بودجه زیردست و پای اختلافات

مسعود سلیمی
در سال‌های پیش از انقلاب و تا یکی دو سال پس از ریاست جمهوری احمدی‌نژاد که سازمان برنامه و بودجه به عنوان متولی تهیه و تدوین بودجه کشور شناخته می‌شد همواره در آذر به عنوان ماه بررسی بودجه سال آتی کشور، مجلس روزها و گاه شب‌های شلوغ و پرکاری را سپری می‌کرد چراکه براساس سنت و قواعد کاری دولت و مجلس، بودجه کشور باید در دو ماه پایانی سال کهنه شسته و رفته و آماده برای اجرای به دولت واگذار می‌شد و تا جایی که نگارنده از روی اسناد و مدارک به یاد دارد به غیر از موارد اضطراری، به طور خاص در دوره ملی شدن صنعت نفت که کشور در شرایط دشوار و تاریخ‌سازی به سر می‌برد، نشانی از بودجه یک‌دوازدهم یا دو دوازدهم در میان نیست و برعکس همان‌طور که گفته شد به طور سنتی، دولت و مجلس در راستای تعامل و تفاهم و برای به قول معروف لنگ نماندن برنامه‌های مالی، پرداخت‌ها و هزینه‌ها بودجه را سر وقت آماده می‌کردند اما با روی کار آمدن دولت نهم و به ویژه پس از انحلال سازمان برنامه و بودجه که به گفته و تایید اکثریت کارشناسان مالی و اقتصادی، کارنامه‌ای بسیار پرباری را با خود یدک می‌کشید، «آذر» رفته رفته، جایگاه خود را به عنوان ماه تهیه و تنظیم بودجه از دست داد و دیگر هیچ‌گاه بودجه که رشته تمام امورات مالی مملکت به آن وابسته است، نتوانست سروقت و درست و حسابی مسیر خود را از تهیه و تدوین تا تصویب و اجرا بپیماید.بدون تردید و بدون اینکه کسی کارشناس مالی و اقتصادی باشد، ناگفته واضح است که در دست‌انداز افتادن بودجه مملکت، تاخیر در ارایه بودجه به مجلس و به تبع آن نبود فرصت کافی برای بررسی علمی، آگاهانه و از سر کارشناسی یا از سر اجبار روی آوردن به بودجه یک‌دوازدهم و به عبارتی به شیوه تنخواه‌گردانی، تا چه اندازه می‌تواند روی تصمیم‌های مالی و اقتصادی اثر منفی بگذارد.
اینکه در شرایط خاص و بحرانی، دولت و مجلس در اقدامی مشترک به تصویب و اجرای بودجه ناقص تن در بدهند، بحث و اعتراضی وجود ندارد اما اینکه در راستای نظرات شخصی و بالاتر از آن به دلیل اختلاف میان قوای مجریه و مقننه، بودجه بخوانید منبع تزریق‌کننده پول به تمام رگ و پی مملکت، وجه‌المصالحه قرار گیرد، دودش مستقیم به چشور کشور و ملت می‌رود.در حالی که ۴۰ روز تا پایان سال باقی‌مانده و در شرایطی که اگر «بودجه‌نویسی» روال عادی سال‌های پیش از دولت نهم را طی می‌کرد، پرونده‌اش باید بسته می‌شد اما در خبرها از قول معاون پارلمانی رییس‌جمهور آمده که پس از بازگشت احمدی‌نژاد از کنفرانس سازمان همکاری اسلامی که فردا و پس فردا در قاهره برپا می‌شود بودجه ۹۲ کشور‌ به مجلس ارایه می‌گردد و مجلس هم باید به هر صورتی که شده تا پایان سال آن را آماده و به دولت برگرداند.با توجه به بالا گرفتن اختلاف میان قوای مجریه و مقننه، به نظر می‌رسد که بودجه سال ۹۲ اگر هم به صورت یک‌دوازدهم تصویب و اجرا نشود، با توجه به وقت اندکی که برای بحث و بررسی آن مانده است آیا می‌تواند تمام و کمال پاسخگوی تمام نیازهای کشور با توجه به شرایط داخلی و خارجی باشد؟