بازی دولبه تورم در بازار سرمایه

«جهان‌صنعت»- بسیاری از تحلیلگران تورم را یکی از عوامل رشد بازار سرمایه طی سال‌های اخیر می‌دانند. این در حالی است که بورس و بازار سرمایه معمولا دماسنج وضعیت اقتصادی هر کشور است. اما این دماسنج در شرایط غیرتورمی است که می‌تواند بدون خطا وضعیت واقعی اقتصادی را آشکار کند.
در عین حال اما گزارش‌ها حکایت از ادامه تورم بالای ۵۰ درصد دارد و بسیاری از کارشناسان معتقدند سرکوب شاخص بورس در مسیر مهار انتظارات تورمی بوده، اما جریان پول مهارشدنی نیست یا وارد بورس یا بازار کالایی می‌شود.
به تازگی مرکز آمار گزارش‌هایی از تورم در سال جاری منتشر کرده که حکایت از این دارد که تورم در اقتصاد ایران بالای ۵۰ درصد رشد کرده و حتی تورم در مواد غذایی حدود ۵۵ درصد ثبت‌ شده که حکایت از این دارد که ارزش پول ملی همچنان در حال افت است و سرکوب قیمت دلار هم چندان نتوانسته به اقتصاد سیگنال مثبتی صادر کند. به همین دلیل برخی کارشناسان اقتصادی معتقدند که سیاست‌های بازارساز در چند هفته اخیر نمی‌تواند سیگنال‌های تورمی اقتصاد به بورس را متوقف کند، از طرف دیگر شرکت‌های بورسی در حال حاضر پی بر ایی خوبی دارند و به نسبت سودسازی هنوز رشد چندانی نداشته‌اند، از این رو سرکوب قیمت ارز تنها می‌تواند در کوتاه‌مدت روی شرکت‌های صادرکننده اثر بگذارد.
یک کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با خبرنگار بازار با اشاره به اینکه بازار همیشه نسبت به سیگنال‌های تورمی واکنش نشان می‌دهد، گفت: بسیاری از شرکت‌های تولیدی در آستانه گرفتن مجوز افزایش قیمت هستند که می‌تواند به افزایش حاشیه سود این شرکت‌ها کمک کند، هرچند هزینه تولید شرکت‌ها هم بالا رفته اما این مجوزها برای افزایش قیمت می‌تواند در بازار سیگنال مثبت صادر کند.
فردین آقابزرگی با بیان اینکه در چند وقت اخیر ورود پول به بورس شدت گرفته بود و بازارساز به دنبال مهار رشد بورس بود، افزود: اما واقعیت این است که بازار سرمایه نسبت به سایر بازارها عقب مانده و سرکوب قیمت دلار و افزایش عرضه دستوری در بورس هم نمی‌تواند مانع رشد بورس شود، زیرا سیگنال‌های تورمی در اقتصاد کشور همچنان پابرجاست و بورس ارزان‌ترین بازار برای سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود.
او با تاکید بر اینکه روند کنونی معاملات حکایت از این دارد که شاید چند وقت درجا بزند اما در نهایت رشد می‌کند، تصریح کرد: در شرایطی که ارزش دلاری بورس همچنان کمتر از سال ۹۹ بوده و بسیاری از نمادها هنوز با قله قبلی خود فاصله زیادی دارند و از طرف دیگر قیمت کالاها در کشور تورمی ۵۰ درصدی دارند عملا اصلاح بازار سرمایه نه‌تنها منطقی نیست، بلکه باید همچنان به روند صعودی خود ادامه دهد.
سرکوب دستوری انتظارات تورمی را مهار نمی‌کند
بسیاری از کارشناسان اقتصادی معتقدند که دولت قیمت دلار را سرکوب کرده تا از این طریق انتظارات تورمی را کاهش دهد، اما مقامات دولتی به ویژه رییس کل بانک مرکزی بارها در مصاحبه‌های خود عنوان کرده‌اند که نرخ ارز آزاد را به هیچ وجه قبول ندارند، زیرا نرخ واقعی بازار نیست و همین مساله باعث شده که نرخ نیمایی را روی ۲۸۵۰۰ تومان ثابت نگه دارند در حالی که پیش از این یک بار قیمت دلار نیمایی را تا نرخ ۳۳ هزار تومان هم افزایش داده بودند و همین سردرگمی‌ها منجر شده بازار ارز به نقطه ضعف دولت و اقتصاد بدل شود و به عبارت دیگر همه بازار کشور به تناسب نرخ ارز بالا و پایین می‌شوند.
برخی از کارشناسان اقتصادی معتقدند که یکی از دلایل خروج پول درشت از بورس بازدهی نمادهای بزرگ به اندازه بازدهی دلار بود و تا زمانی که دلار رشد نکند بازدهی شاخص کل چندان تغییری نمی‌کند. این موضوع از آن جهت واقعی نیست که تنها بخشی از بورس ایران کامودیتی‌محور و متاثر از نرخ دلار است و گروه‌های بزرگ دیگر همچون خودرو، بانک و… ریالی هستند و تحت تاثیر کاهش قیمت دلار رشد می‌کنند، به همین دلیل افت همه نمادها نباید باهم متاثر از افت یا رشد دلار هم‌جهت حرکت کنند. علیرضا سادات با بیان اینکه در بازار جهانی قیمت دلار روندی صعودی به خود گرفته که تحت تاثیر افزایش رکود اقتصادی است، اظهار کرد: همین مساله زمینه افت قیمت طلا و همچنین نرخ فلزات پایه را به همراه داشته است و اگر این روند ادامه داشته باشد، به طور قطع شاهد افت درآمد برخی گروه‌های بورس همچون فلزات، پالایشی‌ها و… خواهیم بود.
او با تاکید بر اینکه میزان نقدینگی موجود در اقتصاد کشور بسیار بالاست و با توجه به محدودیت‌هایی که برای معاملات بازار خودرو، طلا، دلار مسکن و… ایجاد شده این پول می‌تواند وارد بازار بورس شود، تصریح کرد: هرچند در هفته‌های اخیر دولت تلاش کرده سرعت رشد بورس را بگیرد اما در صورتی که معاملات بورس هم از جذابیت بیفتد این پول‌ها وارد بازار‌های کالایی می‌شوند که در این حالت اقتصاد علاوه بر مشکل تورم کالایی با مسایل دیگر همچون احتکار، کمبود کالا و… مواجه می‌شود.
براساس این گزارش، دولت از طریق کنترل قیمت ارز و شاخص کل بورس و همچنین ایجاد مالیات بر معاملات بازارهایی همچون خودرو، طلا، دلار مسکن و… به دنبال هدایت نقدینگی به سمت بانک‌ها یا بازار بدهی است اما به دلیل کنترل دستوری و مصنوعی بازار عملا موفقیتی حاصل نشده و همچنان نقدینگی در دست مردم وجود دارد و ادامه تورم بالای ۵۰ درصد منجر به دو واکنش خواهد شد؛ یا سرکوب بورس با ورود جریان پول پایان می‌پذیرد یا این نقدینگی وارد بازار کالاهای مختلف می‌شود و مشکلات جدیدی ایجاد می‌کند.