به طور کامل نمی‌توان بازارها را از گزند تحریم‌ها در امان نگه داشت‌. با این وجود می‌توان برای سوق‌دهی اقتصاد به سمت مصونیت، گام‌هایی برداشت‌.
کارشناسان می‌گویند شرایط آینده می‌تواند میل به زندگی در شهرهای بزرگ را از سوی هر دو قشر مرفه و ضعیف کاهش دهد‌. کسانی که توان مالی دارند به مناطق خوش آب و هوای اطراف شهرهای بزرگ می‌روند و اقشار پایین برای کاستن از هزینه‌های مسکن به شهرهای اقماری کوچ می‌کنند‌. بنابراین اگر دولت می‌خواهد کاری کند باید تمرکز خود را روی تامین مسکن دهک‌های ضعیف در اطراف کلانشهرها قرار دهد‌.
طی تیرماه ۱۳۹۷ به دلیل رشد لجام‌گسیخته قیمت‌ها، معاملات مسکن شهر تهران نسبت به ماه قبل و ماه مشابه سال قبل به ترتیب ۲/۹ و ۷ درصد کاهش یافت‌. طبق گزارش بانک مرکزی، متوسط قیمت مسکن شهر تهران در تیرماه نسبت به خردادماه ۴۶۰ هزار تومان افزایش یافته و به رقم ۶ میلیون و ۹۷۰ هزار تومان در هر متر مربع رسیده است‌. در این میان بیشترین رشد در منطقه ۵ به ثبت رسیده که نسبت به ماه مشابه سال قبل ۸/۷۱ درصد افزایش قیمت را نشان داد و به متری ۸ میلیون و ۸۸۰ هزار تومان رسید‌. در منطقه ۵ تنها از خردادماه تا تیرماه میانگین قیمت ۵۵۰ هزار تومان افزایش یافت‌. با این حال در مناطق جنوبی شهر تهران رشد قیمت‌ها کمتر از نیمه شمالی بود‌.
در همین حال معاون مسکن و ساختمان وزارت راه‌و‌شهرسازی معتقد است در نیمه دوم سال بازار بار دیگر به رونق خواهد رسید‌. معاون مسکن و ساختمان وزارت راه‌و‌شهرسازی با اشاره به اینکه پیش‌بینی ما این است که در نیمه دوم سال با ثبات بازار ارز بازار مسکن رونق گیرد گفته است‌: افزایش ۵۰تا۶۰ درصدی قیمت مسکن در پنج سال متعادل و طبیعی است‌.