بحران جهانی فلزات اساسی؟

گروه بورس- بازار جهانی فلزات پایه در هفته‌های اخیر تحت تاثیر تحولات متعددی قرار گرفته است که هر یک به‌تنهایی توان ایجاد نوسانات چشمگیر در قیمت‌ها و روندهای عرضه و تقاضا را دارد. از بحران‌های کنسانتره در بازار مس گرفته تا نوسانات موجودی در انبارهای بورس‌های جهانی و مشکلات وارداتی در فلز روی، مجموعه‌ای از عوامل در حال شکل دادن به چشم‌انداز جدیدی برای این بازارها هستند. در این میان، تاثیر چین به‌عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده و تولیدکننده بسیاری از این فلزات، بیش از هر زمان دیگری برجسته شده است. کاهش شدید موجودی‌ها در بورس شانگهای، تغییر الگوهای وارداتی و تلاش برای افزایش ظرفیت تولید داخلی، بخشی از پاسخ چین به چالش‌های فعلی است که پیامدهای آن تنها به مرزهای این کشور محدود نمی‌ماند و اثراتش را در بازارهای اروپا، آمریکا و آسیای جنوب‌شرقی نیز می‌توان مشاهده کرد.
در همین حال، بازار اروپا نیز با بحران‌هایی در زنجیره تامین مواجه شده که ناشی از مشکلات تولیدکنندگان، افزایش تعرفه‌ها و قطعی برق در برخی واحدهای صنعتی است. چنین شرایطی سبب شده تا توازن عرضه و تقاضا در بازارهای جهانی فلزاتی مانند روی، مس و آلومینیوم با چالش مواجه شود. در کنار این مسائل، نقش آربیتراژ میان بورس‌های مختلف و جابه‌جایی فلزات از یک منطقه به منطقه دیگر برشدت نوسانات افزوده است؛ به‌گونه‌ای که اختلاف قیمتی میان بورس فلزات لندن و بورس کالای شیکاگو به سطوح بی‌سابقه‌ای رسیده و تحرکات سرمایه‌گذاران مالی در این فضا نیز موجب پیچیدگی بیشتر در تحلیل وضعیت فعلی شده است. در ادامه به بررسی مفصل‌تر وضعیت این فلزات ارزشمند خواهیم پرداخت.
مس: کاهش قیمت و بحران کنسانتره
در هفته گذشته، قیمت مس با کاهشی حدود ۶ دلار به 9398دلار در هر تن رسید. این کاهش قیمت تحت تاثیر عوامل متعددی از جمله کاهش شدید موجودی‌ها در بورس شانگهای و مشکلات در تامین کنسانتره مس بوده است. موجودی مس در بورس شانگهای طی یک ماه گذشته تقریبا نصف شده و به 116000تن رسیده است. این کاهش شدید موجودی، عمدتا به دلیل افزایش تقاضا و کمبود قراضه در چین است. یکی از دلایل اصلی این کاهش، مشکلات اقتصادی داخلی چین و تاثیر آن بر تقاضا و تولید مس است که باعث بروز بحران در زنجیره تامین مس شده است.
نرخ کنسانتره مس TC به سطوح منفی کم‌سابقه‌ای سقوط کرده است. این وضعیت که به پایین‌ترین حد خود در تاریخ رسیده، بیانگر بحران جدی در بازار ذوب و تجارت کنسانتره است. در شرایط کنونی، بازیگران بزرگی همچون Freeport و Anglo American با کاهش تولید روبه‌رو هستند و تهدید تعرفه‌ها به عنوان عامل مهم دیگری در بحران کنسانتره‌ها مطرح است.
آربیتراژ شدید میان بورس‌های LME و CME باعث شده تا اختلاف قیمت‌ها به حدود 1730دلار برسد. این اختلاف قیمتی منجر به انتقال فلزات از انبارهای LME به بازار آمریکا شده و به این ترتیب، موجودی‌های اروپایی تحت فشار قرار گرفته‌اند. در این شرایط، وضعیت موجودی‌های فلزات در بورس‌ها و تاثیر آن بر بازار مس، نشان‌دهنده نگرانی‌ها و تغییرات عمده‌ای است که در آینده به‌ویژه در سال ۲۰۲۵ به وقوع خواهد پیوست. گزارش‌های ICSG پیش‌بینی کرده‌اند که بازار جهانی مس در سال ۲۰۲۵ با مازاد 289000تنی مواجه خواهد بود که می‌تواند به بحران‌های جدیدی در تامین این فلز حیاتی منجر شود.
روی؛ کمبود عرضه و مشکلات وارداتی
بازار جهانی روی در هفته گذشته شاهد کاهش قیمت ۳۹دلاری بود و قیمت این فلز به 2611دلار در هر تن رسید. یکی از مهم‌ترین دلایل این کاهش، کمبود عرضه در بازار نقدی اروپاست. چند تولیدکننده بزرگ روی در اروپا نتوانسته‌اند محصولات خود را تامین کنند و این کمبود موجب ثبات قیمت‌های پرمیوم‌ها در بازار شده است. در شرایط کنونی، بازار اروپا به شدت تحت تاثیر کمبود عرضه قرار دارد و تولیدکنندگان با مشکلات زیادی روبه‌رو هستند.
در چین، کارخانه‌های ذوب روی به دلیل افزایش عرضه کنسانتره و سود جانبی (مانند اسید سولفوریک) تولید خود را افزایش داده‌اند. این افزایش تولید، باعث شده تا پروژه‌های جدیدی با ظرفیت سالانه بیش از 350000تن در نیمه اول ۲۰۲۵ به بهره‌برداری برسند.
واردات روی تصفیه ‌شده به چین در ماه مارس 1/‏‏18‌درصد نسبت به ماه قبل کاهش یافته، در حالی که واردات کنسانتره روی 1/‏‏22‌درصد افت ماهانه داشته است ولی در عین حال شاهد رشد 2/‏‏47‌درصدی نسبت به سال گذشته بوده‌ایم. این کاهش واردات روی تصفیه ‌شده در حالی رخ داده است که واردات کنسانتره در حال افزایش است که نشان‌دهنده تغییرات در الگوهای تقاضا و عرضه این فلز است. علاوه بر این، تقاضای اسپات در جنوب‌شرق آسیا پایین است و اکثر معاملات روی در این منطقه از طریق قراردادهای بلندمدت انجام می‌شود. موجودی انبار روی در سنگاپور به بیش از 146000تن افزایش یافته که و به نظر سنگاپور خود را آماده تنش‌های موجود در زنجیره تامین و تغییرات احتمالی در تقاضا و عرضه این فلز کرده است.
آلومینیوم: افزایش قیمت و مشکلات در زنجیره تامین
در هفته گذشته، قیمت آلومینیوم در بورس فلزات لندن با افزایش ۳دلاری به 2440دلار در هر تن رسید. با این حال، وضعیت آربیتراژ وارداتی آلومینیوم همچنان در وضعیت زیان باقی مانده است. این وضعیت که به‌ویژه در بازارهای داخلی چین مشهود است، نشان‌دهنده اختلاف قابل‌توجه بین قیمت داخلی آلومینیوم در چین و قیمت جهانی آن است و این اختلاف قیمت تاثیر زیادی بر نحوه تامین آلومینیوم در بازار جهانی دارد.
یکی از مهم‌ترین تحولات در بازار آلومینیوم، تعطیلی موقت کارخانه آلکوا در اسپانیا به دلیل قطعی برق است. این قطعی برق ممکن است بازگشایی کارخانه را تا پس از اکتبر ۲۰۲۵ به تعویق اندازد. با وجود این، تاثیرات منفی این تعطیلی در حال حاضر بر قیمت‌های پرمیوم‌ها قابل مشاهده نبوده است.
در ایالات متحده، پروژه‌های جدید تولید و بازیافت آلومینیوم شامل کارخانه‌های Aluminum Dynamics و Novelis در حال پیشرفت هستند. این پروژه‌ها ظرفیت تولید و بازیافت آلومینیوم را در زنجیره تامین داخلی آمریکا افزایش خواهند داد و می‌توانند به کاهش وابستگی به واردات این فلز کمک کنند. با این حال، باوجود ظرفیت بالای بازیافت آلومینیوم در آمریکا، نرخ بازیافت هنوز ناکافی است و نیاز به سیاست‌های جدید و همکاری‌های تجاری با کشورهای دیگر به‌ویژه کانادا برای تامین مواد اولیه مورد نیاز به شدت احساس می‌شود.
در حال حاضر، موجودی آلومینیوم در انبارهای LME به 419575تن کاهش یافته است. در عین حال، موجودی آلومینیوم روسی در انبارها به 139450تن رسیده است که نشان‌دهنده تغییرات قابل‌توجه در موجودی‌های این فلز در بازار است. این کاهش موجودی‌ها می‌تواند فشار بیشتری را بر اسپردهای بازار آتی آلومینیوم وارد کند. گمانه‌زنی‌هایی وجود دارد مبنی بر اینکه سرمایه‌گذاران مالی ممکن است نقشی قابل‌توجه در این فشارها ایفا کنند.
تحولات آربیتراژ و تغییرات در ذخایر
آربیتراژ میان بورس‌های مختلف نیز یکی از عوامل تاثیرگذار در بازار فلزات پایه بوده است. اختلافات قیمتی میان بورس‌های مختلف، به‌ویژه بورس‌های LME و CME، باعث انتقال فلزات از انبارهای LME به بازار آمریکا شده و این امر فشارهایی بر موجودی‌های اروپایی وارد کرده است. به‌ویژه در بازار آلومینیوم، این فشارها در حال ایجاد تغییرات در روند قیمتی و ذخایر این فلز هستند.