27 - 11 - 2022
بدون واردات، صادراتی نخواهیم داشت
غلامرضا کیامهر
این واقعیت تلخ که همه ساله بیش از نیمی از درآمد نفتی ما صرف واردات می‌شود بر کسی پوشیده نیست و واقعیت تلخ‌تری نیز که نمی‌توانیم آن را نادیده بگیریم ترکیب ناهمگون واردات به کشور است که نقطه اوج آن را در بدترین شرایط قحطی و گرانی ارز به صورت هزاران دستگاه خودروهای لوکس و گران‌قیمت شاهد بودیم. تلخی این واقعیت و واقعیت‌های تلخ دیگر در ارتباط با عملکرد اقتصادی دولت دهم به جای خود اما واقعیت بسیار تلخی که مخالفان و منتقدان واردات عمدا یا سهوا آن را نادیده می‌گیرند این است که بیش از ۸۰ درصد واردات ما را مواد اولیه، مواد فرآوری نشده، محصولات اساسی کشاورزی چون گندم، جو، ذرت، علوفه و ماشین‌آلات و تجهیزات و قطعات یدکی مورد نیاز صنایع که خود قادر به ساخت و تولید آن نیستیم تشکیل می‌دهد که این بخش از واردات ربط چندانی به سیاست‌های اقتصادی و تجاری دولت‌هایی که بر سر کار می‌آیند، ندارد و دولت یازدهم نیز که با شعار محوری اعتدال‌گرایی و سامان بخشیدن به وضعیت اقتصادی کشور زمام امور را در دست گرفته است، چاره‌ای جز پذیرش این واقعیت تلخ نخواهد داشت.متاسفانه گسترش ویروس شعارزدگی در جامعه و در میان اکثریتی از دولتمردان ما تاکنون به آنها اجازه نداده تا این واقعیت را بپذیرند که در کمال تاسف اقتصاد و صنعت و تولید ما به شدت ارزمحور و به شدت وابسته به صادرات همه آن چیزهایی است که بدون آنها چرخ درصد بسیار بالایی از صنایع ما حتی صنایعی که برای ما غذا تولید می‌کنند از حرکت بازخواهد ایستاد.
بله ما در کشور صدها و شاید هزاران واحد تولیدی کوچک و بزرگ صنعتی و تولیدی داریم اما اگر سرم واردات مواد اولیه و ماشین‌آلات و تکنولوژی به آنها وصل نباشد دچار تنگی‌نفس و در نهایت ایست قلبی خواهند شد. حتی دامداری‌های ما برای ادامه موجودیت خود نیاز به ارز به منظور واردات علوفه و خوراک دام دارند. همان یکی، دو ساله که در نتیجه تلاطم ارزی نتوانستیم برای غذای گاوداری‌ها علوفه از خارج وارد کنیم، ناچار شدیم در این شرایط کمبود گندم به اذعان خود رییس دولت دهم حدود دو میلیون تن گندم را جایگزین علوفه مورد نیاز گاوها کنیم. اگر در پذیرش این واقعیت‌های غیرقابل انکار که اسناد مربوط به آنها در تمامی گمرکات کشور موجود است از خود سرسختی نشان ندهیم، آن وقت نتیجه خواهیم گرفت که اگر سالی ۵۰، ۶۰ میلیون دلار واردات مواد اولیه، نیمه‌آماده، کالاهای واسط و ماشین‌آلات و تجهیزات نداشته باشیم، قادر به صادرات هیچ کالایی اعم از کشاورزی یا صنعتی نخواهیم بود. دلیلش این است که ما با وجود داشتن آن همه واحدهای صنعتی از خودروسازی گرفته تا وسایل برقی خانگی و صنایع فرآوری غذایی و انواع و اقسام صنایع تولیدی دیگر هنوز به کشوری صنعت‌ساز تبدیل نشده‌ایم و همچنان در حد یک کشور (صنعت‌دار) و مصرف‌کننده حاصل تکنولوژی دیگران که بهره‌گیری از آن به شدت مستلزم پرداخت ارز است، باقی مانده‌ایم.
چون ما در طول تمامی ۶۰، ۷۰ سالی که از تاسیس واحدهای صنعتی به شکل امروزی در کشورمان می‌گذرد از سرمایه‌گذاری روی خلق تکنولوژی منتهی به تولید محصول و تحقیق و توسعه (R&D) که جانمایه صنعتی شدن کشور بوده غفلت ورزیده‌ایم و به چنین سرمایه‌گذاری‌هایی به چشم هزینه‌تراشی نگاه کرده و تنها دل به ظاهر داشتن واحدهای صنعتی دلخوش کرده‌ایم.
در چنین شرایط اسفباری که مجبوریم درصد بالایی از نیازهای اولیه صنعت و تولید خود را با ارزهای معتبر خارجی وارد کنیم، سخن گفتن از توسعه صادرات و اینکه چند ده میلیون دلار کالا به خارج صادر کرده‌ایم، بیشتر به یک طنز شباهت خواهد داشت تا یک واقعیت شیرین اقتصادی.
این اصلا هنر نیست که ما ۸۰ درصد مواد اولیه و ماشین‌آلات صنایع خود را با صرف دلاری که به کیمیا تبدیل شده، وارد کرده و تبدیل به محصول کنیم و برای اینکه بگوییم ما هم یک کشور صادرکننده هستیم، محصول نهایی را به قیمتی در حد ثمن‌بخس به کشورهای دیگر صادر کنیم و هر سال هم بی‌آنکه این واقعیت تلخ را با مردم در میان بگذاریم، مراسم بزرگداشت صادرکنندگان نمونه برپا کنیم آن هم برای صادرکنندگانی که مالک‌الرقاب درآمدهای ارزی خود هستند و هیچ الزامی برای برگرداندن آن به داخل کشور ندارند.این درد بزرگی است که دولت تدبیر و امید برای درمان آن باید داروی شفابخشی پیدا کند. اگر قبول داریم که دوران شعار و شعارزدگی به پایان رسیده باید از دلخوشی‌های ظاهر درباره صنعت و صادرات چشم بپوشیم و کار تبدیل کشور به یک کشور صنعت‌ساز را هرچه زودتر شروع کنیم.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد