بازی «یِن» با توریسم ژاپن

نادر نینوایی- در سالیان اخیر توریسم تبدیل به یکی از درآمدزاترین صنایع جهان شده است و حتی در کشوری صنعتی و پیشرفته نظیر ژاپن نیز این گردشگران خارجی هستند که اقتصاد این کشور را هدایت می‌کنند. با این همه افزایش ارزش «یِن» و قوی‌تر شدن ارزش پول ملی ژاپن، می‌تواند این معادله را به‌هم بزند و موجب کاهش ورود گردشگران خارجی به این کشور شود. گردشگران خارجی در سال‌های اخیر یکی از عوامل اصلی رشد اقتصادی ژاپن بوده‌اند. به گفته تحلیلگران اما با توجه به بالا رفتن ارزش «ین» ممکن است توریسم ژاپن با نزول مواجه شود.
در سال‌های اخیر، بسیاری از گردشگران به دلیل ضعف «ین» ترغیب به سفر به ژاپن و خرید، سرگرمی، حمل‌و‌نقل و اقامت شبانه ارزان در این کشور می‌شدند. حال اما با بالا رفتن ارزش پول ملی ژاپن این هراس در دل فعالان گردشگری ژاپن ایجاد شده که ممکن است در آینده‌ای نه‌چندان دور از میزان ورود گردشگر به کشور سامورایی‌ها کاسته شود.
افزایش هزینه سفر به ژاپن
هزینه سفر به ژاپن در سال‌های اخیر افزایش یافته است. براساس گزارش موسسه اقتصاد مسترکارت، گردشگری در دو سال اخیر بر رشد تولید ناخالص داخلی ژاپن به شکل قابل ملاحظه‌ای اثر داشته است.
نگاهی به گزارش‌های بین‌المللی روشن می‌کند که «ینِ» ضعیف‌تر، ژاپن را به مقصد خرید جذاب‌تری تبدیل کرده است. در سال‌های اخیر ژاپن یکی از پرتقاضاترین مقاصد سفر در آسیا بوده است، به طوری که طبق گزارش سازمان گردشگری ژاپن، این کشور در کل سال‌2024 رکورد 9/‏36‌میلیون بازدیدکننده را داشته است. نه‌تنها این مورد، بلکه گردشگران نیز در این کشور بیش از پیش هزینه کردند. ارقام اولیه نشان می‌دهد که هزینه سالانه بازدیدکنندگان بین‌المللی ژاپن در سال 2024 به رکورد 1/‏8‌تریلیون ین (06/‏54‌میلیارد دلار) رسیده است که در مقایسه با سال گذشته 4/‏53‌درصد افزایش یافته است.
احتمال معکوس شدن علاقه سفر به ژاپن
میانگین هزینه‌های فردی در میان مسافران خارجی به ژاپن با 8/‏6‌درصد افزایش به 227‌هزار ین رسید. با این حال، برخی از شرایط مطلوبی که این علاقه بالاتر گردشگری را ممکن می‌سازد، ممکن است معکوس شود.
تورم داخلی بالاتر، بانک مرکزی ژاپن را بر خلاف سایر بانک‌های مرکزی بزرگ که نرخ‌ها را کاهش می‌دهند، واداشته است تا نرخ‌های بهره را افزایش دهد؛ این امر به نوبه خود باعث افزایش ارزش ین شده است.
ین ژاپن در 11 مارس در برابر دلار آمریکا به بالاترین سطح پنج ماهه خود رسیده است و این اوج‌گیری ارزش ین موجب شده که گران شدن هزینه‌های اقامت در ژاپن برای گردشگران بین المللی محسوس شود؛ آنچه که به نوبه خود می‌تواند موجب کاهش تقاضا برای سفر به سرزمین کوه فوجی شود.
تاثیر معکوس ارزش پول ملی
بر جریان گردشگری
یوجیرو گوتو، رییس استراتژی FX ژاپن در Nomura، به سی‌ان‌بی‌سی گفته که گردشگری ورودی ضعیف‌تر موجب کاهش رشد تولید ناخالص داخلی خواهد شد.
در این سال‌ها ضعف ین یکی از دلایل کلیدی برای تسریع گردشگری ورودی بوده است. انتظار می‌رود که افزایش قابل‌توجهی در نرخ این ارز اما این روند را معکوس کند.
ین آخرین بار در برابر دلار آمریکا با 26/‏148معامله شد که در مقایسه با 87/‏158بالاترین میزان خود در سال 2025، حدود 2/‏7‌درصد تقویت شد.
مین جوکانگ، اقتصاددان ارشد ژاپن و کره جنوبی در بانک هلندی ING اما معتقد است که گردشگری ورودی ژاپن ممکن است هنوز جا برای رشد داشته باشد چراکه تعداد گردشگران چینی ورودی به ژاپن هنوز به سطح قبل از کووید نرسیده است.
او افزود: «اقدامات اعلام شده در آخر هفته برای افزایش مصرف همچنین شامل حمایت از رشد دستمزد بالاتر و تحریک بازارهای دارایی چین است. این اقدام ممکن است باعث افزایش سفر گردشگران چینی به کشورهای خارجی از جمله ژاپن شود.»
پکن اخیرا طرحی را برای افزایش مصرف ارائه کرد و خواستار اقداماتی برای افزایش دستمزدها و همچنین «اقدامات متعدد» برای تثبیت بازار سهام شده است.
رشد ضعیف‌تر گردشگری اما لزوما به این معنی نیست که توسعه تولید ناخالص داخلی ژاپن سقوط خواهد کرد بلکه براساس برخی برآوردها حتی انتظار می‌رود با توجه به بازار کار قوی و افزایش دستمزدها، سهم گردشگری داخلی در ژاپن بهبود یابد.
بزرگ‌ترین اتحادیه کارگری ژاپن اخیرا اعلام کرد که موفق به افزایش متوسط 46/‏5‌درصدی دستمزد از آوریل شده است که بزرگ‌ترین افزایش آن در 34‌سال گذشته است.
افزایش ارزش ین ژاپن، البته تاثیر مثبت بیشتری بر اقتصاد داخلی خواهد داشت و میزان مصرف شخصی کالا و خدمات را هم تقویت می‌کند.
لزوم توجه به مدیریت گردشگری
براساس برآوردهای اقتصاددانان ژاپنی، تقویت تدریجی ین می‌تواند تورم را کاهش دهد و باعث بهبود دستمزدهای واقعی ساکنان داخلی این کشور شود. این امر به انتقال سهم تولید ناخالص داخلی از مخارج خارجی به مخارج داخلی کمک می‌کند.
علاوه بر این، در حالی که گردشگری بیش از حد به یک مشکل بزرگ در مناطقی مانند کیوتو تبدیل شده است، تقاضای خارجی به وضوح از دستمزدها و حلقه بازخورد مثبت تورمی،
حمایت می‌کند.
از سوی دیگر باید در نظر داشت که دولت‌های منطقه شرق آسیا ممکن است مالیات‌های بالاتری را برای بازدیدکنندگان خارجی (هتل‌ها، فرودگاه‌ها و.. ) در نظر بگیرند که همین امر می‌تواند برای گردشگری ژاپن کمک کننده باشد.
صنعت گردشگری در دو سال گذشته بسیار بیشتر از آن چیزی است که هر کسی انتظارش را داشته به اقتصاد کشور ژاپن کمک کرده است و به نظر می‌رسد در سال‌های آتی نیز نقشی اساسی در اقتصاد ژاپن ایفا کند.
در نهایت باید در نظر داشت اگر چه احتمالا کاهش ارزش «یِن» همین امسال شروع به معکوس شدن کند اما این یک روند طولانی‌مدت خواهد بود، نه اینکه تنها در یک یا دو ماه تغییر ایجاد شود.