بنیان سیاسی قیام عاشورا

احسان
صفاپور
در بررسی وقایع و فرهنگ عاشورا موضوعی که گهگاه مورد بررسی و مداقه پژوهشگران قرار می‌گیرد…
ادامه در همین صفحهعملکرد سیاسی امام شهید (ع) در برابر لشگر تا بن دندان مسلح کوفه و شام است. آنچه در روایات آمده است تصدیق می‌کند که امام حسین (ع) و یارانش بعد از ماجرای عهد شکنی کوفیان به هیچ عنوان یارای برابری جنگی با سپاه عمر سعد را نداشتند. در چنین شرایطی دو اتفاق محتمل بود؛ یا اینکه یاران کربلا به پیشوایی امام(ع) شمشیر زمین بگذارند و دست‌کم با پیروی از اصل تقیه، فرجام کار یزیدیان را به فردایی دیگر موکول کنند یا همان کنند که کردند و در نینوا قیام را با خون خود رنگ بزنند. اینکه چرا امام در هنگامه‌ای که سیاست مدارا و قبضه شمشیر را همزمان در برابر داشتند، دومی را انتخاب کرده و راه دیگری را به صلاح دین و امت آن برنگزیدند، شاید در تفسیری ابتدایی آن باشد که ایشان تنها حقیقت را روزنه پیروزی بر خدعه آل امیه می‌دانستند اما نهضت «پیروزی خون بر شمشیر» تنها نمی‌توانسته همین یک تفسیر را در بر داشته باشد به عبارت دیگر امام (ع) و شیعیان همراه‌شان در کنار احقاق حق از مسیر شهادت، سیاست پیش‌روی و تاختن بر باطل را نیز به طور همزمان و به منظور از پای درآوردن حکومت جعلی آل امیه در دستور کار قرار داده بودند. بر اساس چنین گرایشی، امام حسین (ع) نه تنها پرچم مظلومیت را برافراشتند بلکه راه و روش سیاسی غلبه بر ظالم را نیز از مسیری عینی و ملموس نشانه‌گذاری کردند. بر مبنای اندیشه سیاسی امام حسین، پیروزی تنها از راه امتیاز گرفتن در پای مذاکره میسر نیست. در قاموس ایشان آنچه می‌درخشد، ضربه زدن بر ارکان ظلم در روشی عمل‌گرایانه و بر مبنای خوی ستیزه با باطل است. این روش سیاسی به خوبی نشان می‌دهد که قوم فاجر حاکم هیچ‌گاه حاضر نمی‌شود، قوم تحت ظلم را ولو با در اختیار گذاشتن امتیازاتی اندک خاموش کند بلکه ترجیح می‌دهد آنها را با روش‌هایی خشن و سرکوب‌گرانه به حاشیه براند. راه، اندیشه و عمل عاشورا در بازخوانی چنین روش فاسدی، ترجیح می‌دهد با همه قوا به ارکان حکومت فاجر ضربه عملی وارد کند، این حرکت انقلابی اگرچه در کوتاه‌مدت ممکن است به فدا شدن جان‌های اقلیت بینجامد اما در افق اندیشه خود، تزلزل و آسیب‌پذیری ظالمان و اباطیل را فریاد می‌زند؛ فریادی که از نینوا برخاست و پس از چندی بنیان خلافت آل امیه را از بیخ و بن کند.