باکو و ایروان بر سر صلح به توافق رسیدند

جمهوری آذربایجان اعلام کرد فرآیند مذاکره پیرامون متن توافقنامه صلح با ارمنستان به پایان رسید. وزارت امور خارجه ارمنستان نیز اعلام کرده که توافقنامه برای امضا آماده است. با امضای این توافقنامه مناقشه قره‌باغ رسما پایان می‌یابد.
به گزارش دویچه‌وله، مقامات ارمنستان و آذربایجان رسما از یک «پیشرفت ناگهانی» در روند صلح میان دو کشور خبر دادند. جیحون بایراموف، وزیر خارجه آذربایجان پنجشنبه ۲۳اسفند (۱۳مارس) در گفت‌وگو با خبرنگاران اعلام کرد آذربایجان و ارمنستان بر سر تمامی مواد توافقنامه صلح به توافق رسیده‌اند.
با این حال، زمان امضای این توافق هنوز نامشخص است زیرا آذربایجان امضای آن را مشروط به اصلاح قانون اساسی ارمنستان کرده است. بایراموف افزود: مذاکرات در مورد متن توافقنامه صلح به پایان رسیده و قدم بعدی حذف موادی از قانون اساسی ارمنستان و سایر مقررات قانونی علیه تمامیت ارضی و حاکمیت آذربایجان است. بایراموف گفت گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا نیز باید منحل شود.
براساس اظهارات هر دو طرف، ارمنستان پیشنهادهای آذربایجان در دو نکته از توافقنامه صلح را که تاکنون بر سر آنها هیچ مصالحه‌ای حاصل نشده بود، پذیرفته است.
ارمنستان و آذربایجان در دهه‌های گذشته به خاطر مناقشه قره‌باغ دو بار جنگیدند. در جریان جنگی که سال ۱۹۹۲ بر سر قره‌باغ بین دو کشور همسایه درگرفت و دو سال ادامه یافت حدود ۳۰‌هزار نفر کشته و صدها ‌هزار نفر آواره شدند. آذربایجان در سال ۲۰۲۳ در یک عملیات نظامی گسترده، منطقه قره‌باغ را که عمدتا توسط اقلیت قومی ارمنی ساکن بود، تحت کنترل خود درآورد.
قره‌باغ از منظر حقوق بین‌الملل متعلق به آذربایجان است. نیروهای ارتش ارمنستان بیش از سه دهه این منطقه را که حدود ۲۰‌درصد از خاک آذربایجان است در تصرف خود داشتند.
با پیروزی ارتش آذربایجان در قره‌باغ دست‌کم ۱۰۰‌هزار نفر از ساکنان این منطقه به ارمنستان پناه بردند. با فتح قره‌باغ نیز دشمنی‌ها در منطقه به پایان نرسید. ارمنستان اخیرا گزارش داد که چهار سرباز این کشور بر اثر حمله‌ نیروهای آذربایجان در منطقه مرزی دو کشور جان خود را از دست داده‌اند.
از سوی دیگر آذربایجان هم اعلام کرد که نیروهای ارمنی یک روستا در شمال شرق کشور را مورد حمله قرار داده‌اند.
نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان و الهام علی‌اف، رییس‌جمهور آذربایجان در ابتدا پیش‌بینی کرده بودند که تا پایان سال ۲۰۲۳ یک توافقنامه صلح امضا خواهد شد.
پاشینیان روز پنجشنبه ۲۳اسفند (۱۳مارس) گفت که پس از امضای توافقنامه، هیچ نیروی نظامی از کشورهای ثالث در مرز مستقر نخواهد بود.
روسیه اخیرا اعلام کرده بود که حضور نظامی خود در منطقه قفقاز را به پایان خواهد رساند. درباره زمان‌بندی دقیق خروج این نیروها اطلاعاتی ارائه نشده است. نقش روسیه در درگیری‌ها نیز مورد تردید است چراکه از سال ۲۰۲۰ نیروهای روسی در منطقه مستقر بودند تا به گفته کرملین از بروز مجدد خشونت جلوگیری کنند اما در مواجهه با پیشروی ارتش آذربایجان، نیروهای روسی اقدامی نکرده‌اند. در همین رابطه لازم به ذکر است که اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت خارجه ایران از خبر اعلام توافق جمهوری ارمنستان و جمهوری آذربایجان بر سر مفاد موافقتنامه صلح بین دو کشور استقبال کرد و آن را گامی ضروری و مهم برای نیل به صلح پایدار در منطقه قفقاز جنوبی دانست.