بحران‌زدگان به دنبال حل بحران‌ها

عرفان ناظریه- نشست امسال سران گروه 7، قرار است به مدت سه روز در جنوب ایتالیا برگزار شود که از پنجشنبه 24 خرداد 1403 شروع شده است. در این دوره از نشست رهبران این گروه، پیرامون مسائل مختلف سیاسی، امنیتی و اقتصادی بحث و تبادل نظر کردند که می‌توان گفت مهم‌ترین آنها مربوط به موضوع جنگ اوکراین است. همچنین رفتار اقتصادی – تجاری چین، مساله هسته‌ای ایران و رابطه تهران- مسکو نیز از دیگر محورهای مورد گفت‌وگو در این نشست بود که به آن پرداخته شد. همچنین قدرت‌گیری راست‌گرایان افراطی در انتخابات اخیر پارلمان اروپا نیز از دیگر مسائلی است که به باور تحلیلگران می‌تواند بر آینده سیاست‌های این گروه و اتحادیه اروپا اثر بگذارد.
G7 یا گروه هفت چیست؟
در‌واقع این گروه، سازمانی بین‌دولتی متشکل از هفت کشور پیشرفته اقتصادی است که حول محورهای مشترکی همچون دموکراسی و بازار آزاد گردهم آمده‌اند. به طور تاریخی ایالات متحده، فرانسه، ایتالیا، ژاپن، بریتانیا و آلمان غربی در ابتدا گروه شش را در سال ۱۹۷۵میلادی تشکیل دادند. آنها می‌خواستند محلی را برای قدرت‌های غیرکمونیستی فراهم کنند تا به نگرانی‌های اقتصادی مبرم که شامل تورم و رکود ناشی از تحریم سازمان صادرکننده نفت بود، رسیدگی کنند. سال بعد کانادا به آن پیوست و نام گروه به G7 یا همان گروه هفت تغییر یافت. همچنین اتحادیه اروپا نیز از سال 1981 به‌عنوان یک عضو ناظر در نشست‌های این گروه شرکت کرده است اعضای این گروه از سال 2020 میلادی، اقتصادهای پیشرفته و بزرگ صندوق بین‌المللی پول هستند و بیش از نیمی از دارایی خالص جهانی (بیش از 200 تریلیون دلار) 30 تا 43‌درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی و 10‌درصد از جمعیت جهان (770میلیون نفر) را تشکیل می‌دهند. به طور کلی گروه هفت اهدافی همچون همکاری و هماهنگی سیاست‌های اقتصادی، مقابله با بحران‌های اقتصادی، ترویج دموکراسی و حقوق بشر، مبارزه با تغییرات آب و هوایی، کمک به توسعه، بحث و گفت‌وگو درمورد مسائل سیاسی و مقابله با تروریسم را در دستورکار خود دارد.
اوکراین؛ مهم‌ترین محور امسال
همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، گفت‌وگو درخصوص مسائل مهم سیاسی از جمله اهداف این گروه بوده و طبیعتا انتظار می‌رفت که موضوع جنگ اوکراین به عنوان اصلی‌ترین محور نشست امسال گروه 7 قرار بگیرد. در‌واقع جنگ اوکراین از چند جهت برای غربی‌ها حائز اهمیت است؛ نخست اینکه اوکراین اولین جنگ اساسی در قاره اروپا بعد از جنگ جهانی دوم است که اساسا پایه‌های همگرایی اروپایی را می‌تواند به خطر بیندازد. دوم اینکه پیشتازی روسیه به عنوان یک قدرت اروپایی ناهمگون با ارزش‌هایی همچون لیبرالیسم (در سطوح مختلف سیاسی و اقتصادی) می‌تواند تهدیدی جدی برای اروپای واحد و حتی تمامی کشورهایی که از این ارزش‌ها پیروی می‌کنند، باشد.
در همین راستا صحبت از ارائه کمک به اوکراین به منظور توان مقابله با روسیه و دفاع از خود در برابر مسکو یکی از محورهای این نشست بود. به همین جهت روزنامه گاردین در گزارشی آورد که رهبران G7 بر سر کمک‌های اضافی 50‌میلیارد دلاری به کی‌یف به توافق رسیده‌اند. این مبلغ که معین شده است تا از سود دارایی‌های مسدود شده دولتی روسیه پرداخت شود، قرار است در راستای حمایت بیشتر از اوکراین و ابلاغ این پیام به پوتین که غرب از مواضع خود عقب‌نشینی نخواهد کرد، هزینه شود. همچنین اورزولا فن در لاین رییس کمیسیون اروپا طی سخنانی در تصدیق این موضوع بیان داشت که تمام کشورهای گروه 7 در پرداخت این وام به اوکراین مشارکت خواهند داشت و از طریق تخصیص سودهای به دست آمده از سپرده‌های مسدود شده روسیه در این کشورها به اوکراین وام خواهند داد.همچنین توافق 10 ساله دو‌جانبه میان ایالات متحده آمریکا و اوکراین نیز از دیگر ابتکارات کمک به کی‌یف بود. به گزارش بی‌بی‌سی، این قرارداد بیان می‌دارد که ایالات متحده متعهد است که در صورت هرگونه حمله نظامی به اوکراین ظرف 24 ساعت به کمک مستشاری کی‌یف بیاید اگر‌چه قرار نیست آمریکا نیروی نظامی به اوکراین بفرستد. همچنین جو بایدن رییس‌جمهوری ایالات متحده آمریکا اعلام کرد که واشنگتن به کی‌یف تعهد می‌دهد که در روند بازسازی خسارت‌های وارده از جنگ به اوکراین کمک کند. از طرفی دیگر این توافقنامه امنیتی به پنتاگون اجازه می‌دهد تا ارتش اوکراین را آموزش داده و ضمن برگزاری برنامه‌های مشترک نظامی با کی‌یف در امنیت سایبری نظامی نیز به اوکراین کمک کند.
ایران و چین؛ دو چالش دیگر
همچنین محورهای نشست امسال به جنگ اوکراین و روسیه محدود نشده و موضوعاتی دیگر از قبیل رفتارهای اقتصادی پکن و برنامه هسته‌ای تهران نیز به محل بحث و گفت‌وگو تبدیل شد. در همین راستا به گزارش رویترز، رهبران گروه 7 متعهد شدند تا در برابر آنچه آنها اقدامات ناعادلانه تجاری چین می‌دانند واکنش نشان دهند. سران این نشست اعلام کردند علاوه بر کمک‌های مالی پکن به مسکو که باعث استمرار جنگ اوکراین می‌شود، اقدامات اقتصادی- تجاری چین باعث تضعیف نهادها و کارگران کشورهای مذکور شده و باید با این مساله مقابله کنند. به گفته دولت‌های غربی، ظرفیت مازاد صنعتی چین باعث تحت تاثیر قرار گرفتن بازارهای محلی آنها شده است.
از طرفی دیگر موضوع هسته‌ای و روابط
تهران- مسکو نیز از دیگر دغدغه‌های این نشست بوده به طوری که در گزارش یورونیوز آمده است رهبران این گروه در بیانیه خود ادعا کرده‌اند که روند فعالیت هسته‌ای تهران مشکوک بوده و خواستار حضور ایران در نشست‌های جدی و همکاری کامل و منطبق با مکانیزم نظارت و راستی‌آزمایی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به منظور تضمین صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای آن شدند.
این رهبران همچنین درخصوص قراردادی میان ایران و روسیه که ممکن است باعث ارسال موشک‌های بالستیک به مسکو شود مدعی شدند: «ما از ایران می‌خواهیم کمک به جنگ روسیه در اوکراین را متوقف کند و موشک‌های بالستیک و فناوری‌های مرتبط را به این کشور انتقال ندهد زیرا این یک تشدید اساسی تنش و تهدیدی مستقیم برای امنیت اروپا خواهد بود.»
راست‌افراطی و دیگر چالش‌ها
در‌نهایت باید اشاره کرد که نشست امسال گروه 7 در حالی برگزار می‌شود که چند روزی از موفقیت راست‌افراطی در پارلمان اروپا می‌گذرد. در این میان که رهبران کشورهایی همچون آلمان و فرانسه از پیروزی احزاب دست ‌استی کشور خود در انتخابات اخیر شوکه شده‌اند و آینده سیاسی خود را در‌ هاله‌ای از ابهام می‌بینند، جورجا ملونی نخست‌وزیر ایتالیا که خود جزئی از جریان راست‌افراطی است، سرمست از شادی حاصل از این موفقیت درحال خیز برداشتن برای به دست گرفتن سکان اتحادیه اروپا و سازمان‌هایی همچون گروه 7 است. در همین راستا است که ملونی درخصوص مسائلی همچون مهاجرت در این نشست صحبت‌های مهمی به میان آورد و درباره موضوعاتی همچون حق سقط جنین با دیگر سران این نشست به مشکل برخورد. به هرحال باید دید که بحران‌زدگانی همچون ماکرون و شولتس چگونه می‌خواهند با بحران‌های بین‌المللی پیش‌رو برخورد کرده و خیزش راست‌افراطی، سیاست‌های چنین سازمان‌هایی را به کدام سمت و سو خواهد برد؟