بر مدار تنش

تنش میان ایالات متحده و ترکیه بار دیگر بالا گرفته است. رییس جمهوری ترکیه تهدید کرد که در صورت تحریم‌های آمریکا علیه کشورش پایگاه هوایی اینجرلیک را خواهد بست.
رجب طیب‌اردوغان شامگاه یکشنبه گذشته در گفت‌وگویی با شبکه تلویزیونی «خبر» با اشاره به امکان تحریم کشورش از سوی ایالات متحده گفت در این صورت ترکیه می‌تواند پایگاه هوایی اینجرلیک و همچنین ایستگاه رادار ارتش آمریکا در کورجیک را ببندد. به گفته وی، به ویژه اگر آمریکا دست به اقداماتی تحریمی علیه ترکیه بزند، ترکیه پاسخ این اقدامات را خواهد داد. آمریکا در پایگاه اینجرلیک سلاح‌های اتمی نگهداری می‌کند.
پیشتر نیز مولود چاوش‌اوغلو، وزیر خارجه ترکیه به این نکته اشاره کرده بود که کشورش در صورت وضع تحریم‌هایی از سوی آمریکا این کشور را از دسترسی به پایگاه‌های نظامی‌اش در خاک ترکیه محروم خواهد کرد. اردوغان در ادامه درباره طرح پیش‌نویس توافق ترکیه با لیبی گفت: این اقدام را با هدف وارونه کردن معاهده سور انجام داده‌ایم. او اضافه کرد: طرح پیش‌نویس توافق همکاری‌های امنیتی و نظامی ترکیه با لیبی به مجلس ارائه شده و پس از تصویب اجرایی خواهد شد. اگر از سوی مقامات لیبی تقاضایی برای اعزام سرباز به این کشور دریافت کنیم، کشورمان تصمیم خواهد گرفت که چه ابتکاری باید به خرج دهیم.
وی همچنین با بیان اینکه در مدیترانه شرقی ذخایر بسیار زیادی از منابع هیدروکربنی وجود دارد، گفت: در روزهای اخیر گزارش‌هایی به ما می‌رسند که برخی شرکت‌ها در این منطقه منابع هیدروکربنی اکتشاف می‌کنند. ممکن است برخی شرکت‌های معتبر در عرصه بین‌المللی در این خصوص از ترکیه حمایت کنند.
اردوغان با بیان اینکه معتقدیم که مبارزه علیه پ‌ک‌ک نیز باید همانند مبارزه علیه داعش قاطعانه و به صورت مشترک انجام شود، گفت: از نظر من معرفی تروریست‌های ی‌پ‌گ و پ‌ی‌د به‌عنوان «کرد» بی‌احترامی به کردهاست. ما با این تروریست‌ها چه در سنجار و چه در منطقه‌ای دیگر مبارزه خواهیم کرد و این مبارزه را تا زمانی که پ‌ک‌ک به طور کامل نابود شود ادامه خواهیم داد.
وی تصریح کرد: نه آمریکا و نه روسیه نتوانستند گروه تروریستی ی‌پ‌گ و پ‌ی‌د را از شمال شرقی سوریه اخراج کنند، اما به ما قول داده بودند که این کار را انجام خواهند داد. از آنجا که آنها این کار را انجام ندادند، بنابراین ما خود این اقدام را انجام خواهیم داد. رییس‌جمهوری ترکیه اشاره کرد: تروریست‌ها همچنان در منبج هستند و قبایل محلی خواستار کمک ترکیه برای رهایی از شر آنها شده‌اند.
ایجاد منطقه امن با تکیه بر درآمدهای نفتی آمریکا
او فاش کرد کشورش به آمریکا پیشنهاد ایجاد منطقه امن در شمال سوریه را با تکیه بر درآمدهای نفتی سوریه داده است. اردوغان تصریح کرد: ما گفتیم بیایید نفت سوریه را اینجا بفروشیم و منطقه امن را با تکیه بر درآمدهایی که از این راه به دست خواهیم آورد، ایجاد کنیم. ما طرح را تهیه و طرح‌های عملیاتی را تنظیم کردیم و همه‌ چیز آماده بود تا از صفر منطقه امن ایجاد و آوارگان را به آنجا منتقل کنیم.
رییس‌جمهوری ترکیه اشاره کرد روسای جمهوری آمریکا ترامپ و باراک اوباما این پیشنهاد را رد کردند که منجر به ادامه سرازیر شدن آوارگان سوریه به ترکیه شد که در حال حاضر حدود چهار میلیون تن از جنگ سوریه گریخته‌اند. به گفته اردوغان، نیروهای کرد در حال حاضر بر میادین نفتی در استان دیرالزور در شرق سوریه مسلط هستند و آن را به نظام سوریه می‌فروشند. اردوغان همچنین اظهار کرد: ما به‌عنوان ترکیه دغدغه‌مان نفت نیست بلکه نگران آن هستیم که در سوریه امنیت و آرامش شهروندان چگونه برقرار خواهد شد. به نفع ترکیه است که اوضاع در خاک سوریه به حالت عادی بازگردد.
سناتورهای آمریکایی خواهان اقدامات تنبیهی
سناتورهای آمریکا از دولت این کشور خواهان وضع اقداماتی تنبیهی علیه ترکیه هستند، چرا که این کشور در تابستان امسال از روسیه سیستم پدافند هوایی اس- ۴۰۰ خریداری کرده است.
ایالات متحده نگران است که روسیه از طریق این سیستم بتواند به داده‌ها و جزئیات مربوط به قابلیت‌ها و توانایی‌های هواپیمای جنگنده آمریکایی اف- ۳۵ دست یابد. آنکارا در ساخت این جنگنده همکاری داشته و قصد دارد شمار زیادی از این هواپیمای جنگی خریداری کند. آمریکا در پی اقدام ترکیه به خرید سیستم اس- ۴۰۰ از روسیه، ترکیه را از ادامه همکاری در پروژه جنگنده اف- ۳۵ محروم کرد.
نکته‌ای دیگر که به تنش میان دو کشور دامن زده، مساله نسل‌کشی ارامنه است. توضیح آنکه مجلس نمایندگان آمریکا در ماه اکتبر قتل عام ارامنه در زمان جنگ جهانی اول را به عنوان نسل‌کشی محکوم کرد. مجلس سنای آمریکا هم روز ۱۲ دسامبر مهر تاییدی بر قطعنامه مجلس نمایندگان این کشور زد. ترکیه از اقدام هفته پیش سنای آمریکا انتقاد کرد. اردوغان یکشنبه گذشته پیشنهاد کرد که کشورش در پاسخ به این اقدام، کشتن بومیان آمریکا در قرون گذشته را نسل‌کشی بخواند.