برقی‌ها آمدند

گروه صنعت- وزیر صنعت، معدن و تجارت از روز نخست که سکان هدایت وزارت صمت را برعهده گرفت کلیدواژه «خودروهای برقی» را در هیچ‌یک از سخنرانی‌های خود از قلم نینداخت؛ عباس علی‌آبادی اعتقاد دارد که استفاده از خودروهای برقی اعم از وارداتی و داخلی می‌تواند نقطه شروعی برای ایجاد تحول در حوزه‌های مختلف از جمله صنعت خودروسازی، محیط‌زیست، کاهش مصرف سوخت و… باشد. در همین رابطه نیز علی‌آبادی سال گذشته وعده داد که «برنامه داریم تا آخر امسال ۱۰۰هزار تاکسی برقی در شهرهای بزرگ داشته باشیم.»
محمدرضا فرزین رییس کل بانک مرکزی ۲۹ آبان‌ماه نیز وارد میدان شد و اعلام کرد که تامین یک‌میلیارد دلار برای واردات خودروی برقی مورد پذیرش قرار گرفته و با یک میلیارد و ۴۰ میلیون یورویی که برای اتوبوس، ون و موتورسیکلت‌های برقی انجام خواهد شد، در مجموع ۲میلیارد یورو برای خودروهای برقی ارز کنار گذاشته شده است.
طبق گزارش عملکردی که علی‌آبادی به مخبر ارائه کرده قرار بود که از آذر‌ماه به تدریج خودروهای برقی وارد کشور شوند با این حال تا به امروز صرفا حدود ۸هزار خودروی وارداتی برقی آماده عرضه شده است.
تولد سامانه‌ای دیگر
بر این اساس با توجه به اینکه خودروهای برقی، خودروهای جدید‌الورود به اقتصاد ایران محسوب می‌شوند، مقرر شد سامانه جدیدی برای عرضه این محصولات راه‌اندازی شود؛ در نهایت روز شنبه سامانه راه‌اندازی و اطلاعات ۶ خودرو نیز در آن بارگذاری شد.
مهدی تقدسی مدیر سامانه یکپارچه در این ارتباط به «جهان‌صنعت» گفت: سامانه جدید عرضه خودروهای برقی به نشانی
https://evauto.ir راه‌اندازی شده که در همین رابطه اولین اطلاعیه برای ثبت‌نام عرضه خودروهای برقی وارداتی از سوی سامانه مذکور منتشر شده است.وی افزود: یکی از شروط ثبت‌نام برای خرید خودروهای برقی مسدود کردن مبلغ یک میلیارد ریال در حساب بانکی است.
به گفته تقدسی، در حال حاضر خودروهای عرضه شده در سامانه مذکور شامل
Sinogold – Tangoo 5، HONGQI – EQM5EV، Honda – ENS1، Audi – Q5، LUNA – GRE و KMC EJ۷ می‌شود.
همچنین مهدی ضیغمی رییس سازمان توسعه تجارت در مورد این سامانه گفته است که «عرضه خودروهای برقی تسهیل شده و قواعدی که برای فروش خودروهای وارداتی عادی مطرح بود، برای ماشین‌های برقی برداشته شده است. شرایطی مانند اینکه خریدار فقط شخص حقیقی باشد حذف شده و حقوقی‌ها هم می‌توانند خودروی برقی بخرند، بحث پلاک فعال هم دیگر مساله نیست و هر فردی می‌تواند ثبت‌نام و خودرو دریافت کند.
به گفته او «بحث بلوکه کردن پول به این دلیل که بحث دلالی و همچنین این موضوع که افراد همینطوری ثبت‌نام کنند و صف طولانی تشکیل شود و به دنبال آن افرادی که واقعا ماشین نیاز دارند نتوانند خرید کنند، در این مسیر شکل نگیرد، برقرار است و البته حداقل میزان بلوکه کردن پول برای خرید خودروهای برقی تعیین شده است.»
جزئیات اطلاعیه سامانه عرضه خودروهای برقی
در اطلاعیه سامانه عرضه خودروهای برقی هم آمده است که به اطلاع کلیه متقاضیان می‌رساند، از روز یکشنبه ۳۰/۰۲/۱۴۰۳ تا ساعت ۲۳:۵۹ روز شنبه ۰۵/۰۳/۱۴۰۳ می‌توانند ثبت‌نام انجام داده و یک اولویت از سبد محصولات اعلامی در اطلاعیه بعدی انتخاب نمایند. متقاضیان باید از تاریخ پنجشنبه ۲۷/۰۲/۱۴۰۳ تا ساعت ۱۳:۰۰ روز چهارشنبه ۰۲/۰۳/۱۴۰۳ یکی از حساب‌های خود را نزد شعب بانک‌های واجد شرایط اعلامی در سامانه به نام خودرو برقی وارداتی وکالتی و مبلغ یک میلیارد ریال مسدود نمایند.
فرآیند عرضه خودروهای برقی وارداتی شامل ۳مرحله است که مرحله اول بلوکه نمودن مبلغ یک میلیارد ریال و ثبت‌نام در سامانه خودروهای برقی، مرحله دوم اولویت‌بندی و ارسال اطلاعات متقاضیان به شرکت‌های عرضه‌کننده خودرو برقی و مرحله سوم ارسال دعوتنامه از سوی عرضه‌کنندگان و عقد قرارداد با خریداران است.
* مرحله اول: ثبت‌نام
در مرحله ثبت‌نام، متقاضیان ابتدا می‌بایست یک حساب وکالتی به نام خودروی برقی توسط متقاضیان در بانک‌های عامل (مندرج در سامانه) افتتاح و مبلغ یک میلیارد ریال در حساب بانکی خود نزد یکی از شعب بانک‌های مذکور مسدود نمایند.
وجه مسدود شده که در زمان افتتاح حساب وکالتی جهت ثبت‌نام اولیه واریز می‌گردد تا زمان اعلام نتایج قطعی باید در حساب مسدود مانده و برداشت وجه به منزله ابطال ثبت‌نام است.
ثبت‌نام یکشنبه ۳۰/۰۲/۱۴۰۳ تا ساعت ۲۳:۵۹ روز شنبه ۰۵/۰۳/۱۴۰۳ ادامه خواهد داشت.
* مرحله دوم: اولویت‌بندی و ارسال اطلاعات
پس از پایان ثبت‌نام، اولویت‌بندی در حضور نهادهای نظارتی صورت خواهد گرفت.
متقاضیان می‌توانند وضعیت تخصیص را پروفایل خود مشاهده نمایند.
* مرحله سوم: ارسال دعوتنامه و
عقد قرارداد
در این مرحله، دعوتنامه از سوی عرضه‌کنندگان برای متقاضیان ارسال خواهد شد و عقد قرارداد صورت خواهد گرفت.
باید توجه کرد که امکان انصراف از معامله تا زمان انعقاد قرارداد نهایی با وارد‌کننده خودرو از سوی خریدار در سامانه، بدون جریمه وجود دارد. همچنین صرف افتتاح حساب وکالتی و ثبت‌نام اولیه در سامانه یکپارچه هیچ تعهدی مبنی‌بر تخصیص خودرو ایجاد نخواهد کرد و به میزان عرضه صورت گرفته به تقاضاها پاسخ داده خواهد شد. عدم واریز وجه در هر یک از مراحل ذکر شده و حداکثر ۵روز پس از فراخوان صورت گرفته، به منزله انصراف از طرح بوده و متقاضی به طور کلی از اولویت‌بندی سامانه خودروهای وارداتی حذف می‌گردد.
متقاضیانی که باوجود مسدود‌سازی مبلغ اعلام شده، اقدام به ثبت‌نام نکنند نیز به طور کلی از اولویت‌بندی سامانه خودروهای وارداتی حذف می‌گردند.
اطلاعات کلیه متقاضیان مرتبط با این طرح حسب ماده ۱۹ آئین‌نامه اجرایی ماده ۱۴ الحاقی قانون مبارزه با پولشویی و طرح مالیات بر عایدی سرمایه در اختیار نهادهای ذی‌ربط قرار می‌گیرد.
آزادسازی قیمت برقی‌ها
چند روز پیش نیز قیمت‌گذاری خودروهای برقی هم از شمولیت شورای رقابت خارج شد؛ سپهر دادجوی توکلی سخنگوی شورای رقابت در گفت‌و‌‌گو با «جهان‌صنعت» گفته است که اعضای شورای رقابت به اتفاق آرا مصوب کردند خودروهای برقی از شمولیت دستورالعمل بازار خودروهای سواری مصوبه ۵۴۳ و اصلاحات بعدی آن خارج شود.
به گفته او، عرضه آسان‌تر و افزایش رقابت‌پذیری در بازار خودرو از مهم‌ترین دلایل این تصمیم بوده است.
ضیغمی نیز در این ارتباط گفته است که «خودروهای برقی وارداتی از حالت انحصاری خارج شده و بر همین اساس می‌تواند قیمت‌گذاری نداشته باشد اما با توجه به شرایطی که وجود دارد نظارت سازمان حمایت برقرار است ضمن اینکه بعضی از شرکت‌ها ترجیح می‌دهند که برای خودروهای وارداتی‌شان قیمت‌گذاری صورت بگیرد. شرکت‌های واردکننده خودرو برقی می‌توانند خارج از سامانه جدیدی که برای فروش خودروهای برقی باز شده، خودرو بفروشند اما بسیاری از شرکت‌ها ترجیح می‌دهند در سامانه خودرو بفروشند و بر قیمت هم نظارت وجود داشته باشد.»
لازم به اشاره است که مصوبه ۵۴۳ دستورالعمل شورای رقابت برای خودروهای انحصاری است که در بهمن‌ماه ۱۴۰۱ صادر شد و هم‌اکنون براساس این دستورالعمل سازمان حمایت قیمت تمام‌شده خودرو را محاسبه و وزارت صمت به عنوان تنظیم‌گر فنی آن را به خودروسازان ابلاغ می‌کند.
تعرفه برقی‌ها چقدر است؟
نکته دیگر اینکه امروز حقوق ورودی خودروهای برقی و (بنزینی- برقی) هیبریدی از سوی گمرک ایران نیز اعلام شد که براساس آن حقوق ورودی برقی برای نوسازی ناوگان تاکسیرانی معادل نیم واحد درصد، حقوق ورودی برقی برای سایر متقاضیان۴ واحد درصد و حقوق ورودی خودروهای برقی- بنزینی (هیبریدی) ۱۵واحد درصد تعیین شده است.
در ابلاغیه گمرک آمده است که «با مدنظر قرار دادن بند (ت) تبصره (۹) قانون بودجه سال (۱۴۰۳) کل کشور؛ واردات انواع خودروهای سواری نو و کارکرده با عمر کمتر از ۵۲سال برقی و برقی بنزینی (هیبریدی) به داخل کشور مجاز بوده و حقوق ورودی خودروی برقی برای نوسازی ناوگان تاکسیرانی شهرها در سال ۱۴۰۳ معادل نیم واحد درصد و برای سایر متقاضیان ۴ واحد درصد و حقوق ورودی خودروهای برقی بنزینی (هیبریدی) پانزده واحد درصد (۱۵) تعیین شده است.»
یارانه خودروهای برقی
با توجه به اینکه تا به امروز ۶۰۰ نفر برای خرید خودروهای برقی متقاضی شده‌اند از این رو به نظر می‌رسد در صورت عرضه مناسب، تعداد متقاضیان نیز بیشتر شود بنابراین لازم است وزارت صمت و وزارت نیرو نسبت به تجهیز زیرساخت‌ها از جمله تاسیس جایگاه‌های شارژ خودرو اقدام کنند زیرا قطعا بدون وجود این زیرساخت‌ها عرضه خودروهای برقی بی‌‌معناست.
با توجه به وضعیت محاسبه نرخ برق در ایران خودروهای برقی نیز مشمول یارانه می‌شوند. مجید جلیلی، رییس گروه پژوهش فناوری مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی در این ارتباط گفته است که «در کشور ما به طور متوسط پیمایش یک خودرو در طول سال حدود ۱۶هزار و ۵۰۰ کیلومتر است. در صورتی که هر خودرو برقی در هر کیلومتر ۲۰۰ وات برق مصرف کند، براساس تعرفه برق خانگی، سالانه هزینه آن ۱۵‌میلیون تومان می‌شود که از این مبلغ ۵/۴‌میلیون تومان باید توسط مصرف‌کننده پرداخت شود و بقیه یارانه را دولت می‌پردازد.»