به حصول توافق هسته‌ای خوشبین هستیم

گروه ایران- مذاکرات نیویورک از روز چهارشنبه با ناهار کاری محمد جواد ظریف، وزیر امورخارجه ایران و کاترین اشتون، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در اقامتگاه سفیر ایران در سازمان ملل آغاز شد. مذاکرات ظریف و اشتون سه ساعت و نیم به طول انجامید و طرفین وضعیت مذاکرات را ارزیابی و درباره نحوه ادامه مذاکرات با یکدیگر بحث و گفت‌و‌گو کردند.
نمایندگان جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا برای حل اختلافات جدی باقیمانده بر سر راه دستیابی به توافق نهایی، پیش از شروع رسمی هفتمین دور مذاکرات جامع در نیویورک، حدود شش ساعت با یکدیگر در سطوح سیاسی و کارشناسی به صورت دو‌جانبه مذاکره کردند.
این مذاکرات روز چهارشنبه به وقت محلی (نیویورک) برگزار شد که سید عباس عراقچی و مجید تخت‌روانچی، معاونان وزیر امورخارجه و اعضای ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران با ویلیام جوزف برنز، معاون ارشد وزیر امورخارجه آمریکا و وندی‌شرمن نماینده این کشور در گروه ۱+۵ دو ساعت و نیم مذاکره داشتند.
هیات‌های کارشناسی ایران و آمریکا نیز پنجشنبه شب بیش از سه ساعت با یکدیگر مذاکره کردند تا از اختلافات جدی میان طرفین کاسته شود.
به گزارش خبرگزاری‌ها‌، معاونان وزیر امورخارجه ایران همچنین با ‌سرگئی ریابکوف‌، معاون وزیر امورخارجه روسیه نیز دو ساعت به صورت دو‌جانبه و کارشناسان دو طرف نیز به طور دو‌جانبه با یکدیگر مذاکره کردند.
گفتنی است ‌محمد‌جواد ظریف، وزیر امورخارجه ایران روز پنجشنبه در نیویورک در گفت‌و‌گو با ‌جاکوب هیلبرون‌، خبرنگار نشریه دو ماهنامه آمریکایی «نشنال اینترست» گفت: امیدوارم بتوانیم به استناد توافق ژنو نقشه راهی ترسیم کنیم که هم تحریم‌ها لغو شود و هم اطمینان حاصل شود که برنامه هسته‌ای ایران صلح‌آمیز است.رییس هیات مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران تصریح کرد: باور دارم اکنون نقشه راه در دستان ما قرار دارد و به نظرم به آسانی می‌توانیم به این اهداف دست یابیم.
وزیر امورخارجه ایران گفت: در نوامبر گذشته در ژنو توافق کردیم تا تلاش کنیم به توافقی بلند‌مدت با دو هدف دست یابیم؛ نخستین هدف اطمینان از این امر است که برنامه هسته‌ای ایران کاملا صلح‌آمیز باقی می‌ماند و دومین هدف لغو همه تحریم‌هاست. به نظرم می‌توانیم به آسانی هر دو هدف را محقق کنیم البته به نظر می‌رسد متاسفانه عده‌ای در آمریکا تحریم‌ها را به عنوان ابزاری بسیار مهم تلقی می‌کنند. ایران از آمریکا هیچ خواسته دیگری جز لغو همه تحریم‌ها ندارد.
ما خواسته‌ای در زمینه تضمین امنیتی، پول یا هر موضوع دیگری نداریم؛ صرفا موضوع لغو تحریم‌ها مطرح است. ایران در عوض محدودیت‌هایی را در قبال برنامه هسته‌ای خود با راه‌های علمی ثابت شده می‌پذیرد تا این اطمینان حاصل شود که نه تنها به سوی ساخت سلاح هسته‌ای پیش نمی‌رود‌ بلکه خواستار دست یافتن به مواد شکافت‌پذیر لازم برای ساخت سلاح نیز نیست.
ظریف گفت: اگر برآوردها را بررسی کنیم، مشاهده می‌شود که تحریم‌ها به افزایش تعداد سانتریفوژها منجر شده است‌ بنابراین ایران می‌تواند اعلام کند که در برابر همه این فشارها ایستاده است. ما هزینه‌های اقتصادی این ایستادگی را داده‌ایم اما در برابر فشار مقاومت کردیم. اکنون این سوال را از آمریکا می‌پرسم: از تحریم‌ها چه دستاوردی داشته اید؟ تردید دارم که بتوانید به دستاوردی اشاره کنید.
تحریم به جایی نمی‌رسد
وی این موضوع را بار دیگر در سخنانی که در اندیشکده شورای روابط خارجی نیویورک مطرح می‌کرد نیز مورد‌توجه قرار داد و گفت: موضوع تحریم برای آمریکا کالای ارزشمندی نیست که بخواهد به خاطر آن، دورنمای حل و فصل موضوع هسته‌ای و همکاری با ایران را از بین ببرد.
ظریف با انتقاد از سیاست‌های اشتباه آمریکا افزود: اگر هدف، اطمینان یافتن از صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران است، حل و فصل این مساله بسیار آسان است اما مشکل اینجاست که دولت آمریکا در بحث تحریم‌ها غرق شده و کنگره آمریکا خواستار باقی ماندن تحریم‌ها است.
وی با اشاره به افزایش تعداد سانتریفوژهای ایران از ۲۰۰ عدد قبل از وضع تحریم‌های غیرقانونی به ۲۰ هزار عدد فعلی اظهار داشت: این افزایش یکی از دستاوردهای تحریم‌ها برای آمریکا بوده است.
ظریف تصریح کرد: برخی راه را اشتباه رفته و از پارادایم‌ها و تحلیل‌های منسوخ استفاده کرده که نتیجه‌ای عایدشان نکرده اما جمهوری اسلامی ایران متعهد به حل و فصل مساله هسته‌ای است؛ برنامه غنی‌سازی ما برنامه‌ای صلح‌آمیز و با هدفی مشخص است و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز بارها اعلام کرده که ایران به تمام شروط توافق ژنو عمل کرده است.
وزیر امورخارجه در ادامه این نشست در پاسخ به پرسش یکی از حاضران که خواستار توضیحی درباره منطقه نظامی پارچین شد، گفت: آژانس دو بار از این منطقه بازدید کرده و نمونه برداری محیطی نیز از آن داشته است.ظریف اضافه کرد: گزارش‌های اطلاعاتی نادرستی وجود دارد و ظاهرا می‌خواهند بازدیدها را ادامه دهند تا چیزی را که وجود ندارد پیدا کنند؛ ما بارها اعلام کرده‌ایم که حداکثر شفافیت را داریم اما طبق هر توافقی، تاسیسات نظامی خارج از محدوده بازرسی‌ها هستند.
ظریف با تاکید بر اینکه ایران به عنوان یک قدرت منطقه‌ای مسوول، همواره برخورد واقع بینانه‌ای با مسایل منطقه داشته است به موضوع داعش و کنفرانس اخیر پاریس اشاره کرد و گفت: برخی حاضران در نشست پاریس به نحوی در ایجاد و تقویت گروه تروریستی داعش ایفای نقش کرده و در حال حاضر این گروه جنایتکار به سراغ خالقان خود رفته است.
وی نشست پاریس را «ائتلاف توبه کاران» نامید و گفت: داعش نه دولت است نه اسلامی است‌ بلکه یک سازمان پیچیده تروریستی است.
ظریف افزود: ایران به درخواست مقامات عراقی، نخستین کشوری بود که برای حل این مشکل به کمک عراقی‌ها آمد زیرا ما در کمک به دوستان خود برای برخورد با این تهدید، تردید به خود راه نمی‌دهیم.
انتقاد از گزارش حقوق بشر
ظریف که در نیویورک به سر می‌برد، روز پنجشنبه به وقت محلی با ‌بان کی مون،‌ دبیرکل سازمان ملل متحد دیدار و طرفین در مورد آخرین وضعیت منطقه و تحولات افغانستان و عراق، تهدید روبه گسترش تروریسم و افراطی‌گری و روند مذاکرات هسته‌ای تبادل‌نظر کردند.
ظریف در این دیدار دیدگاه‌ها و اقدامات جمهوری اسلامی ایران به منظور حفظ ثبات و امنیت منطقه، روابط با همسایگان و روند همکاری‌ها از جمله با دولت جدید عراق را تشریح کرد.
وزیر امورخارجه گفت: جمهوری اسلامی ایران متعهد به کمک به تقویت امنیت منطقه بوده و روابط خوب با همسایگان و کمک به بهبود شرایط و مبارزه با افراطی‌گری و تروریسم را مورد توجه قرار داد.
وی ضمن مرور گفت‌و‌گوها در مورد روند مذاکرات هسته‌ای و اراده جدی و حسن نیت جمهوری اسلامی ایران برای رسیدن به راه‌حل‌ اظهار داشت: نسبت به حصول توافق خوشبین هستیم و معتقدیم رسیدن به توافق امکان پذیر است.
ظریف همچنین در این ملاقات گزارش اخیر دبیرکل در خصوص وضعیت حقوق بشر در ایران را خلاف روند واقعی و برنامه و اقدامات دولت ایران خواند.
وی با تشریح جایگاه ایران و تحولات و ویژگی‌های مثبت و انحصاری جامعه ایران در مقایسه با سایر کشورهای منطقه، انتشار گزارش در مورد وضعیت حقوق بشر در ایران را مبتنی بر نگرش سیاسی دانست و اظهار داشت: اینکه در منطقه ما، فقط در مورد کشور ایران گزارش منتشر می‌شود قابل پذیرش نیست و تهیه چنین گزارش‌هایی تداوم نگاه سیاسی و دوگانه به مسایل حقوق بشر است.
وزیر امورخارجه با اشاره به فوت یک تبعه ایرانی زندانی در فیلیپین به اتهام واهی، خواستار توجه این نهاد بین‌المللی به وضعیت و حقوق اتباع ایرانی و مشکلات و فشارهای تبعیض‌آمیز و خلاف مقررات بین‌المللی علیه آنان در نقاط مختلف جهان شد.
ظریف همچنین اضافه کرد: دولت ایران خود را نسبت به ارتقا و بهبود وضعیت حقوق بشر کاملا مسوول می‌داند و برنامه‌ها و اقدامات در این زمینه را در دستور کار خود دارد.
دبیرکل سازمان ملل متحد نیز در این دیدار ضمن تشریح اقدامات این نهاد در نقاط مختلف و از جمله اوضاع در افغانستان، عراق، لیبی و لبنان و مبارزه با تروریسم و افراطی گری، کمک کشورهای مختلف برای حل مشکلات را بسیار مهم و موثر دانست.
وی دراین زمینه تصریح کرد: ایران نقش بسیار موثری دارد و بازیگر مهمی در منطقه است و می‌تواند برای حل مشکلات نقش سازنده‌ای را ایفا کند و استفاده از ظرفیت ایران باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد.
به تعهدات خود پایبندیم
این امیدواری به توافق در شرایطی مطرح شده است که اتحادیه اروپا در آستانه مذاکرات ایران و ۱+۵ با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد که از روند بسیار کم و کند همکاری ایران و آژانس ناامید شده است.
۲۸ کشور اروپایی با صدور بیانیه‌ای اعلام کردند که اتحادیه اروپا از روند بسیار کم ایران در همکاری با آژانس ناامید شده‌اند و خواستار اقدام فوری و همکاری کامل ایران با آژانس درباره مسایل مرتبط هستند.در این بیانیه آمده است: اتحادیه اروپا از ایران خواسته است که همکاری کاملی داشته باشد به گونه‌ای که آژانس به همه افراد، اسناد و سایت‌های مورد درخواست دسترسی داشته باشد.
این بیانیه در حالی منتشر می‌شود که رضا نجفی، نماینده ایران در آژانس‌ در سخنانی در نشست شورای حکام آژانس درخصوص اجرای پادمان در ایران، گزارش اخیر مدیرکل آژانس را مبنی بر عدم انحراف برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران شاهد بارزی بر این مطلب دانست و افزود: جمهوری اسلامی ایران همواره اعلام کرده است که آمادگی همکاری با آژانس را برای حل و فصل موضوعات مطرح شده دارد و در سطوح سیاسی دستیابی به راه‌حل جامع را در صورت حسن‌نیت طرف‌های مقابل امکان‌پذیر می‌داند.
نماینده ایران در آژانس گفت: آژانس با ارایه گزارش ادواری، اجرای تعهدات داوطلبانه جمهوری اسلامی ایران را در چارچوب توافق با کشورهای ۱+۵ به طور کامل تایید کرده است.
گفتنی است که نماینده آمریکا در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز با بیان اینکه واشنگتن درباره روند اجرای تعهدات ایران نگران است‌، گفت: نگرانی‌های موجود درباره انحراف‌های احتمالی نظامی در برنامه هسته‌ای ایران‌ باید به عنوان بخشی از توافق جامع در نظر گرفته شود‌.
لورا کندی در آستانه دور جدید مذاکرات ایران و ۱+۵ گفت: تنها در صورت وقوع چنین اتفاقی می‌توان این اطمینان را به دست آورد که برنامه هسته‌ای ایران صلح‌آمیز باقی
خواهد ماند.