با مردم درباره ارز حرف بزنیم

الهه بيگي*
سیاست‌های ارزی بدون چون و چرا بیشترین پیامد را بر زندگي و کسب‌وکار ایرانیان دارد. بازارهای سرمایه، پول و سکه و نیز بازار کالا و همچنین بازار کار از سیاست‌های ارزی اثر می‌پذیرند و سیاست‌های تجاری نیز در این ردیف قرار می‌گیرند. به این ترتیب است که اهمیت سیاست ارزی در کانون توجه قرار می‌گیرد. دولت چهاردهم در روزهای دشواری به سر می‌برد و برای دخل و خرج کشور و دوري از بودجه با کسری بالا کوشش می‌کند دلارهای در مالکیت خود را به بالاترین قیمت در بازار بفروشد. دولت می‌گوید این کار علاوه‌بر اینکه درآمد دولت را افزایش می‌دهد راه رانت و فساد را نیز می‌بندد اما آنچه شهروندان را نگران می‌کند تجربه سال‌های 1390 به این سو است که با هر جهش در قیمت ارزهای معتبر قیمت کالاهای موردنیاز شهروندان به ویژه گروه‌های کم‌درآمد افزایش را تجربه می‌کنند و معیشت شهروندان را در تنگنا قرار می‌دهد.
حالا که بانک مرکزي با صراحت می‌گوید دیگر بازار دلاری به اسم نيما نداریم و دلارهای قابل دادوستد در بازار توافقی قیمت خواهد خورد و با توجه به تفاوت قیمت هر دلار نزدیک به 15هزار تومان در دو بازار شرایط برای شهروندان سخت خواهد شد، آیا دولت چهاردهم می‌خواهد تصمیم مهم و بزرگی را که بر زندگی شهروندان به شکل‌های گوناگون اثر می‌گذارد بدون توجیه کردن آنها اجرا کند؟ واقعیت این است تا امروز که چنین بوده و هست و هیچ‌کدام از مقام‌های اقتصادی نخواسته یا نتوانسته‌اند خیر و شر تغییر سیاست‌های ارزی را برای مردم توضیح دهند. در صورتی که در روزهای آینده این روند ادامه یابد و از سوی دولت با مردم درباره دلایل اتخاذ این تصمیم و پیامدهای درازمدت و کوتاه‌مدت آن سخنی گفته نشود وضعیت بدتر خواهد شد. نخستین اتفاقاتي که می‌توان در گزارش‌های رسانه‌های منتقد دولت دید این است که تصمیم ارزی دولت را گونه‌ای توضيح دهند که به دلسردی بیشتر مردم و رویگردانی از دولت مستقر منجر شود. اتفاق بعدی این است که شهروندان با رصد بازار ارزهای معتبر و سقوط ریال در برابر آنها میل به پس‌انداز ارزی را به عمل تبدیل خواهند کرد و شرایط سخت‌تر خواهد شد. بازرگانان و تجاری که در بخش تجارت خارجی فعالیت دارند نیز رفتاری سرد نشان می‌دهند. دولت چهاردهم پیش از اینکه رخدادهای سخت‌تری را شاهد باشد بهتر است به مردم درباره سیاست‌های ارزی تازه با زبان ساده توضیح دهد.
در این راه می‌توان از کارشناسان و اقتصاددانان بیرون دولت نيز کمک گرفت تا به رییس‌جمهور بياموزند که درباره ارز به مردم چه بگوید.
*سردبیر