بازی بزرگان بورس

امین بیگانی*- بازار بورس تهران طی هفته گذشته توانست طبق پیش‌بینی بالاتر از سقف قبلی خود برود و با رشد ۲۵۰۷ واحدی در سه روز کاری، روی ۲۲۶۹۸۳ واحد بسته شود. ادامه ورود نقدینگی مشهود به بازار در پی رکود در بازار‌های موازی و احتمال وضع مالیات بر آنها، موجب ادامه رونق بازار بورس شده است. شاخص هم‌وزن نیز با رشد ۲۳۳۶ واحدی روی ۵۳۶۰۰ واحد بسته شد تا نشان دهد رشد همگن بازار کماکان ادامه‌دار است. به نظر برنامه‌های تیم اقتصادی دولت برای رونق بازار بورس به صورتی آرام و پیوسته در حال اجراست که می‌تواند برای آینده بازار و سرمایه‌گذاران بلند‌مدت اتفاقی مثبت باشد.
کاهش قیمت دلار بازار آزاد اما با ترمز بازار‌ساز در محدوده ۱۳۰۰۰-۱۲۵۰۰ تومان همراه بود. طی هفته گذشته در بازه‌های زمانی مختلف قیمت دلار هرات پایین‌تر از قیمت دلار صرافی ملی رفته بود، اما صرافی بانک ملی که به عنوان بازار‌ساز از طرف بانک مرکزی شناخته می‌شود میلی به کاهش قیمت بیشتر نشان نداد. البته این کار از افزایش تقاضا در قیمت‌های پایین و دوباره نوسانی جلوگیری کرد و دلار آزاد را در مرز ۱۳ هزار تومان نگه داشت. اتفاقات سال ۹۲ در حال تکرار است و به نظر دلار و سکه به یک دوره رکود پنج ساله وارد شده‌اند. سفر نخست وزیر ژاپن به ایران برای اولین بار بعد از انقلا‌ آن هم بعد از دیدار خصوصی با ترامپ در زمین گلف، نشانه مذاکره مستقیم ایران با آمریکا فقط با یک واسطه است. افزایش میانگین نرخ دلار نیمایی به بالای ۱۱ هزار تومان باعث افزایش در‌آمد دولت از نرخ خوراک گاز و سوخت و نفت پالایشگاه و… شده است و تغییر ناگهانی شتاب رشد این نرخ نشان می‌دهند خبرهایی مثبت در راه است.
میانگین ارزش معاملات روزانه طی هفته گذشته با رشدی دویست میلیارد تومانی به دو هزار میلیارد تومان در روز رسید که با توجه به فصل مجامع و بسته بودن تعدادی از سهم‌ها اتفاق مثبتی برای بازار است. به نظر با پایان ماه مبارک رمضان، نقدینگی جدید به استقبال هفته پیش رو آمده باشد. طی هفته گذشته سه سهم خساپا، وتجارت و ذوب بیشترین ارزش معاملات را ثبت کردند. به نظر خساپا به دلیل فاصله ارزش مارکتی که نسبت به خودرو پیدا کرده و احتمال شروع مذاکرات ایران و آمریکا مورد استقبال قرار گرفته است. صنایع بانک، خودرو، شیمیایی و فلزات اساسی بیشترین ارزش معاملات را طی هفته گذشته ثبت کردند. جراحی بزرگ در بانک‌ها و بحث تسعیر ارزها و تراز مثبت بعضی از سهم‌های بانکی دلیل توجه به این گروه است. گروه شیمیایی و فلزات با توجه به گزارش‌های مناسب فروش و رونق بورس کالا و افزایش نرخ دلار نیمایی و افزایش سود‌آوری شرکت‌ها، مورد توجه هستند.
نفت برنت هفته‌ای باز هم نوسانی را گذراند اما بدون تغییر خاصی نسبت به هفته گذشته در محدوده ۶۳-۶۲ دلار تثبیت شد. به نظر نفت برنت تا نزدیکی محدوده ۶۵ دلار به عنوان پولبک برگشت داشته باشد. وضعیت بازار نفت اما این روزها با افزایش تولید نفت آمریکا به ۵/۱۲ میلیون بشکه در روز و رقابت روسیه برای حفظ جایگاه خود پیچیده‌تر از قبل شده است. روسیه اعلام کرده است که با نفت ۶۰ دلاری مشکلی ندارد و بودجه خود را می‌تواند با نفت ۴۵ دلار هم حتی ببندد. ولی عربستان که بودجه خود را با نفت ۷۰ دلاری بسته است نمی‌تواند این وضعیت را تحمل کند، اما رقابت با ایران و تعهد به آمریکا برای تامین کسری صادرات نفت ایران بعد از تحریم باعث شده تا طی ماه گذشته مجبور شود ۱۷۰ هزار بشکه در روز تولید خود را افزایش دهد. در مطالب گذشته همین صفحه اشاره کردم که آمریکا با تحریم ایران و ونزوئلا از طرفی و افزایش تولید خود از طرف دیگر در حال گرفتن بازار نفت و افزایش سهم خود از این بازار است. نکته دیگر اینکه کاهش قیمت نفت عملا کاهش تنش در منطقه و بالا رفتن احتمال توافق ایران و آمریکا را نشان می‌دهد. «براساس داده‌های رسمی، نسبت ارزش بورس (پایان هر سال) به تولید ناخالص داخلی در سال ۹۲ در اوج ۳۹ درصدی قرار داشته است. برای سال ۹۸ که داده آن موجود نیست، GDP به قیمت جاری با رقم ۴۴۰ میلیارد دلاری و دلار ۱۰۰۰۰ تومانی حساب شده است که احتمالا خطا خواهد داشت. با این روش نسبت ارزش بورس به GDP در حال حاضر حدود ۱۸ درصد برآورد می‌شود. در روش دوم اگر برای سه ماهه چهارم تنها عملکرد ۹ ماهه ۹۷ را تعمیم دهیم این نسبت به ۳۴ درصد افزایش خواهد یافت.» با توجه به فرض اول می‌توان گفت که بازار نسبت به سال ۹۲ هنوز جای رشد مناسب ۸۰-۷۰ درصدی در بازه میان‌مدت را دارد.
در هفته پیش رو بازار به استقبال گذشتن از سقف قبلی خود می‌رود، به طور سنتی با اتمام ماه رمضان شاهد افزایش معاملات در بازار خواهیم بود، طی این هفته شاهد سفر نخست‌وزیر ژاپن به ایران خواهیم بود، اتفاقی که حتما زمینه ساز مذاکرات جدیدی در روابط ایران و آمریکا خواهد بود. بازار بورس در سال ۹۸ برنده بازارهای مالی بوده است به طوری که تا الان در مقابل کاهش چهار درصدی دلار و سکه، رشد ۲۱ درصدی را ثبت کرده است. با شروع رکود ۵ ساله دلار و سکه و با آمار بالا و افزایش مناسب ارزش معاملات که نشانه ورود نقدینگی جدید است، می‌توان گفت پول‌های هوشمند در بازار‌های موازی متوجه سود‌آوری مناسب‌تر بازار سرمایه نسبت به بازار‌های خود شده‌اند و به آرامی در حال چرخش و ورود به این بازار هستند.
با اتمام فصل مجامع و شروع انتشار گزارش‌های تولید و فروش خرداد ماه بازار با اطمینان بیشتری گزارش‌های مناسب فروش اردیبهشت‌ماه را باور می‌کند و به استقبال گزارش‌های سه ماهه (فصل بهار) می‌رود. گزارش‌های سه ماهه‌ای که می‌تواند روند سود‌آوری شرکت‌های بزرگ با تغییرات مثبت را نشان دهد و بازی بزرگان و حرکت شاخص کل به سمت سیصد هزار را شروع کند. زمزمه شروع مذاکرات و البته توافق اگر چه شاید در نظر اول باعث کاهش قیمت دلار شود ولی در برابر این اتفاق باعث کاهش ریسک بازار سرمایه، افزایش پی بر ای بازار، حذف تخفیف‌های فروش و افزایش فروش صادراتی‌ها می‌شود. انتظار می‌رود بازار کم‌کم به سمت ارزش واقعی سهم‌ها حرکت کند. بازار در آخرین روز کاری مثبت خوبی را با ارزش معاملات بالا تجربه کرد و این در حالی بود که ریسک بازار جهانی و اتفاقات سیاسی تعطیلات آخر هفته را داشت. پس انتظار می‌رود بازاری مثبت و رو به بالا را طی هفته جاری تجربه کنیم.
جسی لیورمور که از او با عنوان خرس وال‌استریت یاد می‌شود، درباره صبر در سرمایه‌گذاری می‌گوید‌: «من متوجه شدم که سود زیاد با خریدن یا فروختن به دست نمی‌آید بلکه با صبر کردن به دست می‌آید».
*تحلیلگر بازار سرمایه