بایدها و نبایدهای بورس ارز

راه‌اندازی بورس ارز از نیمه شهریورماه و در شرایط فعلی اقتصاد کشور نمی‌تواند مفید باشد و حتی مسایل و مشکلات بسیاری نیز به بار خواهد آورد به همین منظور در جلسه اتاق تهران پیشنهاد شد که فرصت یک‌ماهه‌ای برای تشکیل کمیسیون ویژه این طرح در اختیار بخش‌خصوصی قرار دهند تا در این فرصت این کمیسیون بتواند بررسی‌های لازم را انجام داده و گزارشی ارایه و از مشکلات این طرح بکاهد. راه‌اندازی بورس ارز در شرایط فعلی که بانک‌ها قادر به نقل و انتقال ارز نیستند اقدامی عجولانه است و مضراتی به همراه دارد. باید توجه داشت که خرید و فروش اجباری برای صادرات و واردات مشکل‌ساز خواهد بود. اولین مشکلی که برای صادرات ایجاد می‌شود این است که صادرکنندگان ما در نقاط مختلف کشور برای دریافت ارز از طریق کشورهای ثالث وارد عمل می‌شوند به این ترتیب که ما به ۹۰ کشور دنیا صادرات داریم و هرکدام از این کشورها شرایط خود را دارند بنابراین صادرکننده ارز را از طریق روسیه، ترکیه، مالزی، چین و امارات به کشور می‌آورد، این انتقال ارز به کشور در یک پروسه و چندین بار جابه‌جایی ارز حاصل می‌شود. حال اگر در بورس ارز این مسیرها مشخص شود قطعا از طرف دشمنان غربی بسته خواهد شد و همین ارز مختصر هم دیگر به دست صادرکننده نمی‌رسد. درخصوص واردات نیز خرید کالا از کشورهایی مثل آلمان، سوئد و… انجام می‌شود که ظاهرا ایران از طرف این کشورها تحریم شده است ولی این خرید از طریق راه‌هایی که واردکنندگان با زرنگی‌های خاص خود پیدا کرده‌اند، انجام می‌شود و شناسایی و نمایان شدن این مسیرها، واردات را از بین می‌برد. این در مورد کارخانجاتی که مواد اولیه خود را از خارج کشور تهیه می‌کنند نیز صدق می‌کند. مشکل دیگری که بورس ارز به وجود می‌آورد، ایجاد رانت و فساد است ضمن اینکه سرعت در معاملات تجاری بسیار حایز اهمیت است و بوروکراسی که صدور گواهی در بورس ارز می‌طلبد از دیگر مشکلاتی است که بورس ارز به بار می‌آورد. از طرفی وقتی صادر شدن یک گواهی برای مثال دو روز زمان بخواهد حتما راه‌هایی برای سرعت دادن به آن از طریق رشوه و… پیدا می‌شود که این همان فساد است. نکته قابل توجه بعدی وجود پدیده شومی به نام قاچاق است که آن هم نیاز به ارز دارد. نبود ارز مانع قاچاق نمی‌شود بلکه قاچاقچی که لباس، مبل یا هر کالای ممنوع دیگری وارد می‌کند، می‌رود و ارز سه هزار تومانی تهیه می‌کند و این موضوع نیز مشکلات بعدی را دارد. لازم به ذکر است که اگر این خرید و فروش در بورس ارز به شکل داوطلبانه باشد و اجباری به وجود نیاید این مشکلات تا حدی مرتفع می‌شود اگرچه باز هم این طرح ریسک خود را دارد.