به مناسبت جنبش اجتماعی ۳۰ تیر

ضیاء مصباح- رعایت حقوق شهروندی و اثر آن بر پیشرفت جوامع برای اولین بار بوسیله توماس همفری مارشال جامعه‌شناس انگلیسی رییس گروه اجتماعی یونسکو بین سال‌های ۱۹۵۶و ۵۷ ۱۹همزمان با جنبش ملی ایرانیان به رهبری شادروان کتر محمد مصدق مطرح شد که بر توسعه مدنی‌، سیاسی و اجتماعی تاکید داشت‌.
این اندیشه حکومت‌ها را به رعایت حقوق اجتماعی تشویق و از خودکامگی منع می‌‌کرد تا منافع بلندمدت سازمان و تشکیلات‌شان را – که بقای آنان را همراه با قانونمندی در پی داشت «با توجه به منافع و نقش جامعه در تصمیمات » در نظر گیرند قبل از آن جان مینارد کینز اقتصاد دان ونظریه پرداز انگلیسی ( ۱۹۴۶ – ۱۸۸۳) برضرورت نقش فعال دولت در عرصه اقتصاد ملی، قدرت‌گیری دولت‌ها در تامین آسایش مردم و دست یابی به رفاه و خلاقیت انسان‌ها را مطرح ساخت تا «انحراف از اصول اخلاقی» بدلایل مالی و تامین نشدن نیازهای اولیه، به حداقل ممکن کاهش یابد و تدریجا با نظارت دولت‌ها «رفاه اجتماعی» در جامعه مشاهده و با رعایت فرمول‌‌های مناسب اقتصادی‌، فقر و تنگناهای معیشتی از میان برداشته شود ‌.
بررسی تاریخ سیاسی صد ساله اخیر کشورمان نشان می‌دهد بدون اغراق اثرگذارترین چهره – در زمینه آشنا ساختن مردم به حقوق خود «که رعایت حقوق شهروندی نام گرفته» شادروان دکتر محمد مصدق است که در ۶۶ سال قبل با حضور فعال توده مردم در صحنه ۳۰ تیر و تکیه بر نظر مردم از پایه‌گذاران دموکراسی در منطقه به‌شمار می‌رود به‌طوری‌که جنبش عدم تعهد یکی از دستاوردهای این بینش است‌.
این چهره ملی و ماندگار برنامه‌های مناسب آینده این مرز و بوم را به شرح زیر که کماکان در پی آن مانده‌ایم در آن زمان مطرح ساخت:
استقرار حکومت بر مبنای قانون اساسی که دولت خود را ملزم به رعایت آن می‌دانست و میراث مشروطیت ایران شناخته می‌شد‌.
رویکرد تحول سیاسی بدون نفی نظام حاکم و یا تحول ناگهانی که اغلب به شکست منتهی می‌شود‌.
برنامه‌ریزی در چارچوب ضوابط مدون موجود‌.
مبارزه برای ایجاد موازنه منفی در روابط بین‌المللی‌.
حرکت در جهت رشد‌، توسعه صنعتی و اقتصادی برای فراهم‌سازی بستر مناسب سرمایه‌گذاری ملی که توانمند شدن را همراه و طبقات اجتماعی را به همکاری و احساس مسوولیت تشویق می‌کند‌.
بیمه‌های اجتماعی یعنی تامین امنیت شغلی برای نیروی کار‌، توسعه عدالت اجتماعی و مبارزه با فقر‌.
تشویق به حضور سیاسی و اجتماعی تشکل‌های مردمی و مشارکت مردم در اداره امور کشورشان و…
مصدق تلاش برای ملی کردن صنعت نفت را در مسیر نجات منابع کشور و در تعقیب آن استقلال واقعی را با جلوگیری از غارت منابع ملی به وسیله بیگانگان، اساس مبارزات قانونمند خود قرار داد‌.
این بزرگمرد نهادینه کردن نظام پارلمانی از طریق حرکت گام به گام در مواجهه با استبداد سیاسی با برگزاری انتخاباتی سالم و بدون دخالت در بار و دول خارجی – گزینش و پیشنهاد اعلام بهترین‌ها برای داوطلبی مجلس شورای ملی، برنامه‌ریزی در مسیر توسعه و رشد اقتصادی کشور‌، رویکرد فعال در عرصه سیاستگذاری اجتماعی و‌.‌.‌. را مهم‌ترین برنامه‌های دوران زمامداری خود می‌دانست. تشکیلاتی قوی و مردمی تحت عنوان «جبهه ملی ایران» را بنیانگذاری کرد که در زمینه مشاورت گروهی و اتخاذ تصمیمات بر پایه اتاق فکر و اقدام بعداز تصویب اکثریت‌، احترام به حزب و تحزب‌گرایی‌، همراه با قبول مسوولیت و پاسخگویی نقش اساسی را ایفا کند‌. این تشکیلات سیاسی در مسیر اعتلای میهن و ارتقای مقام و منزلت جهانی کشورمان‌، اعتدال، قانونمندی، عمران و آبادانی کشور و عزت هم‌میهنانمان با نگاه به آینده گام بر می‌دارد‌.
– در موقعیت فعلی و وضعیت خاص که «جبهه ملی ایران» این تشکیلات سیاسی دیرپا‌، معتبر و مبرا از آلودگی‌های رایج با موانع غیرقانونی «بر مبنای همین قوانین ناقص» مواجه و از حضور رسمی و علنی در صحنه سیاسی کشور و اجتماع رو به تحول‌، دور نگه داشته شده…
با همه اما و اگرها می‌کوشد مسیر فعالیت مناسب را با مشارکت همگانی و احساس مسوولیت ملی به امید خروج از نا بسامانی‌ها‌، تضادها و دخالت‌های نهادهای غیرمسوول و غیر پاسخگو با اختیارات خلاف قانون و‌. ‌. ‌. یافته و راه‌های جلوگیری از نابودی بیشتر روابط اجتماعی‌، زیرساخت‌ها و سرمایه‌های ملی را از طریق «وسایل ارتباط جمعی داخلی» مطرح کند. این دلسوزان وطن معتقدند هنوز با اتکا به علوم اقتصادی‌، اجتماعی و سیاسی و گردهمایی وطن دوستان مبرا از آلودگی و «پراکنده در سطح جهان» می‌توان با حداقل هزینه ملک و ملت را از این وضعیت نگران‌کننده نجات داد‌.
یاد و خاطره شهدای۳۰ تیر گرامی باد.