بحران دودستگی در ناتو

ایلیا حسامی- نیویورک‌تایمز در گزارشی مربوط به نشست سران ناتو در واشنگتن از نگرانی اعضای ارشد این ائتلاف نظامی درخصوص ایجاد خلأ در هسته قدرت و آینده سیاسی این ائتلاف با گمانه‌زنی‌ها در مورد به قدرت رسیدن دونالد ترامپ خبر داد. روز سه‌شنبه، این روزنامه‌ آمریکایی همزمان با نشست سران این ائتلاف نظامی در واشنگتن اعلام کرد که اعضا نسبت به آینده ناتو به شدت بی‌اعتماد هستند. این نگرانی‌ها پس از مناظره بایدن و ترامپ که رییس‌جمهور سابق ایالات متحده، به خوبی در آن ظاهر شد و در نظرسنجی‌ها مشغول پیشتازی است، بیشتر شده است. از این رو اعضای ناتو دچار شک و تردید نسبت به آینده شده‌اند.
نویسنده در ادامه یادآوری می‌کند که دونالد ترامپ، پیشتر از این ناتو را منسوخ اعلام و تهدید کرده که ایالات متحده آمریکا، در صورتی که اعضای اروپایی این پیمان سهم خود را نپردازند، از این ائتلاف خارج می‌شود و روسیه را به تشویق به حمله می‌کند. پس از عملکرد فاجعه‌بار جو بایدن، رییس‌جمهور کنونی ایالات متحده، سران ناتو مشغول گمانه‌زنی برای آینده این ائتلاف نظامی هستند چرا‌که می‌دانند بدون حمایت‌های آمریکا به عنوان هسته مرکزی این ائتلاف نظامی، ممکن است توان مقابله با روسیه را نداشته باشند.
گفتنی است ناتو که یکی از قدیمی‌ترین ائتلاف‌های نظامی جهان با عمری ۷۵‌ساله که با هدف جلوگیری از تهدیدهای اتحاد جماهیر شوروی در دوران آغازین جنگ سرد ایجاد شد، هم‌اکنون با چالش‌های زیاد و سختی روبه‌رو است.
رهبران ۳۲ کشور از روز گذشته باید با تمرکز کامل، سخنرانی پیرترین رییس‌جمهور تاریخ آمریکا، یعنی جو بایدن ۸۱ ساله را تحلیل کنند و به سوال خود پاسخ دهند که ایا این مرد سالخورده، می‌تواند ۴سال دیگر، سکان‌ دار قدرت باشد یا خیر؟
در ادامه گزارش نیویورک‌تایمز آمده است: رهبران ناتو، در ابتدای ورودشان اذعان کردند که ائتلاف با آزمونی روبه‌رو است که هیچ‌کدامشان پیش‌بینی نمی‌کردند؛ اینکه آیا ناتو همچنان می‌تواند به حمایت‌هایش از اوکراین ادامه بدهد؟ به ویژه در شرایطی که اصلی‌ترین بازیگر آن (ایالات متحده)، هرگز این چنین شکننده نبوده است. این نشست در حالی برگزار می‌شود که تمامی اعضای آن، به خوبی می‌دانند که این نشست، دو بیننده خاص یعنی پوتین و شی جین پینگ رییس‌جمهور چین دارد.
در همین رابطه ینس استلوتنبرگ نروژی، دبیرکل ناتو که به زودی از سمتش کناره‌گیری می‌کند، یکشنبه خطاب به خبرنگاران گفت: «ناتو هرگز تسلیم نشده، نمی‌شود و نخواهد شد. ما ۷۵ سال این کار را با موفقیت انجام دادیم. من مطمئن هستم که در آینده نیز می‌توانیم این کار را انجام دهیم اما وضعیت موجود در مورد رهبری سیاسی است، این در مورد تعهد سیاسی است.»
البته این ائتلاف نظامی در قبال تهاجم روسیه به اوکراین که برخی اعضایش با دیگر اعضا اختلاف‌نظر دارند چرا که ویکتور اوربان نخست‌وزیر مجارستان در دیدار اخیرش با ولادیمیر پوتین رییس‌جمهور روسیه هیچ انتقادی از حمله این کشور به اوکراین وارد نکرد و بر راهی برای گشایش در مذاکرات صلح با شرایط پوتین تاکید کرد. سفر و اظهارات ویکتور اوربان باعث واکنش برخی از اعضای ناتو، از جمله سخنگوی کاخ سفید جان اف کربی سخنگوی شورای امنیت ملی شد. او دوشنبه گفت به نظر نمی‌رسد که سفر آقای اوربان برای تلاش انجام کار در اوکراین سازنده باشد و اقدامات وی نگران‌کننده است.
ناتو به کی‌یف چه وعده‌ای می‌دهد؟
در چنین شرایطی خبرگزاری یورونیوز در گزارشی آورده است مهم‌ترین و ملموس‌ترین درخواستی که زلنسکی از واشنگتن دارد و آن را دریافت خواهد کرد، ارسال سامانه‌های تازه پدافندی برای دفاع بهتر از آسمان اوکراین است. کی‌یف در آوریل گذشته گفته بود برای مقابله با حملات روسیه به هفت سیستم موشکی پاتریوت دیگر نیاز مبرم دارد. از آن زمان تاکنون، تنها سه سامانه پیشرفته دفاعی هوایی از سوی آلمان، رومانی و ایتالیا در اختیار اوکراین قرار گرفته است.
در همین راستا، یک مقام ارشد آمریکایی به فرانس‌پراسس گفت:‌ فکر می‌کنم در این زمینه، خبرهای خوبی برای آنها خواهیم داشت. همچنین لوید آستین وزیر دفاع آمریکا پیش از برپایی اجلاس گفته است که واشنگتن یک بسته جدید 3/2‌میلیارد دلاری شامل سیستم‌های کلیدی دفاع هوایی به اوکراین ارائه خواهد کرد.