بحران در دولت ائتلافی

بنی گانتس، شریک بنیامین نتانیاهو در دولت ائتلافی اسراییل اعلام کرده که از سیاست‌ها و عملکرد نخست‌وزیر سرخورده شده و روز چهارشنبه به انحلال پارلمان و برگزاری انتخابات زودهنگام رای خواهد داد.
این اقدام که حکایت از شکاف و بحران جدی در دولت اسراییل دارد از سوی تحلیل‌گران به عنوان نوعی اعمال فشار توسط حزب میانه‌روی آبی سفید بر بنیامین نتانیاهو برای تغییر رویکرد‌ و سیاست‌های جاری تعبیر شده است.
رهبر حزب آبی سفید که هم‌اکنون به عنوان شریک نتانیاهو در دولت عهده‌دار سمت وزارت دفاع اسراییل است روز سه‌شنبه طی نطقی تلویزیونی از تصمیم نمایندگان این حزب تحت رهبری خود برای دادن رای به انحلال پارلمان خبر داد.
با توجه به اینکه رای‌گیری روز چهارشنبه، دوم دسامبر به قانون انحلال پارلمان در پی تشدید اختلاف‌ها میان دو حزب ائتلافی حاکم، یک رای‌گیری مقدماتی است، تحلیلگران این اقدام را نوعی اعمال فشار جدی بر نخست‌وزیر اسراییل قلمداد کرده‌‌اند.
از سوی دیگر بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر و رهبر حزب لیکود در اسراییل از بنی گانتس خواسته است تا کشورش را به سوی عمیق‌تر شدن بحران و انحلال پارلمان سوق ندهد. نتانیاهو پیش‌تر تاکید کرده بود که نمایندگان حزب تحت رهبری وی در جلسه روز چهارشنبه پارلمان بر ضد پیشنویس قانون انحلال پارلمان و به نفع وحدت و یکپارچگی رای خواهند داد.
ازجمله اختلاف‌های موجود میان دو شریک دولت ائتلافی در اسراییل بر سر بودجه است؛ بنی گانتس از نتانیاهو خواسته است برای آنکه مردم برای شرکت در انتخاباتی زودهنگام ماه مارس به پای صندوق‌های رای نروند، بودجه دولت را مصوب کند. رهبر حزب میانه‌رو آبی‌سفید در دولت ائتلافی اسراییل همچنین بنیامین نتانیاهو را متهم کرده است که همواره منافع شخصی را به منافع اسراییل ترجیح می‌دهد.
او نخست‌وزیر اسراییل را به دستیابی به نوعی سازش و مصالحه برای تصویب بودجه سال جاری میلادی که به گفته او هنوز خط مشی کلی آن مشخص نیست و نیز مصوب و مشخص کردن جزئیات بودجه سال ۲۰۲۱ فراخوانده است.
نخست‌وزیر اسراییل سه‌شنبه گذشته دقایقی قبل از نطق تلویزیونی بنی گانتس گفته بود که اکنون زمان انتخابات نیست بلکه به عکس موعد وحدت و یکپارچگی است. نتانیاهو همچنین خواستار همکاری و یکپارچگی بیشتر طبقه سیاسی برای مقابله با تبعات سنگین همه‌گیری بیماری کووید۱۹ و به خصوص بحران بیکاری ناشی از آن شده است.
از سوی دیگر یائیر لاپید، رهبر اپوزیسیون اسراییل نیز با متهم کردن دولت ائتلافی فعلی این کشور به بد‌ترین دولت تاریخ اسراییل به شدت از نحوه مدیریت بحران کرونا انتقاد کرده و خواستار رای به قانون انحلال پارلمان شده است؛ این به معنای فراخوان انتخابات جدید است که پس از سه نظر سنجی در دو دوره کمتر از دو سال برگزار می‌شود.
مفسران سیاسی بر این باورند که گانتس با حمایت از رای انحلال کنست لزوما به دنبال برگزاری انتخابات نیست بلکه می‌خواهد فشار بیشتری به نتانیاهو وارد کند تا ائتلاف بین آنها احیا شود. آخرین نظرسنجی‌ها پیش‌بینی می‌کنند که حزب لیکود به رهبری نتانیاهو نتایج انتخابات را به دست بیاورد.
انحلال احتمالی پارلمان اسراییل باعث برپایی انتخابات زودهنگام در موعدی ۹۰ روزه پس از برچیدن کنست خواهد شد. در این صورت اسراییل شاهد برپایی چهارمین انتخابات قانون‌گذاری طی دو سال گذشته خواهد بود که نیروهای سیاسی وابسته به دو حزب میانه رو و راست گرای آبی سفید و لیکود، دست‌کم در سه رای‌گیری گذشته شانه به شانه با یکدیگر رقابت کردند.
آخرین نظرسنجی‌های صورت گرفته حزب لیکود به رهبری نتانیاهو را در جایگاه نخست قرار داده و پس از آن یامینا، دیگر حزب راستگرای اسراییل به رهبری نفتالی بنت بیشترین استقبال را به خود جلب کرده است. حزب میانه رو «یش عتید» به رهبری یائیر لاپید در این نظرسنجی جایگاه سوم را از آن خود کرده و حزب آبی سفید به ریاست بنی گانتس در مکان چهارم قرار دارد.
با این حال رای‌گیری دیروز درباره این اقدام مورد حمایت مخالفان مقدماتی است. این طرح در صورتی که به تصویب برسد، همچنان به دست‌کم دو بررسی موفقیت‌آمیز دیگر در کنست نیاز خواهد داشت تا بتوان انتخابات تازه برگزار کرد.
مدت کوتاهی پیش از سخنرانی گانتس، نتانیاهو با انتشار ویدئویی در توئیتر از گانتس خواست علیه این طرح رای بدهد. نتانیاهو گفت: «هم اکنون زمان انتخابات نیست. هم‌اکنون زمان اتحاد است».
هدف از تشکیل دولت وحدت نتانیاهو-گانتس، که ماه آوریل مورد توافق قرار گرفت، تا حدی برقراری ثبات در اسراییل در پی وقوع بدترین بحران سیاسی در تاریخش و در بحبوحه شدت گرفتن همه‌گیری ویروس کرونا بود. قرار بود نتانیاهو در نیمه نخست این توافق سه ساله نخست‌وزیر باشد و گانتس ماه نوامبر سال ۲۰۲۱ قدرت را در دست بگیرد. این توافق شامل چندین ماده ازجمله ناکامی در تصویب بودجه بود که به طور خودکار باعث فروپاشی ائتلاف می‌شد. منتقدان، نتانیاهو را متهم کردند که وی از خودداری از تصویب بودجه دو ساله، به عنوان تاکتیکی استفاده می‌کند تا مجبور نشود سمت نخست‌وزیری را به گانتس واگذار کند.