بنزین گران روسیه، چالش دولت پزشکیان

مسعود پزشکیان در حالی دولت را تحویل می‌گیرد که ناگزیریم در سال‌جاری دو‌میلیارد‌دلار واردات بنزین داشته باشیم. بنزین گران روسیه، بزرگ‌ترین چالش دولت چهاردهم خواهد بود. براساس گزارش وب‌سایت انرژی پرس، ایران در دولت سیزدهم از صادرکننده بنزین به واردکننده‌ای بزرگ تبدیل شده و ناچار است بنزین را گران‌تر از قیمت‌های جهانی از روسیه بخرد. مساله کمبود بنزین چالش اساسی برای دولت چهاردهم خواهد بود و دولت ناگزیر است به زودی درباره ناترازی بنزین دست به تصمیمات بزرگی بزند زیرا این چالش در همه ابعاد سیاسی، اقتصادی و اجتماعی جامعه تاثیرگذار خواهد بود. در حالی به وارد‌کننده بنزین تبدیل شده‌ایم که مسوولان وزارت نفت با پنهان‌کاری، سعی در لاپوشانی کم‌کاری‌هایشان را دارند. مالک شریعتی نماینده مجلسی که با دولت همسو است، در یک برنامه‌ریزی تلویزیونی فاش کرد مدیریت مصرف بنزین در کشور به نقطه‌ای رسیده است که به واردکننده تبدیل شده‌ایم اما می‌گویند درباره واردات بنزین به مردم اطلاع‌رسانی نشود. شریعتی تاکید کرد که برای حل مشکل ناترازی بنزین، باید روندها اصلاح شود. این روزها مصرف بنزین کشور از مرز ۱۱۰‌میلیون لیتر گذشته و این موضوع باعث ناترازی تولید و مصرف داخلی این محصول شده است بنابراین واردات تنها نسخه پیش روی برنامه‌ریزان است. رشد منفی شاخص سرمایه‌گذاری در پالایشگاه‌های تولید بنزین، باعث شده که میزان تولید ثابت مانده و پاسخگوی رشد مصرف نباشد. در حالی سرمایه‌گذاری در صنعت نفت متوقف شده که دولت از فروش بنزین سهمیه‌ای و آزاد در داخل کشور حدود ۸۰ همت درآمد کسب می‌کند. حال اگر ۲۴ همت آن را صرف واردات کسری بنزین کند، باز هم حدود ۵۶ همت از محل درآمد فروش بنزین در داخل باقی می‌ماند که می‌توانست صرف تکمیل زیرساخت‌های تولید شود اما این‌گونه نشد. با وجود آنکه ایران مجددا به باشگاه واردکنندگان بنزین پیوسته است، جواد اوجی وزیر نفت در سال ۱۴۰۱ وعده صادرات بنزین و گازوییل را داد و گفت: صادرات نفت،‌گاز و بنزین کشور در شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی آغاز شده و در حال انجام است. ایران در سال‌های پایانی دهه ۸۰ واردکننده بنزین بود اما با آغاز سهمیه‌بندی و عرضه بنزین با کارت سوخت در سال ۸۶، شاهد کاهش چشمگیر مصرف این فرآورده نفتی در کشور بودیم. اگر سیاست سهمیه‌بندی بنزین اجرا نمی‌شد مصرف بنزین در سال ۹۳ به بیش از ۱۶۰‌میلیون لیتر در روز می‌رسید. اجرای برنامه‌های سهمیه‌بندی به همراه سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها باعث شد ایران از واردکننده بنزین به صادرکننده تبدیل شود. با راه‌اندازی طرح افزایش ظرفیت پالایشگاه بندرعباس و بهره‌برداری از این پروژه، واردات بنزین متوقف شد و ایران به خودکفایی در تولید این محصول دست یافت. در سال ۹۸ نیز با تکمیل طرح پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس ایران به باشگاه صادرکنندگان بنزین پیوست و اولین محموله صادراتی خود را به ازای هر بشکه ۲۰‌دلار گران‌تر از نرخ درج شده در نشریات معتبر حوزه انرژی به فروش رساند. حالا ایران به واردکننده‌ای تبدیل شده است که بنزین روسیه را گران‌تر می‌خرد. برآوردها نشان می‌دهد ایران به ازای واردات هر تن بنزین، ۱۵۰‌دلار بیش از قیمت بین‌المللی بنزین هزینه می‌کند. هزینه‌ای که دودش به چشم مردم می‌رود و از جیب مردم پرداخت می‌شود.