برای مجوز وزارت ارشاد ارزشی قائل نیستند

۹ سال از توقیف فیلم سینمایی «زادبوم» به کارگردانی ابوالحسن داوودی می‌گذرد و حالا قرار است همین هفته سرانجام روی پرده برود. جالب آنجاست که این فیلم با حمایت و مشارکت حوزه هنری تولید شده و اینک حوزه هنری حاضر به نمایش آن در سینماهای خود نیست. البته این نخستین بار نیست که حوزه هنری رفتارهای اینچنینی نشان می‌دهد و چندین سال است برخوردی سلیقه‌ای و مقطعی با فیلم‌های مختلف را در پیش گرفته. داوودی این رفتار حوزه هنری را سیاسی می‌داند و می‌گوید: «متاسفانه حوزه هنری دچار نوعی تنگ‌نظری شده است و به نوعی رفتار سیاسی انجام می‌دهد.»
ابوالحسن داوودی در گفت‌وگویی که با ایلنا داشته درباره این اتفاق می‌گوید: «از زمانی که مدیریت در حوزه هنری تغییر کرده است روش‌ها نیز کاملا عوض شده یعنی اگر زمانی آنها به دنبال تولید و شکوفایی بودند در سال‌های اخیر از امکاناتشان بیشتر برای محدود کردن بخش عمده‌اى از سینما استفاده می‌کنند. خودم در دورانی با حوزه هنری همکاری می‌کردم و فیلم‌هایی برای آنها می‌ساختم. می‌توان گفت در آن دوره مدیران حوزه به دنبال اعتلای سینما بودند.»
داوودی بودجه حوزه هنری را از بیت‌المال می‌داند و می‌گوید: «زمانی بخش‌خصوصی با هزینه شخصی سالن سینما را ساخته است و می‌تواند تصمیم بگیرد چه فیلمی را در آن اکران کند یا نکند اما سینماهای حوزه هنری خصوصی نیست و متعلق به بیت‌المال است و باید رعایت مجوز‌ها و قوانین را بکند. این درحالی ا‌ست که این نهاد بسیاری از فیلم‌هایی که ارزشمند هستند و جوایز معتبری از جشنواره‌هایی همچون فیلم فجر دریافت کرده‌اند را اکران نمی‌کند اما برای درآمد بیشتر‌ گاهی فیلم‌هایى که مغایر نظرات خودشان است را به راحتی اکران مى‌کند و در ظاهر به خطای خود نیز اعتراف مى‌کند. آنها در مصاحبه‌هاى شتابزده‌ خود با نام بردن از برخی فیلمسازان و دوستان عزیز ما در سینما سعى دارند بین ما کدورت به وجود آورند حال آنکه این رفتار نشان از عملکرد کاملا سلیقه‌اى و سیاسی حوزه هنری دارد.»
رفتار مدیران حوزه هنری در خلاف جهت اعتلای سینماست
این کارگردان با اشاره به اینکه زمانی تلاش می‌کرد با این نهاد رابطه خوبی داشته باشد، توضیح داد: «‌پیش‌ترها سعی می‌کردم رابطه خوبی با حوزه هنری داشته باشم و در این سال‌ها هرگز علیه وضعیت موجود این نهاد صحبت نکردم اما عملکرد مدیران محترم آن امروز به شکلی درآمده که نشان می‌دهد آنها با هر چیزی که با سلیقه‌شان هماهنگ نباشد، سازگار نیستند و مسیرشان اتفاقا در خلاف جهت اعتلای سینماست.»
داوودی با اشاره به ایرادهایی که حوزه‌ هنری به فیلم زادبوم گرفته است، گفت: «آخرین نسخه فیلم زادبوم یک سال پیش از سوی وزارت ارشاد پروانه نمایش گرفت و همین نسخه را ما به حوزه هنری دادیم اما متاسفانه آنها مانند یک جریان خودمختار برای فیلم یک فهرست از حذفیات ارائه کرده و حتی خواهان تغییر فینال و حذف سکانس ماقبل آخر فیلم شدند.»
او با گلایه از رفتارهای نادرست ادامه داد: «متاسفم از اینکه حوزه هنرى که زمانى یکى از مهدهاى پرورش سینماگران نخبه و ساخت فیلم‌هاى ماندگار بود، حالا به همت دوستان به نهادى تبدیل شده که با تحریم هر فیلمى، فضاى تبلیغى به نفع آن فیلم درست مى‌کند. به یقین فیلم‌هایى هم بوده‌اند که اگر حوزه تحریم‌شان نمى‌کرد کمتر از آن چیزى مى‌فروختند که امروز فروخته‌اند. رفتار اخیر حوزه هنری در مورد زادبوم در شرایطی رخ داده که آنها در زمان ساخت فیلم با اصرار خود خواستار مشارکت در فیلم بودند و درنهایت شصت درصد از فیلم با مشارکت حوزه ساخته شد هرچند بعد‌ها ما سهم حوزه هنری را خریداری کردیم.»
رفتارها را بازشکافی کنند، آیا در جهت سیاسیت‌های قانونی نظام است یا خیر؟
کارگردان زادبوم گفت: «وقتی نهادی مانند حوزه هنری فیلمی را با وجود جوایز متعددى که از جشنواره‌هاى مورد تایید نظام همچون فجر دریافت کرده، اکران نمی‌کند معلوم می‌شود که این نهاد به فکر حفظ اعتبار خود نیست و سیاست حفظ منافع را نیز مراعات نمی‌کند. جشنواره فجر آیینه سینما در نظام است، به خصوص اعتبار جایزه نگاه ملى‌اش. دوستان در حوزه هنری باید معناى چنین رفتارى را بازشکافی کنند و ببینند آیا این اتفاق در جهت سیاست‌هاى قانونى نظام است یا خیر؟!» داوودی در پاسخ به این سوال که آقای حمزه‌زاده یکی از مدیران حوزه هنری مدعی‌ است این نهاد شریک فیلم بوده است و با وی درباره اکران فیلم مذاکره شده، گفت: «حوزه هنرى شریک فیلم نبود بلکه پیشنهاد دهنده طرحى بود که میرکریمى آن را نوشته بود. آنها ابتدا صاحب صددرصد سهام بودند که بعدا ۴٠ درصد را خودشان با فارابى شریک شدند. در مورد مذاکره هم فکر مى‌کنم آنچه این مسوول محترم گفته، معناى جدیدى از واژه حیرت‌انگیز است چراکه این دوستان از زمان روى کار آمدنشان تا سال گذشته حتى تلفن‌هاى مرا هم جواب نمى‌دادند.» او توضیح داد: «شاید منظور دوستان از مذاکره براى رفع مشکلات، لیست سانسورى‌هاى عریض و طویلى است که یک سال بعد از پروانه گرفتن فیلم به عنوان شرط نمایش فیلم عنوان کردند یا شاید دلیل اصلى؛ اجبارى بود که ما را با وجود مشکلات مالى، براى رهاندن فیلم، مجبور به خرید سهام حوزه کرد یا امتناع این دوستان از تحویل گرفتن پروانه ساخت فیلم بعد از صدور آن و عدم اجازه نمایش به بنده به عنوان تهیه‌کننده بود که باعث شد یک سال و نیم تمام، با وجود داشتن مجوز قانونى، چون مالکیت شصت درصدى فیلم تمایل نداشت و مانع مى‌شد قادر به نمایش فیلم نه فقط در سینماهاى حوزه، بلکه درهیچ سینمایى نباشم… اگر این اسمش مذاکره است، بله ما با هم مذاکره کردیم.»
داوودی با اشاره به اینکه حوزه هنری ‌فیلم را دیده است، گفت: «در مورد ندیدن نسخه فیلم هم حرفشان حیرت‌انگیز است، چراکه از ماه‌ها قبل از دفتر حوزه تماس گرفته و نسخه خواسته بودند و ما دى سى پى فیلم را با وجود اینکه دیگر مالکیتى نداشتند، برای آنها ارسال کنیم. ما نیز هفته‌ها قبل با حسن‌نیت این نسخه را به دفتر ریاست حوزه داده بودیم و معلوم نیست لیست عریض موارد سانسورى حوزه که از دفتر ایشان ابلاغ شده، از جانب چه کسى بوده است؟!»
اگر مجوزها اعتبار ندارند فیلم نسازیم
داوودی در پاسخ به این سوال که با توجه به تعامل حوزه هنری با وزارت ارشاد در سال‌های اخیر اما همچنان حوزه هنری به رفتار خود ادامه می‌دهد، این مساله چقدر از ضعف مدیریت در وزارت ارشاد ناشی می‌شود، گفت: ‌«به عنوان فیلمساز در تمام این سال‌ها خودم را مقید دانستم که قوانین را به هر شکلی رعایت کنم و یکی از این قوانین مجوزهایی است که وزارت ارشاد صادر می‌کند تا آنجا که اگر مخالف بخشی از نظرات وزارت ارشاد باشم اما بازهم خود را ملزم می‌دانم تا به آن عمل کنم.»
ارشاد فکری به حال آبروی خود بکند
او ادامه داد: «اما وقتی جایی به شکلی همه این مجوز‌ها را به شکل تحقیرآمیزى کنار می‌گذارد و برای خودش یک شورا و تشکیلات جدید براى رد این مجوزها درنظر می‌گیرد یعنی مجوز‌ها هیچ اعتباری ندارد و وزیر ارشاد و رییس سازمان سینمایى باید فکری به حال آبروی خود بکنند زیرا نادیده گرفتن مجوز‌ها یعنی اینکه آبروی وزارت ارشاد و سازمان سینمایى رفته است و اعتبار مجوز‌هایشان خدشه‌دار شده. وقتی قرار باشد مجوز ارشاد بی‌اعتبار باشد من فیلمساز هم فکر می‌کنم که یا فیلم نسازم یا به راه‌های دیگری متوسل شوم. مجوز زمانی اعتبار دارد که ما احساس کنیم وقتی صادر می‌شود، از سوی سایر مراکز قدرت نیز مورد احترام قرار می‌گیرد.»