بهینه‌سازی برداشت از میادین نفتی

موافقتنامه همکاری علمی و تحقیقاتی با هدف مطالعه ۵۴ مخزن میان شرکت ملی نفت و هشت مرکز پژوهشی کشور (شش دانشگاه و دو پژوهشگاه) با حضور وزیر نفت و سرپرست وزارت علوم، تحقیقات و فناوری دیروز (١۴ مهر) امضا شد.
در این مراسم موافقتنامه همکاری علمی و تحقیقاتی میان رکن‌الدین جوادی، رییس شرکت ملی نفت ایران و علی وطنی، رییس انستیتوی نفت دانشگاه تهران برای انجام مطالعات پژوهشی مخزنی به منظور توسعه فناوری‌ها برای بهینه‌سازی فرآیندهای تولید و افزایش ضریب برداشت در میدان مارون – مخزن نفتی بنگستان، میدان مارون – مخزن نفتی آسماری، میدان آزادگان – مخزن نفتی سروک، میدان آزادگان – مخزن نفتی فهلیان، میدان آزادگان- مخزن نفتی کژدمی، میدان آزادگان- مخزن نفتی گدوان امضا شد که بهره‌بردار آن شرکت نفت مناطق نفتخیز جنوب و شرکت نفت و گاز اروندان تعیین شده است.
به گزارش شانا، موافقتنامه همکاری میان مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران و سیداحمد معتمدی، سرپرست دانشگاه صنعتی امیرکبیر منعقد شد که بهره‌بردار آن شرکت نفت قلات قاره ایران و شرکت نفت و گاز اروندان هستند.
بر این اساس مطالعه شش میدان نفتی به دانشگاه امیرکبیر واگذار شد که عبارت است از میدان دارخوین- مخزن نفتی فهلیان، میدان فروزان- مخزن نفتی برگن‌آ، میدان فروزان، – مخزن نفتی برگن ب، میدان فروزان- مخزن نفتی یاماما، میدان فروزان- مخزن نفتی منیفا، میدان فروزان- مخزن نفتی شعیبا و عرب به این دانشگاه سپرده شد.
در این مراسم موافقتنامه همکاری دیگری میان مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران و رسول آذری خسروشاهی، سرپرست دانشگاه صنعتی سهند امضا شد که بهره‌بردار آن شرکت نفت فلات قاره ایران و شرکت نفت مناطق نفتخیز جنوب تعیین شده‌اند. این دانشگاه قرار است مطالعه پژوهشی سه میدان آغاجاری، مخزن نفتی آسماری، میدان آغاجاری- مخزن نفتی بنگستان و میدان سروش- مخزن برگن آ و ب را انجام دهد.
همچنین موافقتنامه همکاری دیگری میان رکن‌الدین جوادی و مجید ارشاد لنگرودی، رییس دانشگاه شیراز برای مطالعه میدان منصوری- مخزن نفتی آسماری، میدان منصوری- مخزن نفتی بنگستان و میدان ابوذر- مخزن نفتی غار به امضا رسید که بهره‌بردار آن شرکت نفت قلات قاره ایران و شرکت نفت مناطق نفتخیز جنوب هستند. امضای موافقتنامه همکاری میان مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران و محمد علی عمادی، رییس پ‍ژوهشکده ازدیاد برداشت از منابع نفت و گاز از دیگر برنامه‌های دیروز بود که طی آن انجام مطالعه میدان‌های پارس جنوبی- لایه گازی، پارس جنوبی- لایه نفتی، بی‌بی حکیمه- مخزن نفتی آسماری و بی‌بی حکیمه- مخزن نفتی بنگستان به این پژوهشکده سپرده شد. بهره‌بردار آن نیز شرکت نفت و گاز پارس و شرکت نفت مناطق نفتخیز جنوب تعیین شده‌اند.
رکن‌الدین جوادی و محمد فتوحی، رییس دانشگاه صنعتی شریف موافقتنامه دیگری را در این مراسم امضا کردند که بهره‌بردار آن شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب تعیین شده است. براساس این موافقنامه این دانشگاه میدان کوپال- مخزن نفتی آسماری، میدان کوپال- مخزن نفتی بنگستان، میدان رگ سفید- مخزن نفتی آسماری، میدان رگ سفید- مخزن نفتی بنگستان و میدان شادگان، مخازن نفتی آسماری فوقانی و تحتانی را مورد مطالعه قرار می‌دهد.
بر این اساس، موافقتنامه همکاری میان مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران و عبدالنبی‌هاشمی، رییس دانشگاه صنعت نفت برای انجام مطالعه میدان درود- مخزن نفتی یاماما، میدان درود- مخزن نفتی منیفا، میدان گچساران- مخزن نفتی آسماری، میدان گچساران- مخزن نفتی بنگستان و میدان نوروز- مخزن نفتی برگن ب منعقد شد که بهره‌بردار آن شرکت نفت فلات قاره ایران و شرکت نفت مناطق نفتخیز جنوب هستند.
همچنین موافقتنامه همکاری میان رکن‌الدین جوادی و حمیدرضا کاتوزیان، رییس پ‍ژوهشگاه صنعت نفت به امضا رسید که براساس آن پژوهشگاه صنعت نفت، میدان اهواز- مخزن نفتی بنگستان، میدان اهواز- مخزن نفتی آسماری، میدان یادآوران – مخزن نفتی فهلیان، میدان یادآوران – مخزن نفتی گدوان و میدان یادآوران- مخزن نفتی کژدمی را مطالعه می‌کند. بهره‌بردار آن نیز شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب و شرکت نفت و گاز اروندان تعیین شده‌اند.
بیژن زنگنه، وزیر نفت پیش از امضای موافقتنامه گفت: صفر تا صد مطالعه یک مخزن در این موافقتنامه‌ها به دانشگاه یا پژوهشگاه‌های داخلی واگذار می‌شود و دانشگاه‌های مورد نظر برای مطالعه هر مخزن در واقع مشاور عالی فناوری در توسعه میدان‌ها و افزایش بازیافت می‌شوند که این دانشگاه‌ها باید هر مشکل عملیاتی را که این میدان‌ها دارند برطرف کنند.
بیژن زنگنه، وزیر نفت پیشتر بر ضرورت مشارکت مراکز پژوهشی در بخش تحقیق و توسعه مخازن نفت و گاز کشور تاکید کرده و از تعیین نوع قراردادهای ویژه برای همکاری این مراکز با صنعت نفت خبر داد و گفت: معتقدم باید صفر تا صد چند مخزن به هر یک از این مجموعه‌های تحقیقاتی و پژوهشی سپرده شود تا آنها به عنوان مشاور عالی صنعت نفت در بخش تحقیق و توسعه این مخازن فعالیت کنند.
همچنین وزیر نفت از امضای موافقتنامه ١٠ ساله با هشت دانشگاه معتبر کشور خبر داد و گفت: برای نخستین بار در کشور است که مطالعات تولید نفت و افزایش ضریب بازیافت از مخازن نفتی به دانشگاه‌ها سپرده می‌شود.
بیژن زنگنه با اشاره به اینکه این موافقتنامه پنج ویژگی اساسی دارد، گفت: طول زمان و سقف ریالی این قراردادها با توجه به توافق دو طرف قابل افزایش است.
وزیر نفت، پرهیز از پراکندگی، تمرکز روی یک میدان، تقاضای محور بودن و امضای قرارداد با معتبرترین دانشگاه‌ها که مسوولیت انتقال فناوری را در نفت می‌پذیرند از ویژگی‌های مهم این قراردادها دانست.
وی با اشاره به اینکه ضریب بازیافت نفت از مخازن و بهینه سازی مصرف انرژی اولویت‌های صنعت نفت است، گفت: یک درصد افزایش ضریب بازیافت نفت از مخازن سبب افزایش حدود هفت میلیارد بشکه‌ای ذخایر قابل استحصال نفت در کشور می‌شود که ارزش آن با فرض قیمت ١٠٠ دلار برای هر بشکه حدود ٧٠٠ میلیارد دلار خواهد بود.
وزیر نفت با بیان اینکه ١٢ سال پیش حرکتی با محوریت وزارت نفت برای آموزش رشته‌های بالادستی نفت در دانشگاه‌های کشور راه افتاد، افزود: خوشبختانه با همکاری مسوولان وقت وزارت علوم و شخص دکتر توفیقی در پنج دانشگاه تهران، صنعتی شریف، امیرکبیر، شیراز و سهند رشته‌های بالادستی نفت ایجاد شد.
زنگنه با اشاره به اینکه در حال حاضر فارغ التحصیلان رشته‌های نفت برخلاف گذشته بسیار زیاد هستند، افزود: کشور در حال حاضر به نقطه‌ای رسیده است که می‌تواند به مراکز دانشگاهی اعتماد کند و وارد عرصه جدیدی از همکاری با آنها شود.
وی با بیان اینکه از ابتدای سال گذشته و زمانی که وارد وزارت نفت شدم بحث همکاری با دانشگاه‌ها در جهت توسعه فناوری مطرح شد، افزود: در این زمینه نحوه همکاری با دانشگاه‌ها دغدغه اصلی وزارت نفت بوده است.
وزیر نفت مهم‌ترین مساله در این زمینه را اولویت بندی پژوهش‌های نفت و سامان دادن به نحوه همکاری پژوهشی با دانشگاه‌ها عنوان کرد و گفت: وزارت نفت می‌توانست دو نوع همکاری پژوهشی با دانشگاه‌ها داشته باشد که تاکید من بر «تقاضا محور بودن پژوهش» بوده است تا از این طریق به اولویت‌های وزارت نفت که افزایش ضریب بازیافت از مخازن و بهینه‌سازی مصرف انرژی است، پاسخ داده شود.
وی با اشاره به اینکه وزارت نفت برای دستیابی به اولویت‌های اصلی خود در ١٠ ماه گذشته جلسات مستمری برگزار کرده است، یادی از وزیر سابق علوم کرد و گفت: آقای فرجی‌دانا برای سپردن مخازن نفتی به دانشگاه‌ها و پژوهشکده‌های کشور وزارت نفت را تشویق کرد.
زنگنه با بیان اینکه با قراردادی که با چهار دانشگاه منعقد شود مخالف هستم، بر لزوم تمرکز بر مطالعه یک مخزن توسط یک دانشگاه تاکید کرد و گفت: باید یک دانشگاه مرکزیت و محوریت داشته باشد تا بعد از ١٠ سال این دانشگاه محور تخصص و فناوری دنیا در آن میدان خاص شود. وی اظهار کرد: هر میدان نفتی ماهیت خاص خود را دارد و مثل یک موجود زنده که باید دایما به آن رسیدگی کرد نیاز به رسیدگی دارد بنابراین میدان‌های نفت و گاز نیازمند پایش مداوم از سوی دانشگاه‌ها هستند.
وی با بیان اینکه با امضای موافقتنامه دوره جدیدی از همکاری بین دستگاه‌های اجرایی و دانشگاه‌ها آغاز می‌شود، گفت: این موافقتنامه‌ها ١٠ ساله است و موفقیت در آن مستلزم درک متقابل طرفین بوده و امضای قرارداد تازه اول کار است.
وزیر نفت با اشاره به اینکه اگر در ١٠ سال آینده در یک میدان نفتی ضریب بازیافت بالا نرفت آن دانشگاهی که مسوول آن پروژه بوده دارای ضعف فنی خواهد بود، افزود: دانشگاهی که در این زمینه بهتر کار کند نیازمند مدیریت و فناوری است و این موضوع در عملکرد آن مشخص خواهد شد.
زنگنه با بیان اینکه محدودیتی از لحاظ حجم مالی برای انجام این کار وجود ندارد، گفت: سالانه می‌توان بین ١٢٠ تا ١٣٠ میلیارد تومان برای انجام این تحقیقات هزینه کرد و برای حل‌و‌فصل مشکلات احتمالی نیز باید مسایل را در قالب یک کمیته و در فواصل زمانی مشخص بررسی و درباره آن تصمیم‌گیری کرد.
وزیر نفت با بیان اینکه امضای این موافقتنامه یک مقطع تاریخی برای صنعت نفت است، اظهار امیدواری کرد و گفت: اگر این راه درست ادامه پیدا کند به طور قطع به اهدافمان در توسعه صنعت نفت خواهیم رسید.