بقای جهان در گرو مصرف آبزیان

سیدحسین حسینی، معاون وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به نقش سازمان شیلات ایران در توسعه دریامحور، گفت: سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد (فائو) پیش‌بینی کرده است که تا سال ۲۰۵۰ میلادی جمعیت جهان به 8/‏‏‏9‌میلیارد نفر برسد و لازم است پروتئین مصرفی بیش از ۷‌میلیارد نفر از آبزیان تامین شود.
وی افزود: از آنجا که حیات از آبزیان است، بقا نیز به آبزیان متصل است و به دلایلی چون کم‌آب‌بر بودن پروتئین آبزیان، امکان تولید در تمام شرایط از جمله آب‌های شیرین، لب شور، شور، بسیار شور و حتی زمین‌های لم‌یزرع وجود دارد.
این مقام مسوول ادامه داد: توجه به مباحث زیست‌محیطی و گازهای گلخانه‌ای مساله‌ای است که آبزیان را از سایر بخش‌ها متمایز کرده است به گونه‌ای که این گازها در تولید آبزیان کمترین مقدار و نزدیک به صفر تخمین زده شده و این موضوع اهمیت آبزیان در حوزه امنیت غذایی را پررنگ‌تر کرده است.
معاون وزیر جهاد کشاورزی با اعلام آن که سازمان شیلات ایران متولی تولید آبزیان است، تاکید کرد: بعد از انقلاب شکوهمند اسلامی میزان تولید آبزیان از ۳۶‌هزار تن که بیشتر در حوزه صید و صیادی بوده به یک میلیون و ۴۱۸‌هزار تن تولید رسیده است و از این مقدار ۷۷۸‌هزار تن آن در حوزه صید و صیادی و ۶۴۰‌هزار تن در حوزه آبزی‌پروری است.
وی ادامه داد: در دنیا ۲۲۳‌میلیون تن آبزی تولید می‌شود که نسبت آبزی‌پروری به صید در مقایسه با ایران معکوس بوده، یعنی ۹۲‌میلیون تن از صید است و بقیه آبزی‌پروری است، حتی صید تا ۱۱۵‌میلیون هم در دنیا رکورد داشته است.
حسینی با اشاره به حفظ ضریب 5/‏‏‏6‌درصد رشد در حوزه شیلات ادامه داد: ۱۴۴‌هزار نفر صیاد با بیش از ۱۵ هزار شناور در حوزه صید و صیادی مشغول به فعالیت هستند و با دارا بودن ۱۰‌درصد صید اقیانوس هند از بین ۳۲‌کشور و تولید ۱۹۴‌هزار تن محصول با کیفیت آبزی در غرب اقیانوس هند رتبه دوم را داریم.
وی افزود: ترکیب گونه‌ای تولیدی ما بیشتر در حوزه‌های مختلف به‌ویژه صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد یعنی ۳۶۴‌هزار تن از این تولید تبدیل به کنسرو، نزدیک به ۲۰۰‌هزار تن تبدیل به پودرماهی و نزدیک به ۱۰۰‌هزار تن صید غیرماکول است که صادر می‌شود.
رییس سازمان شیلات ایران با اشاره به افزایش سهم آبزیان در سفره مردم گفت: ضروری است که برای تولید آبزیان ارزان‌قیمت، فراهمی محصول و امکان عرضه ماهیانی چون قزل‌آلا، برخی از کپورماهیان و ماهی سیبس فرهنگ‌سازی شود. وی ادامه داد: پرورش ماهی سیبس در قفس در جنوب کشور با سازه‌های کاملا ایرانی اتفاق افتاده و باعث شد امسال ۱۴‌هزار تن، پرورش ماهی در قفس در شمال و جنوب کشور داشته باشیم.
حسینی سرانه مصرف در کشورمان را 2/‏‏‏14‌کیلوگرم برشمرد و گفت: سرانه مصرف دنیا ۲۰‌کیلوگرم است و در راستای افزایش تولید در برنامه هفتم توسعه، تولید 8/‏‏‏1‌میلیون تن را هدف‌گذاری کرده‌ایم که در صورت تحقق این مهم، گرم پروتئین تولیدی از ۷ به ۹ گرم و سرانه مصرف به ۱۷ کیلوگرم خواهد رسید.
افزایش عرضه فرآورده‌های تجاری باعث آشتی با پروتئین آبزیان می‌شود
معاون وزیر جهاد کشاورزی تاکید کرد: افزایش عرضه فرآورده‌های تجاری شده آبزیان، آشتی با این پروتئین ارزشمند را به همراه دارد و تاکنون ۲۰محصول به بازار عرضه شده است.
وی درباره روش‌های صید انتخابی برای جلوگیری از آسیب به بستر دریا گفت: ترال، همیشه مخرب نیست، روش ترالی که انتخابی صید کند و به بستر آسیب نزند، مناسب است، در مورد آب‌های عمیق، ۲۵‌درصد صید جهان که معادل ۱۹‌میلیون تن است به وسیله ترال انجام می‌شود.
حسینی با اشاره به تاکید وزیر جهاد کشاورزی برای حرکت به سمت توسعه صنعتی افزود: برای برداشت فانوس‌ماهیان، 3/‏‏‏2‌میلیون تن ظرفیت وجود دارد و بیشتر برای تهیه پودر ماهی و توسعه آبزی‌پروری بسیار حائز اهمیت است.
وی گفت: در راستای ذائقه‌پسندی آبزیان در حوزه فرهنگ‌سازی و ارزان‌سازی باید با مشارکت رسانه‌ها اقدامات فرهنگی در سطح کلان انجام شود و در حال حاضر نیز جشنواره‌های طبخ آبزیان به همین منظور در استان‌ها برگزار می‌شود و در حوزه صنعت فرآوری، ۳۷‌فرآورده آبزیان (تهیه شده از خمیر گوشت آبزیان) که ۲۰‌فرآورده از میان آنها، تجاری شده و به بازار رسیده است، کمک می‌کند که با این پروتئین ارزشمند آشتی کنیم.
رییس سازمان شیلات ایران درباره قیمت آبزیان ادامه داد: گونه‌های تجاری صید، مثل این است که گوشت قرمز را با گوشت شکار مقایسه کنیم و در حوزه فراهمی، بیش از ۷۰‌درصد محصولات آبزی رقمی کمتر از ۲۰۰‌هزار تومان دارند.
وی تاکید کرد: گردش مالی تجارت آبزیان دنیا نشان می‌دهد که دنیا به سمت ارزآوری محصولات شیلاتی در حرکت است، در کشور ما نیز در حوزه جذب سرمایه‌گذاری 8/‏‏‏32‌همت جذب سرمایه‌گذاری طی دو سال انجام شد که رکورد 2/‏‏‏2‌همتی شکسته شد و در این بین ۸۵‌درصد از آورده بخش ‌خصوصی در حوزه آبزی‌پروری بوده است.
شیلات یکی از بازوهای اصلی توسعه دریا محور
معاون وزیر جهاد کشاورزی به وجود پنج راهبرد اساسی برای توسعه دریامحور در حوزه شیلات و آبزی‌پروری گفت: ماهیگیری مسوولانه و پایدار از منابع آبی، مساله مهمی است که در این راستا علاوه بر بازسازی ذخایر، تکثیر و رهاسازی برخی از گونه‌ها انجام و در سال جاری ۵۰۹‌میلیون قطعه بچه ماهی رهاسازی شد که این تعداد یک رکورد محسوب می‌شود. وی افزود: زیستگاه‌های مصنوعی، بسیار حائز اهمیت است و تاکنون ۱۵‌هزار زیستگاه در دریا مستقر شده است.
حسینی مدیریت تلاش صیادی به لحاظ زمان و تعداد دریاروی و قدرت شناورها را برای پایداری و راهبرد اول مؤثر خواند و افزود: دریا به عنوان پایه زیستی و کرانه، پس‌کرانه و فراپس‌کرانه برای ایجاد زنجیره‌های تولید و تامین در حوزه آبزیان در دستور کار است.
وی ادامه داد: پرورش ماهی در قفس، پرورش میگو در سطح ۲۶‌هزار هکتار، استفاده از زیرساخت‌های مهم که نزدیک به ۷۲بندر، ۱۲۰اسکله و ۳۸موج‌شکن نقطه تلاقی خشکی به دریاست، نشان می‌دهد که شیلات فی‌نفسه اقتصاد دریامحور بوده و یکی از بازوهای اصلی توسعه دریامحور است.
رییس سازمان شیلات ایران همچنین گفت: برای افزایش بهره‌وری حدود ۳۰ درصد افزایش تولید در واحد سطح مربوط به رسوخ دانش، استفاده از فناوری‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان در این حوزه، مکانیزاسیون و استفاده از نانوحباب به عنوان یکی از دستاوردهای جدید برای حوزه آبزی‌پروری، مطرح است.
وی تصریح کرد: فرهنگ‌سازی، ایجاد ذائقه‌پسندی و ارزان‌سازی محصولات شیلاتی، نیازمند بازارهای تخصصی است و با دارا بودن حدود ۱۲۰۰‌شهر، ۴۶۰۰‌روستا، تنها ۱۵۸‌بازار تخصصی در کشور وجود دارد.
حسینی کمبود بازارهای الکترونیکی و مجازی را از دیگر نقاط ضعف این بخش برشمرد و خاطرنشان کرد: تعداد این بازارها به ۲۰۰ عدد هم نمی‌رسد، اگر می‌خواهیم شبکه توزیعی قابل دسترسی با تنوع محصول داشته باشیم باید تعداد بازارهای تخصصی را افزایش دهیم.
وی افزود: زنجیره ارزش در بیش از ۱۱‌استان وجود دارد و برای ایجاد بازار تخصصی از جمله عرضه آبزیان تهیه و توزیع غذاهای دریایی آماده و سریع حائز اهمیت است، وجود رستوران‌های غذاهای دریایی قدرت شیلات محسوب می‌شود و از ارزان‌ترین غذا تا لوکس‌ترین غذاهای دریایی در آن سرو می‌شود.