بانک‌ها در پرداخت یارانه تولید کوتاهی می‌کنند

گروه اقتصاد- با گذشت ۱۰ ماه از اجرای قانون هدفمندی‌یارانه‌ها مسوولان دولتی در حالی از حمایت یارانه‌ای از واحد‌های تولیدی سخن می‌گویند که اکثر تولیدکنندگان از عدم پرداخت هرگونه تسهیلات یارانه‌ای گلایه‌مندند با این حال سخنگوی ستاد هدفمندی‌یارانه‌ها توپ را به زمین بانک‌ها انداخت.
به اعتقاد فرزین، مشکلات تولید‌کنندگان ناشی از اجرای قانون هدفمندی‌یارانه‌ها نیست و دولت هفت هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان به تولید به صورت نقدی و غیرنقدی پرداخت کرده است ولی بانک‌ها نتوانستند یارانه تولید را تجهیز کنند.
محمدرضا فرزین، سخنگوی کارگروه طرح تحول اقتصادی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا رقم ۱۴۰۰ میلیارد تومان به بخش تولید اختصاص یافته است، گفت: عددی که گفته می‌شود مربوط به ماده «۸» قانون هدفمندی یارانه‌هاست.
وی افزود: یک‌هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان به صنعت پرداخت کردیم و علاوه بر این ۲۰۰ میلیارد تومان برای حمل‌و‌نقل عمومی، ۲۰۰میلیارد برای کشاورزی و ۱۶۰ میلیارد به شهرداری‌ها و در مجموع ۱۹۶۰میلیارد تومان به صورت نقدی پرداخت شده است.مجموع این پرداخت‌ها مربوط به سهم ماده «۸» قانون هدفمندی یارانه‌ها در سه ماهه پایانی سال ۸۹ است.
تسهیلات ۵۰۰ هزار تومانی
فرزین اظهار داشت: این پول نقدی است که سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها پرداخت کرده است. مثلا در بخش کشاورزی ۲۰۰ میلیارد تومان پرداخت کردیم که بخشی باید به صورت اعتبار انرژی و بخشی به صورت تسهیلات پرداخت شود.
وی گفت: در بسته کشاورزی برخی بخش‌ها در قالب امتیاز انرژی و بخشی هم به صورت تسهیلات در نظر گرفته شد. پرداخت تسهیلات انرژی برای هر واحد ۵۰۰ هزار تومان در نظر گرفتیم اما در بررسی‌هایی که انجام شد، متوجه شدیم هیچ کس برای دریافت آن مراجعه نکرده است زیرا مبلغ کم بود به همین دلیل جلسه‌ای با حضور مدیرعامل بانک کشاورزی و وزیر کشاورزی تشکیل دادیم و در آن تسهیلات را افزایش دادیم تا کشاورزان برای دریافت مراجعه کنند.
این مقام مسوول در ادامه گفت: برای موتور پمپ‌های دیزلی چاه‌های کشاورزی، طرح‌های عقد قرارداد، یارانه سود تسهیلات، طرح جامع کشاورزی حفاظتی، اصلاح سیستم‌های حرارتی گلخانه‌ها، سوخت شناورهای صیادی، دام و طیور در مجموع بیش از ۴۰ میلیارد تومان اعتبار پرداخت شد اما مقداری دیر انجام شد زیرا مثلا اگر یک مرغداری می‌خواست بهینه‌سازی انرژی انجام دهد باید طرح می‌آورد ولی صنف هم باید طرح را می‌خواند و تایید می‌کرد که این یک پروسه‌ طولانی داشت بنابراین پول به مردم دادن با پول به تولید‌ دادن تفاوت دارد.
وی عنوان کرد: پرداخت پول به تولید باید مبتنی بر طرح باشد به بانک کشاورزی بگوییم هر کشاورزی آمد و تسهیلات خواست به او بدهید‌ البته اخیرا هم ۱۰۰ میلیارد تومان بابت یارانه شیر پرداخت کردیم. این اعداد مربوط به سه ماهه سال گذشته می‌شود.
محورهای بسته‌ حمایتی این است: تامین نقدینگی شامل پروژه خط اعتباری، حمایت از بازار داخلی و خارجی برای جبران افزایش قیمت‌هاست.فرزین اظهار داشت: ۲۵ رشته از اجرای قانون تاثیرپذیر هستند، پول‌ها به بانک‌ها پرداخت شد اما یک مشکلی با بانک ملی ایجاد شد. بانک ملی این تسهیلات را پرداخت نمی‌کرد، مثلا ما انتظار داشتیم که به ازای یکصد میلیارد تومان که بابت ماده «۸» قانون در اختیار بانک ملی قرار می‌دهیم، ۲۰۰ میلیارد تومان در اختیار بخش صنعت قرار گیرد اما به دلیل محدودیت منابع بانک ملی این امکان ایجاد نشد. در واقع سیستم بانکی نمی‌توانست منابعی که ما به آن می‌دهیم را افزایش دهد و تسهیلات بپردازد و به همین دلیل ما با سیستم بانکی دچار مشکل شدیم.
وی گفت: اعتبارات تخصیص یافته تا ۲۴ خردادماه سال‌جاری برای خط اعتباری انرژی، بازسازی و تکمیل، کمک بلاعوض که عدد کمی هم دارد و بابت نفت کوره، گاز مایع بوده است، مجموع تسهیلات پرداختی تا آن زمان یک‌هزار و ۳۲۰ میلیارد تومان بوده است.فرزین بیان کرد: ما به بخش صنعت ۱۴۰۰ میلیارد تومان پرداخت کردیم البته مشکلات دیگری در آن زمان وجود داشت به عنوان مثال در آن زمان بخشی از منابع پرداخت نشده بود و فصل بودجه در حال اتمام بود و منابع مانده باید به خزانه برمی‌گشت‌ به همین دلیل ما با راهکارهایی تلاش کردیم که این منابع به خزانه برنگردد و با مشکل مواجه نشویم ‌البته من ادعا نمی‌کنم که به اندازه همه این منابع پول نقد داشتیم اما برای پولی هم که داشتیم در فرآیند اجرایی با مشکل مواجه شدیم.
وی گفت: بخشی هم مربوط به سهمیه‌ها می‌شود. ابتدا که من عدد هفت هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان را اعلام کردم و شما هم نوشتید ۷۷۰۰ میلیارد تومان چی شد. این مبلغ یک‌هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان به صورت نقدی بود و مابقی سهمیه‌هایی بود که ما داده بودیم.
سخنگوی ستاد هدفمندی‌ یارانه گفت: روزانه ۱۲ میلیون لیتر گازوییل ۱۵۰ تومانی به بخش کشاورزی داده شده است و همچنین روزانه پنج میلیون لیتر به صنعت و یک میلیون لیتر به استانداری‌ها می‌دهیم. از طرف دیگر گندم برای دامداری‌ها و مرغداری‌ها ۷۷۰ تن با قیمت ارزان‌تر دادیم.
وی گفت: البته در این محاسبات تنها صرفا سهمیه‌هایی لحاظ شده که به بخش تولید که شامل صنعت، کشاورزی و حمل‌ونقل اختصاص یافته و به عنوان مثال سهمیه بنزینی که به خانوارها داده شده در این محاسبات منظور نشده است.
فرزین خاطرنشان کرد: در مجموع یارانه نقدی و غیرنقدی به صورت سهمیه هفت هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان شد. اگر به یاد داشته باشید در ابتدای اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها سهمیه یارانه‌ای تا ۵۰ لیتر با نرخ ۱۰۰ تومان به مردم دادیم، همچنین ۱۵ روز گازوییل را با نرخ ۵/۱۶ تومان برای اتوبوس‌ها و کامیون‌ها، ما درآمدهایمان را از دست می‌دادیم اما برای مدیریت طرح نیاز به این اقدامات بود نمی‌توانستیم در زمانی که طرح را مدیریت می‌کنیم فقط به دنبال ایجاد درآمد باشیم. پس این کمک‌ ما به بخش‌های مختلف بود و در حال حاضر هم بخشی از این کمک‌ها ادامه دارد این در حالی است که در تحلیل‌های رسانه‌ها به این اقدامات توجه نمی‌شد و دایما مطرح می‌شود که حمایت لازم از تولید انجام نشده است.
پرداخت سهم ۲۰ درصدی تولید
فرزین عنوان کرد: البته بخشی از بنگاه‌ها اصلاح قیمت انجام دادند و توانستند مقداری از هزینه‌هایشان را جبران کنند. نکته دیگر هم که باید دقت کنید این است که جریان درآمدی برای یک سال است،مثلا بودجه عمرانی ۳۸ هزار میلیارد تومان است و ماه دوم سوال نمی‌شود که یک ششم بودجه عمرانی پرداخت شده یا خیر، زیرا معمولا بودجه‌های عمرانی را ماه‌های پایانی سال پرداخت می‌کنند بنابراین اجازه بدهید یک سال از اجرای این طرح بگذرد و در پایان سال از ما عدد و رقم بخواهید.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه چرا تولید‌کنندگان می‌گویند یارانه نگرفته‌اند و دولت می‌گوید یارانه را پرداخت کرده است، گفت: ما از صبح تا شب با صنایع و اتحادیه‌های مختلف جلسه داریم و این موضوعات را بررسی می‌کنیم. در چهار ماهه امسال ۲/۱۹ درصد سیمان رشد تولید داشته است و برای جبران هزینه‌های ناشی از اصلاح قیمت‌ها به آنها اجازه افزایش قیمت دادیم‌ بنابراین در شرایطی که محدودیت منابع مالی وجود دارد و حمایت‌ها باید به سمت بنگاه‌های آسیب‌پذیر هدایت شود بر چه اساسی به این صنعت یا صنایع مشابه آن باید یارانه نقدی پرداخت شود.
وضعیت فولادی ها
این مقام مسوول در خصوص وضعیت فولاد‌ها گفت: در این مدت وضع صنعت فولاد بسیار خوب شده زیرا در دنیا قیمت فولاد به شدت افزایش یافته و اکثر محصولات فولادی‌ها صادراتی است بنابراین نیازی به یارانه ندارند.
فرزین در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه چرا گزارشی از هدفمندی ارایه شده است، گفت: طبق قانون سازمان هدفمند‌سازی باید این گزارش را ارایه کند. این گزارش باید در پایان اسفند و شهریورماه هر سال ارایه شود.سخنگوی طرح تحول اقتصادی در خصوص مشکلات شرکت‌های آب و آبفا گفت: برای این مساله من جلسات زیادی داشتم و تمام موارد را با شرکت آبفا بررسی کردیم. اولا واریز وجوه به خزانه ارتباطی با قانون هدفمندی یارانه‌ها ندارد. طبق قانون درآمد تمام شرکت‌های دولتی از جمله شرکت‌های آب، برق، گاز و نفت باید به خزانه واریز شود و در واقع نباید حساب مستقل داشته باشند باید منابع به خزانه واریز و از خزانه سهم خود را دریافت کنند.وی گفت: قبلا این‌گونه نبود و هر کدام از شرکت‌ها حساب‌های جداگانه‌ای داشته و سهم دولت را در پایان سال طی یک زمان‌بندی پرداخت می‌کردند. برای اینکه نظارت مالی را تقویت کنیم مقرر کردیم تمام درآمدها باید مسیر خزانه را طی کند. این فرآیند در قانون هدفمندی یارانه‌ها قید نشده بلکه این نظارت مالی است که در زمان اجرای این قانون آن را اجرایی کردیم. مساله‌ای که برای شرکت آب و آبفا ایجاد شد این بود که در ابتدا یک حساب باز کردیم و در آن بخشی از درآمدی که آنها ناشی از فروش کنتور داشتند هم می‌آمد.فرزین افزود: مساله دیگری که در مورد آب اتفاق افتاد نحوه تعیین قیمت آب‌بها توسط سازمان آب بود. بر اساس جمع‌بندی‌ها، میانگین بهای آب در هر متر مکعب باید ۲۸۰ تومان تعیین می‌شد اما به دلیل اینکه قیمت آب برای دهک‌های مصرفی مختلف متفاوت است همچنین صرفه‌جویی‌هایی انجام شده عملکرد متوسط آب‌بها معادل ۲۵۰ تومان شد طبیعی است که درآمد مورد انتظار آنها تحقق پیدا نکرد.
وی بیان کرد: مسوولان مربوطه روز اول محاسبات مالی را آمدند پیش من انجام دادند. گفتم چقدر آب می‌فروشید، گفتند آب شهری چهار میلیارد متر مکعب و آب روستایی ۷۰۰میلیون متر مکعب و در مجموع ۷/۴ میلیارد متر مکعب، گفتم آب شهری و روستایی را چقدر می فروشید، گفتند آب شهری را ۱۳۰ تومان می‌فروشیم. گفتم ما ۱۵۰ تومان اضافه کردیم که جمعا ۶۰۰ میلیارد متر‌مکعب می‌شود. همچنین درآمد به دست آمده از افزایش قیمت آب روستایی که ۵۰ تومان گران شد ۳۵ میلیارد تومان می‌شود. فرزین اظهار داشت: بنابراین کل درآمد به دست آمده ۶۳۵ میلیارد تومان می‌شود و طبق قانون این درآمد هدفمندی یارانه‌هاست. مقرر کردیم که ۳۰ درصد آن برای آنها و ۷۰ درصد برای ما باشد. بر اساس این تقسیم‌بندی‌ها، مقرر کردیم هر پولی که وارد خزانه می‌شود ۴۵ درصد برای و ۵۵ درصد برای سازمان آب باشد و لازم به ذکر است که این مساعدت فقط در بخش آب انجام گردید و برای برق و سایر حامل‌های انرژی صد درصد منابع به عنوان درآمد هدفمندی یارانه‌ها محسوب شد.
این مقام مسوول خاطرنشان کرد: ضمن اینکه از مسوولان خواسته شد که جدول زمان‌بندی پرداخت سهم سازمان را اعلام کنند تا بر اساس آن خزانه سهم سازمان را کسر و مابقی را به خود شرکت‌ها مسترد کند البته در سه ماه پایانی سال گذشته به منظور سهولت در انجام کار با توجه به محاسبات انجام شده تمامی اطلاعات مربوطه از مسوولان شرکت آب دریافت شده بود توافق شد ۴۵ درصد از کل درآمد فروش آب در خزانه بماند و ۵۵ درصد به سازمان آب پرداخت شود به همین دلیل درآمد آنها کاهش یافت بنابراین درآمدی که شرکت آبفا برای خود پیش‌بینی کرده بود، محقق نشد.فرزین در خصوص پول کنتورها که به شرکت داده نشده است گفت: وقتی متوجه شدم پول کنتورها به خزانه واریز می‌شود ‌گفتم پول کنتور را جدا کنید و به خودشان برگردانید. من در مجلس هم گفتم تمام پولی که سازمان آب به ما می‌دهد ۴۰۰ میلیارد تومان است که این یک نهم یارانه نقدی یک ماه خانوارها هم نمی‌شود البته در هفته‌های اخیر جلساتی داشتیم و توافق انجام شده و ان‌شاءالله به زودی مشکلات برطرف خواهد شد.
تامین منابع یارانه‌ها
سخنگوی ستاد هدفمندی‌یارانه‌ها در خصوص منابع یارانه‌ها گفت: درآمدهای ما از چند بخش به دست می‌آید. یک بخش آن از طریق اصلاح قیمت‌های نسبی است و بخش دیگر درآمدهای مشخص شده در ردیف‌های بودجه بوده که برای هدفمندی یارانه‌ها در نظر گرفته شده است.تا به حال دغدغه‌ ما نقدینگی و چرخش پول و ایجاد تناسب بین جریان درآمدی و جریان نقدینگی بوده که با اقداماتی که انجام دادیم این روند را تنظیم کرده و مشکلی در تامین منابع یارانه‌ها وجود ندارد.
اجرای فاز دوم هدفمندی
فرزین در خصوص بازپرداخت تنخواه دولت بابت یارانه‌ها گفت: با دستور دکتر حسینی بخشی از درآمدهای هدفمندی در هر ماه برای تسویه تنخواه برداشت می‌شود و تاکنون دو هزار میلیارد تومان از آن پرداخت شده است.سخنگوی طرح تحول اقتصادی در خصوص اجرای فاز دوم قانون هدفمندی خاطرنشان کرد: ما در حال بررسی اجرای فاز دوم هستیم. فعلا سناریوهای مختلف قیمتی را مطالعه می‌کنیم اما اینکه زمان اجرا امسال باشد یا سال آینده هنوز به جمع‌بندی نهایی نرسیدیم.