27 - 11 - 2022
بانک مرکزی نیاز به تعمیرات اساسی دارد
غلامرضا کیامهر – بانک مرکزی یکی از نقاط آسیب دیده از سیاست‌های اقتصادی دولت گذشته است که نیاز به تعمیرات اساسی دارد. قصد بدگویی بی‌جهت از مدیریت دکتر بهمنی در بانک مرکزی نیست که احتمالا خود او بهتر از هرکس دیگری می‌داند بانک مرکزی به ارث رسیده به دولت یازدهم چه حال و روزی دارد و این دولت باید چه مقدار وقت و انرژی صرف کند تا خرابی‌هایی که او در بانک مرکزی ایجاد کرده، تعمیر و ترمیم شود.
بانک مرکزی دوران ریاست دکتر بهمنی دست‌گشاده‌ای در افزایش پایه پولی کشور و تزریق پول بدون پشتوانه به جامعه برای جبران کسری بودجه دولت گذشته داشت. در دوران ریاست، دکتر بهمنی نقشی بالاتر از یک قلک پس‌انداز برای تامین کسر بودجه‌های دولت را بازی نکرد و به خاطر ایفای چنین نقشی بود که دکتر بهمنی برخلاف اسلافش که هرکدام بیش از چند ماهی همکاری با دولت نهم و دهم را تاب نیاوردند توانست با آرامش خاطر و بی‌دغدغه تا پایان کار دولت دهم همکاری خود را با آن ادامه دهد.
دکتر بهمنی اشتهای سیری‌ناپذیری برای مصاحبه کردن با خبرنگاران داشته اما حرف‌های ضدونقیض او باعث می‌شد هر بار که صحبتی از کاهش نرخ تورم به میان می‌آورد، کوتاه زمانی بعد روند صعودی نرخ تورم شروع شود. او سه سال پیش از عن‌قریب بودن تک‌رقمی شدن نرخ تورم خبر داد و این در حالی بود که خود می‌دانست در سایه گشاده‌دستی بانک مرکزی در انتشار پول بدون پشتوانه وعده‌هایش محقق نمی‌شود اما زمانی که نرخ تورم دورقمی رو به افزایش می‌گذاشت رییس کل بانک مرکزی خود را ملزم به دادن هیچ توضیحی نمی‌دید.
دکتر بهمنی توجیه‌گر بسیار ماهری برای توجیه سیاست‌های پولی و ارزی بانک تحت ریاست خود بود و حتی یک‌بار حاضر نشد اذعان کند که در دوره ریاست او بر بانک مرکزی حجم نقدینگی در جامعه تا حدود سه برابر افزایش پیدا کرده و هرگز حاضر نشد اذعان کند که افزایش حجم نقدینگی از عوامل اصلی افزایش نرخ تورم در کشور بوده است.
دکتر بهمنی ید طولایی هم در تضعیف پول ملی در برابر ارزهای خارجی داشت و این سیاست را تا آخرین روزهای عمر دولت دهم ادامه داد. قفل شدن جریان ترخیص دارو و کالاهای اساسی از گمرکات کشور که با ارز مرجع ۱۲۲۶ تومانی به کشور وارد شده بود و بانک مرکزی از واردکنندگان مابه‌التفاوت ارز طلب می‌کرد، فصل دیگری از شیوه‌های خاص و استثنایی مدیریت دکتر بهمنی در بانک مرکزی بود. او به اعتراض‌های واردکنندگان که می‌گفتند قانون تک‌نرخی شدن ارز عطف به ماسبق نمی‌شود اعتنایی نمی‌کرد و بر اخذ مابه‌التفاوت از واردکنندگان حتی به قیمت بحرانی شدن وضعیت دارو در کشور پای می‌فشرد.
برداشت ده‌ها میلیارد تومان از حساب بانک‌های خصوصی به بهانه اینکه بانک‌ها ارز مرجع دریافتی از بانک مرکزی را به قیمت بازار آزاد فروخته‌اند، یکی دیگر از وقایع بدیع و بی‌سابقه دوران ریاست دکتر بهمنی بر بانک مرکزی بود. او بی‌آنکه فرصت دفاع از خود را به مدیران بانک‌های خصوصی بدهد، مابه‌التفاوت نرخ فروش ارز را از آنها مطالبه می‌کرد و با برداشت مابه‌التفاوت مورد ادعا از حساب بانک‌ها هم بیمه مالی بانک‌ها را تعضیف کرد و هم موجبات خدشه‌دار شدن اعتبار نظام بانکی کشور نزد افکار عمومی داخلی و جهان را فراهم ساخت. اما دکتر بهمنی که تا این حد دغدغه حفظ حقوق بیت‌المال و جلوگیری از رانت‌خواری را داشت، هرگز کلامی درباره فساد بانکی سه هزار میلیارد تومانی که بخشی از آن به عملکرد نظارتی ضعیف بانک مرکزی تحت ریاست او مربوط می‌شد، بر زبان نیاورد. او در تمام طول سال‌های ریاست خود بر بانک مرکزی سخنی هم از ضرورت استقلال این بانک در اجرای سیاست‌های پولی نگفت و کاری نکرد که موجبات رنجش خاطر کارگزاران دولت گذشته فراهم شود.
حالا و در چنین شرایطی قرار است فرد دیگری سکان مدیریت بانک مرکزی را در دست بگیرد. تا به امروز که این یادداشت رقم زده می‌شود، نام دکتر ولی‌الله سیف به‌عنوان یکی از نامزدهای قطعی این سمت بیش از سایر نامزدهای بالقوه مطرح است. دکتر سیف قدیمی‌ترین مدیر بانکی سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی است. او کارنامه مدیریت بانک سپه، صادرات، ملی، ملت و بانک کارآفرین و همچنین بانک بحرینی فیوچر بانک را در کارنامه خدمتی خود دارد. او مدیری باانضباط و اهل حساب و کتاب است و اگر گزینه دکتر سیف برای ریاست بانک مرکزی قطعی شود با شناختی که از شیوه مدیریت و شخصیت فردی او داریم، می‌توانیم تا حدود زیادی به بازسازی و تعمیرات اساسی مورد نیاز در بانک مرکزی امیدوار باشیم. دکتر سیف در سال‌های گذشته در مصاحبه‌ها و سخنرانی‌هایش به دفعات از ضرورت استقلال بانک مرکزی برای تنظیم و اجرای دقیق سیاست‌های پولی و ارزی کشور سخن گفته و راهکارهای لازم را هم برای آنها ارایه داده است.
چنانچه در آخرین لحظات فرد دیگری به جای دکتر سیف برای تصدی ریاست بانک مرکزی در نظر گرفته شود، آن فرد هم باید از خط‌مشی و راهکارهای دکتر سیف در اداره امور بانک مرکزی و تامین استقلال عمل آن از دولت پیروی کند. سکاندار آینده بانک مرکزی هرکس که باشد نمی‌تواند این واقعیت را انکار کند که بانک مرکزی باقیمانده از دوران دکتر بهمنی به تعمیرات اساسی و همه‌جانبه نیاز دارد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد