بمب‌های متحرک در خیابان‌های کشور

گروه انرژی- عضو هیات‌مدیره انجمن صنفی CNG کشور می‌گوید: عمر مفید مخازن سی‌ان‌جی چیزی حدود ۱۵ سال بوده این در حالی است که مخازن حدود یک میلیون خودرو در کشور بیش از ۱۵ سال سن دارند.
انفجار خودروهای دوگانه‌سوز در ماه‌های گذشته حسابی خبر‌ساز شده است. انفجارهایی که در گذشته مهم‌ترین دلایل آن دستکاری مخازن سوخت اعلام می‌شد، این روزها دلیل دیگری دارد.
به گفته فعالان صنعت سی‌ان‌جی، عواملی مانند گذشتن تاریخ انقضای مخازن خودروها و فرسوده شدن مخازن به خاطر شرایط نامناسب مهم‌ترین دلیل انفجار خودروهای دوگانه‌سوز است.
براساس آنچه حمیدرضا سهرابی‌ عضو هیات‌مدیره انجمن صنفی CNG کشور می‌گوید: عمر مفید مخازن سی‌ان‌جی چیزی حدود ۱۵ سال بوده این در حالی است که مخازن حدود یک میلیون خودرو در کشور بیش از ۱۵ سال سن دارند.
به گفته او، بسیاری از مواردی که مخزن خودرو ناشی از شرایط نامناسب نگهداری دچار فرسودگی شده، با بازدید چشمی قابل تشخیص است و می‌توان از سوخت‌گیری این خودروها جلوگیری کرد تا حادثه‌ای رخ ندهد.
عضو هیات‌مدیره انجمن صنفی CNG کشور با بیان اینکه زیرساخت‌های عرضه CNG در ایران با هیچ جای دنیا قابل مقایسه نیست، گفت: در دهه ۸۰ شمسی برای ایجاد این زیرساخت ۵ میلیارد دلار هزینه شد اما تا اواخر دهه ۸۰، حدود ۳۰ میلیارد دلار آورده برای کشور به‌همراه داشت که هیچ‌ سرمایه‌گذاری‌ای به‌ این میزان سودآور برای کشور نبوده است.
وی افزود: متاسفانه با کاهش تقاضا در بخش CNG، مصرف از حدود روزانه ۲۴ میلیون مترمکعبی به ۲۱ میلیون مترمکعب در روز کاهش یافته است.
جای خالی خودروهای سی‌ان‌جی‌سوزها
عضو هیات‌مدیره انجمن صنفی CNG کشور با اشاره به مشکل کمبود تقاضا در بخش CNG گفت: وزیر محترم صمت که اقدام به پیگیری برای واردات خودروها کرده، از خودروهای برقی تا خودروهای ۱، ۲ و ۳ لیتری را در لیست خودروهای وارداتی قرار داده اما خودروهای سی‌ان‌جی‌‌سوز مورد توجه ایشان قرار نگرفته و هیچ سهمی به این خودروها در لوایح و طرح‌های مربوط به واردات خودرو نداده است.
وی ادامه داد: تنها یک راه حل عملیاتی و کوتاه‌مدت برای رفع ناترازی بنزین وجود دارد و آن هم استفاده از زیرساخت‌های موجود در عرضه CNG است. برای اجرای این راهکار نیز تصمیم خاص یا صرف هزینه و سرمایه‌گذاری نیازی نیست چرا‌که زیرساخت‌ها وجود دارد و باید فقط مورد توجه مسوولین قرار گیرد.
سهرابی اذعان داشت: متاسفانه سوخت CNG فقط سوخت خودروهای قشر مستضعف یا با درآمد پایین معرفی شده درحالی که در همین کشورهای اطراف، خودروهای لوکسی چون انواع بنز، بی‌ام‌و و مازراتی سی‌ان‌جی‌سوز در حال تردد است.
عضو هیات‌مدیره انجمن صنفی CNG کشور با انتقاد از عدم توجه دستگاه‌های دولتی مربوطه به مسائل ایمنی خودروهای گازسوز گفت: ۵ سال از تاریخ صدور مصوبه مربوط به ایمنی خودروها می‌گذرد اما نه‌تنها این مصوبه اجرایی نشده، بلکه شنیده‌ها حاکی است به‌زودی این مصوبه مهم از سوی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ملغی خواهد شد.
او ادامه داد: این مصوبه، مصوبه خوبی بود اما شرکت پخش فرآورده‌های نفتی آنقدر به آن الحاقات اضافه کرده و هزینه اجرای آن را بالا برد که دیگر این مصوبه قابلیت اجرا ندارد. حالا نه تنها این مصوبه اجرا نشده بلکه احتمالا ملغی نیز خواهد شد.
سهرابی با بیان اینکه به دلیل مجموعه‌ای از تصمیمات اشتباه توسعه پایدار صنعت سی‌ان‌جی از بین رفته است، ادامه داد: سازمان استاندارد و شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی استاندارد‌سازی خودروها را فراموش کرده و فقط به جایگاهدارها برای ارتقای استاندارد‌ها فشار می‌آورند.
کاهش ۱۷ درصدی مصرف سی‌ان‌جی
به گفته جوهری رییس انجمن CNG با وجود ناترازی شدید بنزین اما براساس آمارهای اعلامی مصرف سی‌ان‌جی در کشور نسبت به سال گذشته ۱۷ درصد کمتر شده است. این کاهش مصرف در شرایطی اتفاق افتاده که پیش از این نیز نیمی از ظرفیت کشور در سی‌ان‌جی خالی بوده است.
در حال حاضر ۲۵۰۰ جایگاه عرضه سوخت CNG در کشور داریم که ظرفیت سوخـت‌رسانی به ۸ میلیون خودرو را در روز دارند. حال آنکه کل ناوگان خودروهای دوگانه‌سوز کشور ۴ تا ۵/۴ میلیون دستگاه خودرو برآورد می‌شود.
او راهکار اصلی رفع ناترازی بنزین را استفاده از ظرفیت عرضه CNG در کشور می‌داند‌ و بر این باور است که دولت باید ضمن فراهم کردن شرایط تبدیل رایگان خودروهای بنزینی به دوگانه‌سوز و تولید خودروهای دوگانه‌سوز در داخل کشور، اقدام به واردات خودروهای دوگانه‌سوز با تعرفه صفر نماید و وزیر صمت به‌جای توجه به خودروهای برقی که تا چند سال‌ آینده نیز به نتیجه نمی‌رسد به خودروهای دوگانه‌سوز CNG توجه داشته باشد.
توسعه نامتوازن در صنعت سی‌ان‌جی
جوهری که در یک نشست خبری سخن می‌گفت، اظهار داشت: ما در بخش CNG با مشکل توسعه نامتوازن روبه‌رو هستیم. طوری که در بخش عرضه زیرساخت‌ها و تعداد جایگاه‌ها را افزایش دادیم، اما در بخش تقاضا چه به صورت کیفی و چه به صورت کمی، کم‌کاری داشته‌ایم.
به گفته او، در بخش کمی، تعداد خودروهای گازسوز سال‌هاست که افزایش چندانی نیافته و در بخش کیفی نیز بحث ایمنی خودروهای دوگانه‌سوز مطرح بوده که هیچ‌کاری در این زمینه انجام نشده است. البته در سال ۱۳۹۶ با دستور دادستان کل کشور، وزارت کشور به موضوع ایمنی ورود کرد. در آن سال شاهد بودیم که به مدت یک‌سال آمار حوادث انفجار مخازن در زمان سوخت‌گیری کاهش یافت.
وی افزود: در دی‌ماه سال ۹۷ سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور آزمون دوره‌ای معاینه فنی خودروهای دوگانه‌سوز غیرکارخانه‌ای را متوقف کرد و انگار خودروهای تبدیل کارگاهی دوگانه‌سوز که تعداد زیادی از خودروها را شامل می‌شوند از این تاریخ از معاینه فنی معاف شدند.
جوهری همچنین این را هم گفت که در هیچ کدام از انفجارهایی که در جایگاه‌های سی‌ان‌جی رخ داده، مساله ایمنی جایگاه‌ها مطرح نبوده و دلیل هیچ‌کدام از آنها رعایت نکردن نکات ایمنی یا استاندارد جایگاه‌های سی‌ان‌جی نبوده و در همه موارد به دلیل استاندارد نبودن خودروها این حوادث رخ داده است.
رییس هیات‌مدیره انجمن صنفی CNG کشور با بیان اینکه انفجار این مخازن، مالکان خودروهای دوگانه‌سوز را نگران می‌کند، گفت: خودروهای ‌سی‌ان جی ‌سوز خودروهای ایمنی هستند به‌شرط آنکه آزمون‌های دوره‌ای مخازن آنها سر موعد انجام شود.
وی افزود: اگر از مراکز معاینه فنی و جایگاه‌ها به عنوان گلوگاه ایمنی عرضه CNG استفاده کنیم، در مدت زمان کوتاهی مشکل ناایمن بودن خودروهای دوگانه‌سوز قابل حل است.
جوهری خاطرنشان کرد: سال ۹۴ بالغ بر ۴۵۰ آزمایشگاه همکار سازمان استاندارد در آزمون‌های دوره‌ای مخازن ایجاد شد، اما با عدم استفاده از این ظرفیت، بسیاری از آزمایشگاه‌ها ورشکسته شدند و بخش خصوصی سرمایه‌گذار با دیدن این شرایط، رغبتی به سرمایه‌گذاری دوباره در این عرصه نخواهد داشت.
طرحی که مورد استقبال قرار نگرفت
براساس طرحی که در شورای اقتصاد به تصویب رسید برای افزایش سهم سی‌ان‌جی در سبد سوخت مصرفی کشور قرار شد که یک میلیون و ۴۰۰ هزار خودروی عمومی به صورت رایگان به دو‌گانه‌سوز تبدیل شوند. اجرای این طرح که از حدود ۴ سال پیش شروع شده و امسال نیز سال پایانی اجرای آن است، چندان مورد استقبال قرار نگرفته. طبق آماری که جوهری اعلام کرده، طی ۴ سال گذشته از زمان تصویب این مصوبه تا امروز، از مجموع یک میلیون و ۴۰۰ هزار دستگاه خودروی عمومی هدف‌گذاری‌شده، فقط ۲۰۰ هزار خودرو دوگانه‌سوز شده‌اند.
حالا دولت اعلام کرده چنانچه تا پایان سال استقبالی صورت نگیرد در خودروهای شخصی این طرح را اجرا خواهیم کرد، اما سوال این است که چرا باید ۶ ماه دیگر برای مراجعه آنها صبر کرد؟ این مصوبه باید دوباره مورد بازنگری و اصلاح قرار گیرد و از همین امروز این فرصت برای خودروهای شخصی بنزین‌سوز نیز فراهم شود تا از ظرفیت این مصوبه استفاده کنند.