بحران به ‌صنایع‌دستی رسید

وضعیت صنایع‌دستی کشور رو به راه نیست. چند سالی می‌شود که فعالان این حوزه‌ها با مشکلات بسیاری دست و پنجه نرم می‌کنند اما وضعیت سیاسی و بین‌المللی کشور‌، شرایط را برای فعالان بازار صنایع‌دستی وارد فاز جدیدی کرده است. از طرفی گرانی و کمبود مواد اولیه و از سوی دیگر تبعات سیل فروردین، بازار صنایع‌دستی را با بحران جدی مواجه کرده است. این در حالی است که بسیاری از کشورهایی که خواهان صنایع‌دستی ایران بودند با توجه به شرایط تحریمی که در آن قرار داریم رغبت چندانی به خرید صنایع‌دستی کشورمان ندارند. از سوی‌ دیگر ورود صنایع‌دستی خارجی به کشور کابوس این روزهای هنرمندان‌مان محسوب می‌شود. این در حالی است که مسوولان مربوطه تاکنون نتوانسته‌اند مشکلات بازار صنایع‌دستی را حل و فصل کنند‌. اگرچه روز گذشته معاون صنایع‌دستی سعی کرد تا‌حدودی در مورد ابهامات روند فعالیت صنایع‌دستی کشور توضیحاتی بدهد اما بسیاری از سوالات و اما و اگرهای این بازار همچنان در ابهام است.
پویا محمودیان روز گذشته در نشست خبری که به مناسبت روز جهانی صنایع‌دستی برگزار شده بود با اشاره به خساراتی که سیل به صنایع‌دستی وارد کرده است گفت: خسارات سیل ۱۶۰ میلیارد تومان برآورد شده است که این تخریب در کارگاه‌های صنایع‌دستی هم اتفاق افتاده است البته زمان بیشتری برای برآورد نهایی خسارت به صنایع‌دستی نیاز است چراکه بسیاری از کارگاه‌های این حوزه در قالب تولید خانگی اجرا می‌شدند و باید تمام امور به آرامش برسد تا بتوانیم خسارت نهایی را برآورد کنیم.‌این مقام مسوول با ارائه گزارشی از فعالیت‌های صنایع‌دستی در سال ۹۷ گفت: در حوزه تولید و حمایت از تولید در پایان سال ۹۷ از محل صدور مجوزها موفق به ایجاد ۵۸ هزار و ۵۳۷ مجوز در حوزه صنایع‌دستی روستایی شدیم که بعد از حوزه دامی، تسهیلات خوبی برای ایجاد ظرفیت‌های شغل و مشاغل خانگی و روستایی دریافت می‌کنند.
محمودیان همچنین به تسهیلات ارائه شده به صنایع‌دستی اشاره کرد و گفت:‌ از محل کمک‌های فنی و اعتباری و تفاهمنامه‌ای که با بانک گردشگری داشتیم تسهیلاتی با نرخ ۱۰ درصد و با تنفس شش ماهه و بازپرداخت ۲۴ ماهه برای هنرمندان صنایع‌دستی در نظر گرفتیم. همچنین قرار است تسهیلاتی نیز از ۱۰ تا ۴۰ میلیون تومان با تنفس شش ماهه و بازپرداخت سه ساله با کارمزد چهار درصد توسط یکی از مراکز اعتباری به صنایع‌دستی ارائه شود.
معاون صنایع‌دستی به بحث صادرات و فروش داخلی و خارجی صنایع‌دستی اشاره کرد و گفت: در این حوزه سعی‌مان بر آن بود تا قوانین و مقررات را اصلاح و تسهیل کنیم چنانچه موفق شدیم کد تعرفه برای تمام محصولات صنایع‌دستی که در کتاب صادرات جمهوری اسلامی ایران جای دارند اخذ کنیم. همچنین امکان خروج محصولات نقره بدون در نظر گرفتن ارزش افزوده را از طریق پیمان‌سپاری و بر اساس نقره خام محقق کردیم.
واردات صنایع‌دستی خارجی
محمودیان با تاکید بر آنکه در سال ۹۷ با هدف ساماندهی بازار ورود رسمی کالاهای صنایع‌دستی غیرایرانی به کشور اقدامات لازم انجام شده، از ممنوعیت ورود رسمی کالاهای صنایع‌دستی غیرایرانی به کشور خبر داد. او اظهار کرد: برای آنکه جلوی قاچاق صنایع‌دستی را بگیریم دستورالعمل‌هایی در این خصوص تدوین کردیم چنانچه طی سال گذشته چندین محموله صنایع‌دستی غیرایرانی کشف و ضبط شد.
به گفته او، بر اساس آمار رسمی گمرک بیش از ۲۸۹ میلیون دلار صادرات صنایع‌دستی صورت گرفته بدون احتساب فرش، زیورآلات و صادرات چمدانی. همچنین فروش داخلی بر اساس ابزارهای محاسباتی که در اختیار قرار دارد ۱۷۰۰ میلیارد تومان است که با رشد ۱۸ درصدی نسبت به سال ۹۶ همراه بود.
محمودیان همچنین از ورود صنایع‌دستی به حوزه‌های کاربردی‌تر مانند سوزن‌دوزی روی جلد قرآن‌هایی که در داخل اتومبیل‌ها قرار می‌دهند، خبر داد و گفت: توانستیم با ایران‌خودرو به توافقاتی برسیم که از این پس به جای پوشش پلاستیکی که برای قرآن‌هایی که داخل خودرو قرار می‌دهند از پوشش‌های سوزن‌دوزی شده زنان بلوچ استفاده کنند چنانچه ۴۰۰ هزار جلد سوزن‌دوزی شده برای خط تولید ماشین دنا در نظر گرفته شده است و به زودی این طرح در خصوص ماشین تیبا نیز اجرا خواهد شد. همچنین با تعاملاتی که داشتیم قرار شد لباس احرام حجاج دو استان توسط حوله‌بافان و صنایع‌دستی‌کاران ما تامین شود. معتقد هستیم صنایع‌دستی کاربردی می‌تواند در زندگی روزمره مردم جاری و ساری باشد.
این مقام مسوول یادآور شد: در سال ۹۷، ۱۷ نشان جغرافیایی ملی ارائه شد و در حوزه صیانت از صنایع‌دستی هفت رشته صنایع‌دستی دارای نشان جغرافیایی بین‌المللی شدند چنانچه تهران در حوزه آبگینه، یزد در حوزه زیلو، سیرجان در حوزه شیری تیپیک، اردبیل در حوزه ورنی، شیراز در حوزه خاتم، اصفهان در حوزه مینا این نشان‌ها را دریافت کردند. همچنین شاهد ثبت جهانی دو شهر و یک روستا در حوزه صنایع‌دستی بودیم. در این میان سعی ما بر آن بود تا به حوزه اسباب‌بازی و عروسک‌ها که در حوزه کودک و نوجوان جای می‌گیرد، ورود کنیم.
صحبت از صنایع‌دستی در نمازجمعه
محمودیان همچنین از نامه‌ای خبر داد که علی‌اصغر مونسان معاون رییس‌جمهور و رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری به ائمه نماز جمعه‌های ۳۱ استان کشور ارسال کرده و گفت: مونسان در این نامه از ائمه نماز جمعه درخواست کرده تا درباره صنایع‌دستی در خطبه‌های نماز جمعه صحبت کنند. همچنین امکانی ایجاد شود تا فعالان صنایع‌دستی در خصوص این رشته صحبت کنند. در این راستا اردبیل اولین استانی بود که جمعه گذشته در خطبه‌های نماز جمعه به صنایع‌دستی پرداخت.
به گفته محمودیان، قرار است بازدیدی از بازار قزوین انجام شود و بازار سعدالسلطنه به عنوان بازار صنایع‌دستی در عرصه جهانی ثبت و معرفی شود. میدان نقش جهان نیز بازار دیگری خواهد بود که از ایران معرفی خواهد شد.
محمودیان در خصوص وضعیت سفیر صنایع‌دستی گفت: ساره بیات دیگر سفیر صنایع‌دستی نیست و اگر تاکنون برای انتخاب سفیر دست نگه داشته‌ایم از این جهت بود که بتوانیم از حوزه هنرمندان و بازیگران یا ورزشکاران و موسیقدانان این سفیر را انتخاب کنیم تا موج حمایتی از اقشار تاثیرگذار در حوزه صنایع‌دستی را داشته باشیم.
گرانی مواد اولیه
در ادامه این نشست سرپرست دفتر حمایت از تولید صنایع‌دستی‌ نیز با اشاره به مشکلات پیش روی صنایع‌دستی اعلام کرد: تشکیل کارگروه موقت تامین مواد اولیه صنایع‌دستی را در برنامه قرار داده‌ایم و از تولیدکنندگان دعوت کردیم تا به این طرح بپیوندند که استقبال خوبی نیز انجام شد به طور مثال برای اتحادیه قلمکارسازان اصفهان این امکان را ایجاد کردیم تا برای تامین نخ پنبه‌های زیرساز قلمکار با اتحادیه تولیدکنندگان در ارتباط باشند حتی این امکان را داریم تا چهار- پنج میلیارد تومان تسهیلات ارائه دهیم. همچنین برای اتحادیه نقاشان و دکورسازان شیشه که با مشکل کمبود طلای مایع روبه‌رو بودند و این مواد اولیه در گمرک مانده بود این امکان را ایجاد کردیم تا این مواد از گمرک خارج شوند.
فرهاد فلاح تصریح کرد: می‌توانیم تولیدکننده را به مصرف‌کننده برسانیم و آنها را با هم آشنا کنیم اما در مورد گرانی مواد اولیه نمی‌توانیم تضمینی برای ارائه ارزان مواد اولیه داشته باشیم و نمی‌توانیم برای گرانی آن کاری انجام دهیم چراکه این گرانی‌ها اتفاق افتاده است.