بقای مهرآباد در باند اختلاف

اشکان نظام‌آبادی- طرح انتقال فرودگاه مهرآباد به خارج شهر مانند طرح‌های دیگری نظیر انتقال ایستگاه راه‌آهن تهران طی چند سال اخیر به محل اختلاف دستگاه‌های اجرایی تبدیل شده است‌. با گسترش شهرسازی در تهران این فرودگاه که در زمان احداث در منطقه‌ای غیرمسکونی واقع شده بود توسط ساختمان‌های مسکونی احاطه شده و برای ساکنین محله تهرانسر آلودگی صوتی ایجاد کرده است‌. از طرف دیگر انتقال فرودگاه مهرآباد به خارج شهر براساس طرح‌های پیشگیری از آلودگی هوای تهران نیز توجیه می‌شود‌. اما در مقابل فرودگاه مهرآباد با بیش ۷۸ سال سابقه اکنون به یکی از اماکن خاطره‌انگیز و هویت‌ساز شهر تهران تبدیل شده و با گسترش زیرساخت‌ها و توسعه آن طی این سال‌ها در حال حاضر به‌طور سالانه بیش از ۱۵ میلیون مسافر را جابه‌جا می‌کند که همین مساله طرح انتقال آن را به کاری غیرممکن تبدیل کرده است‌. براساس محاسبات انتقال فرودگاه مهرآباد چیزی حدود ۱۲ هزار میلیارد تومان هزینه روی دست دولت خواهد گذاشت‌ این هزینه حدودا معادل بودجه ۱۲ سال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است‌!
در این میان شهرداری تهران و برخی از کارشناسان صنعت هوایی و محیط‌زیست که بر ضرورت تغییر کاربری فرودگاه مهرآباد تاکید می‌کنند معتقدند آلودگی‌هایی که از پرواز هواپیماها متوجه سلامت ساکنان تهران به خصوص ساکنان منطقه مهرآباد است، به مراتب بیشتر از آلودگی خودروهایی است که در خیابان‌های پایتخت تردد می‌کنند‌. به گفته رییس اسبق سازمان هواپیمایی هر فروند هواپیما که در فرودگاه مهرآباد نشست و برخاست می‌کند به اندازه سه هزار خودرو آلودگی زیست‌محیطی ایجاد می‌کند‌. مخالفان بقای فرودگاه مهرآباد از طرف دیگر معتقدند طبق قوانین بین‌المللی، هیچ هواپیمایی نباید به هنگام نشست و برخاست در فرودگاه برای مردم و ساکنان اطراف آن، آلودگی صوتی و مزاحمت ایجاد کند‌.
بازگشت خواب شبانه مهرآبادی‌ها
به دنبال این اعتراضات در شهریور ۹۳ وزیر راه و شهرسازی دستور تعطیلی پروازهای شبانه فرودگاه مهرآباد طی ساعت ۲۴ تا ۵ صبح را صادر کرد‌. این اقدام دست‌کم آسایش شبانه را به ساکنان مهرآباد بر گردانده است‌. در حال حاضر تعداد اندکی از پروازها در این ساعات انجام می‌شود که تنها شامل پروازهای ضروری و اورژانسی است‌. به این ترتیب در مدت تعطیلی پروازهای شبانه ممکن است فعالیت‌های عملیاتی مانند پروازهایVIP، آمبولانس پروازهای امداد و نجات، پروازهای آتش‌نشانی و حامل مواد دارویی، پروازهای برنامه‌‌ای تاخیری و پروازهایی که به‌طور اضطراری در مهرآباد نشست و برخاست دارد، انجام شود‌. به گفته مسوولان این روند به‌ تدریج زمینه برای محدودیت بیشتر پروازی در این ساعات فراهم می‌شود اما در حال حاضر شرکت‌های هواپیمایی موظف شدند در این ساعات برای پرواز برنامه‌ریزی نکنند‌.
از طرف دیگر در حال حاضر بخشی از پروازهای مهرآباد به فرودگاه امام منتقل شده است‌. به دنبال سقوط یک هواپیما در حوالی مهرآباد پیشنهاد انتقال فرودگاه از سوی شهرداری تهران مطرح شد‌. پس از آن وزارت راه و شهرسازی با انتقال فرودگاه مخالفت کرد اما برنامه‌ریزی برای سامان دادن بخش پرواز و فرودگاهی در اداره کل فرودگاه مهرآباد را در دستور کار قرار داد و بر همین اساس بخشی از پروازهای فرودگاه مهرآباد به فرودگاه امام منتقل شد‌. البته به گفته مسوولان زیرساخت‌های فرودگاه امام‌خمینی(ره) هنوز آماده نیست و با برنامه‌ریزی‌های اصولی در آینده‌ای دور بخشی از پروازهای فرودگاه مهرآباد به امام انتقال و فرودگاه مهرآباد به فرودگاهی گران که فقط ایرلاین‌های خاصی در آن تردد دارند تبدیل خواهد شد؛ ولی این طرح مربوط به آینده است‌.
متروی فرودگاه و اقدامات توسعه‌ای مانع طرح انتقال
به دنبال این اقدامات در حال حاضر وزارت راه‌وشهرسازی در حال اجرای طرح‌های توسعه‌ای از جمله توسعه پارکینگ‌ها و افزایش و بهسازی باندهای فرودگاه است و از طرف دیگر پروازهای انجام شده در فرودگاه مهرآباد به‌طور سالانه رو به افزایش است و اخیرا ایستگاه متروی فرودگاه مهرآباد نیز راه‌اندازی شده است‌. در این شرایط و با وجود هزینه‌های زیاد برای زیرساخت‌های مهرآباد که دائما هم در حال توسعه است، به نظر می‌رسد انتقال این فرودگاه به مکان دیگر برای مسوولان سخت‌تر از گذشته شده و این اقدام از لحاظ اقتصادی به امری غیرممکن تبدیل شده است‌.
مطالبه سودجویان‌!
از زمانی که تعطیلی فرودگاه مهرآباد مانند بحث انتقال ایستگاه راه‌آهن به یکی از موضوعات چالشی میان مسوولان تبدیل شده، واکنش‌ها به این موضوع هم در حال تندتر شدن است تا جایی که بالا گرفتن انتقادات از وضعیت این فرودگاه باعث موضع‌گیری شدید مدیر‌کل فرودگاه مهرآباد شده است‌. علی رستمی روز گذشته تعطیلی فرودگاه مهرآباد را مطالبه گروهی سودجو دانست و گفت‌: مردم فقط می‌خواهند خدمات بهتری دریافت کنند‌.
رستمی با بیان اینکه مردم از وجود فرودگاه ناراضی نیستند و آحاد مردم تنها مطالبه افزایش سطح خدمات را دارند، گفت‌: تعطیلی فرودگاه مطالبه گروهی سودجو است چراکه مهرآباد فرودگاهی است که به عنوان نماد فرهنگی و انقلابی شناخته می‌شود ضمن اینکه ترمینال یک فرودگاه مهرآباد ثبت ملی شده است و این مکان برای آحاد مردم ایران ارزش تاریخی دارد‌.
علی رستمی گفت‌: از زمانی که بحث انتقال فرودگاه مهرآباد مطرح شد بنا به دستور وزیر راه‌وشهرسازی تعهد داریم در دو بخش خدمات فرودگاهی و ساماندهی پروازهای فرودگاه مهرآباد، اقدامات اساسی داشته باشیم‌. وی معتقد است با وجود طرح انتقال مهرآباد این سوال پیش می‌آید که اگر قرار است این فرودگاه تعطیل شود چرا تا این حد برای افتتاح خط مترو در این مسیر اعتبار خرج شد؟
مشکلات زیست‌محیطی و راه حل
با این حال عامل مجهول این پرونده تاثیرات زیست‌محیطی فرودگاه مهرآباد بر شهر تهران است‌. مدیران فرودگاه معتقدند این مشکلات در اثر شهرسازی غلط و ساختمان‌سازی در اطراف فرودگاه به وجود آمده است و راه‌حل مقابله با آن انتقال فرودگاه نیست‌. در عین این واقعیت نیز وجود دارد که عملیات فرود و برخاستن هواپیما بسیار آلاینده است‌.
مخالفان انتقال فرودگاه مهرآباد معتقدند تجربه کشورهای دنیا نشان می‌دهد می‌توان در یک شهر دو یا چند فرودگاه داشت‌. از طرف دیگر هزینه سرسام‌آور انتقال این فرودگاه که معادل ۱۲ هزار میلیارد تومان تخمین زده شده یکی از موانع اصلی محسوب می‌شود‌. در شرایط فعلی و با اوضاع مالی دولت تقریبا می‌توان گفت اختصاص چنین بودجه‌ای برای این طرح صفر است‌.
اشتغال بیش از ۱۵ هزار نفر در طول روز در فرودگاه مهرآباد و بیکاری آنها پس از تعطیلی فرودگاه نیز از دیگر دلایلی است که مخالفان طرح انتقال فرودگاه مطرح می‌کنند‌. در عین حال ویژگی قرار گرفتن مهرآباد در منطقه شهری به غیر از همه معایبی که به جای گذاشته محاسنی از جمله سهولت در دسترسی را هم داراست که همین مساله باعث می‌شود لزوم توجه به هزینه‌ها و فایده‌های این طرح بیشتر مورد توجه قرار گیرد‌. با وجود اینکه وزارت راه و شهرسازی سرسختانه با انتقال این فرودگاه مخالفت می‌کند اما باید دید در آینده چه سرنوشتی در انتظار این مکان خاطره‌انگیز شهر تهران خواهد بود‌.