با بدهکاران خرد تسویه حساب کنید

گروه اقتصادی – در حالی بانک مرکزی نسبت به رشد مطالبات معوق بانکی هشدار داده است که بانک‌ها در روزهای پایانی سال، دریافت مطالبات سررسید گذشته را با مبالغ کم در دستور کار قرار داده‌اند و به مشتریان خرد هشدار می‌دهند.
موضوع مطالبات معوق بانکی به یکی از مهم‌ترین مسایل نظام بانکی کشور تبدیل شده و برخی از بانک‌ها رقم مطالبات معوقشان به بالاترین حد خود رسیده است و در عین حال مسوولان برخی از بانک‌ها عنوان می‌کنند که مطالبات معوقی ندارند و تنها بخشی از تسهیلات آنها به سررسید گذشته است که در این روزهای پایانی سال به حداقل خود خواهد رسید.
در حالی که بانک‌ها در آخرین روزهای پایانی سال به دنبال جمع‌آوری مطالبات معوق هستند و هشدارهای بانک مرکزی نیز آنها را مصر به انجام این کار کرده است، برخی از بانک‌ها پا را فراتر گذاشته و به مشتریانی که پرداخت تنها یک یا دو قسط بانکی آنها به تاخیر افتاده باشد، هشدار می‌دهند و با ارسال پیامک یا تماس تلفنی خواستار پرداخت اقساط سررسید گذشته می‌شوند.
به گزارش مهر، بانک مرکزی اخیرا نسبت به رقم بالای مطالبات معوق بانکی هشدار داده است و رییس کل بانک مرکزی از بانک‌ها درخواست کرده که با توجه به وضعیت نگران‌کننده مطالبات غیرجاری طی سال‌های اخیر، بانک‌ها با مدیریت مدیران عامل کارگروهی را برای پیگیری و ریشه‌یابی دلایل مطالبات معوق تشکیل دهند.
براساس آخرین آمارهای اعلام شده از سوی بانک مرکزی ۵/۲۸ درصد از کل مطالبات شبکه بانکی در اختیار ۷۳ پرونده متعلق به اشخاص حقیقی و حقوقی است اما بانک‌ها بدون توجه به وضعیت پرونده‌های بزرگ مطالبات سررسید گذشته ارقام کوچک را مدنظر قرار داده‌اند و روی مشتریان خرد متمرکز شده‌اند.
براساس آخرین آمارهای بانک مرکزی، کل تسهیلات اعم از جاری و غیرجاری نظام بانکی کشور مبلغ ۶/۵۲۳۳ هزار میلیارد ریال و تسهیلات غیرجاری ۸۰۷ هزار میلیارد ریال و نسبت تسهیلات غیرجاری به کل تسهیلات ۴/۱۵ درصد است‎.
بدهکاران بالای یک‌هزار میلیارد ریــــــــال ۶۱ پرونده هستند که مبلغ کــــل تسهیلات غیرجاری آنها ۴/۱۵۲ هزار میلیارد ریال است که ۹/۱۸ درصد کل مطالبات غیرجاری شبکه بانکی را شامل می‌شود. بدهکاران بالای ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ میلیارد ریــــــــال ۱۱۲ پرونده هستند که مبلغ کــــل تسهیلات غیرجاری آنها ۳/۷۷ هزار میلیارد ریال برابر ۶/۹ درصد کل مطالبات غیرجاری شبکه بانکی کشور است.
بر این اساس، بدهکاران بالای ۵۰۰ میلیارد ریال ۱۷۳ پرونده متعلق به اشخاص حقیقی و حقوقی است و جمعا مبلغ ۷/۲۲۹ هزار میلیارد ریال بوده که ۵/۲۸ درصد از کل مطالبات غیرجاری شبکه بانکی را شامل می‎شوند.
بخشنامه جدید بانک مرکزی
اخیرا نیز بانک مرکزی بخشنامه‌ای به بانک‌های کشور ابلاغ کرده است که براساس آن بانک‌ها موظف به نظارت دقیق روی افتتاح حساب بدهکاران بانکی شده‌اند تا جایی که از خدمات بانکی محروم می‌شوند. بر این اساس نه‌تنها بانک‌ها نظارت دقیقی روی افتتاح حساب مجدد بدهکاران بانکی دارند بلکه این کار توسط بانک مرکزی هم انجام می‌شود.
در عین حال تنبیهاتی برای مدیران شعبی که اقدام به افتتاح حساب به بدهکاران بانکی کنند در نظر گرفته می‌شود و این افراد به کمیسیون انضباطی معرفی می‌شوند. بر این اساس بانک‌ها ملزم هستند که از بانک مرکزی، ثبت‌احوال و ثبت شرکت‌ها استعلام کنند.
از سوی دیگر اکثر تسهیلاتی که به صورت خرد از سوی بانک‌ها به مشتریان خرد پرداخت می‌شود، دارای وثایق و ضمانت‌های جدی است اما بانکی‌ها به این وضعیت توجهی نمی‌کنند و با عدم پرداخت سه قسط که شاید مبلغ آن به یک میلیون تومان هم نرسد به مشتریان نامه می‌زنند و به آنها نسبت به بازپرداخت تسهیلات هشدار می‌دهند.
شعب بانک‌ها در بیان دلایل این اقدام مطرح می‌کنند که مشتریان در صورتی که تا سه قسط خود را پرداخت نکنند، بر‌اساس نرم‌افزاری که در نظام بانکی تهیه شده در لیست بدهکاران بانکی قرار می‌گیرند با این وجود این موضوع در پایان هر سال تشدید می‌شود و بانک‌ها اقدام به جمع‌آوری و وصول مطالبات خود از مشتریان می‌کنند.
اقساط معوق
این وضعیت در حالی است که بانک‌ها اخیرا برای پرداخت وام بانکی به یک مشتری که حتی مدت‌ها در صف انتظار از شبکه بانکی مانده است و برای این منظور سپرده‌گذاری هم کرده، لازم است که تمام معوقات خود را که شاید به ۵۰۰ هزار تومان هم نرسد به سیستم بانکی کشور پرداخت کند در غیر این صورت وام به این مشتری تعلق نخواهد گرفت.
بانک مرکزی اعلام کرده است که با توجه به اینکه ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی پیگیری مطالبات غیرجاری را به این بانک محول کرده است، کارگروهی ویژه در این بانک تشکیل شده تا در راستای پیگیری و وصول مطالبات معوق بانکی به صورت جدی اقدام کند.
بانک‌ها برای پرداخت وام به متقاضیان در سیستمی که طراحی شده از همه بانک‌ها استعلام کرده و نسبت به اینکه این مشتری خوش حساب یا بد حساب است، اطمینان حاصل می‌کنند و پس از آن نسبت به پرداخت وام به این مشتری اقدام می‌کنند. گرچه نباید از نظر دور داشت که پرداخت وام‌های بانکی در ماه پایانی هر سال در شعب بانکی به ندرت انجام می‌شود و به نوعی متوقف می‌شود و بانک‌ها پرداخت وام را به پس از سال جدید موکول می‌کنند.
شاید دلیل این همه حساسیت شعب بانک‌ها توجه به هشدارهای جدی بانک مرکزی باشد که از این موضوع به عنوان یکی از دغدغه‌های جدی بانک مرکزی یاد می‌کند و به شدت پیگیر آن است. البته به نظر می‌رسد که هدف بانک مرکزی، وصول مطالبات راکدی باشد که بازگشت آنها به بانک‌ها باعث حرکت چرخه اقتصادی کشور و کمک به بخش تولید باشد. مبالغ کلانی که توسط عده‌ای از اشخاص خاص از بانک‌ها بدون دریافت وثایق مناسبی دریافت شده و بازپرداخت آنها در ‌هاله‌ای از ابهام قرار دارد درحالی که وصول آنها می‌تواند به رونق فضای کسب و کار در کشور بینجامد و حتی با وصول بخشی از آنها از انباشت مطالبات معوق تا حدودی زیادی ممانعت به عمل آورد.