5 - 02 - 2023
بودجه ۹۱ بدون بخشنامه تدوین می‌شود
وضعیت استحصال منابع بودجه سال ۹۱ از رشد چشمگیری نسبت به سال ۹۰ برخوردار خواهد بود
گروه اقتصاد- در حالی که هنوز خبری از بخشنامه بودجه سال ۹۱ کل کشور نیست، معاون پارلمانی رییس‌جمهور از تلاش دولت برای ارایه لایحه بودجه خبر داد و گفت که تا آذرماه بودجه سال آینده نهایی و به مجلس تقدیم می‌شود.
این در شرایطی است که معاونت بودجه معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی در بخشنامه‌ای به تمامی دستگاه‌های اجرایی از آنان خواسته است که منابع پیشنهادی خود را به این معاونت
ارایه کنند.
این اقدام معاونت برنامه‌ریزی در حالی صورت گرفته که بخشنامه بودجه ۹۰ هنوز به دستگاه‌ها ابلاغ نشده است و به نظر می‌رسد ابلاغ بخشنامه با عنوان «موضوع جدول قانون بودجه ۹۰» برای مشخص کردن منابع بودجه ۹۱ نتیجه به جمع‌بندی نرسیدن دولت برای ابلاغ بخشنامه بودجه ۹۱ است.
روال قانونی تدوین لوایح بودجه اینگونه بوده که دولت رئوس برنامه‌های خود را برای سال مالی آینده هدف‌وار ترسیم کرده و دستگاه‌ها موظفند منابع و مصارف خود را براساس آن تدوین و به معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی ارایه کنند حال آنکه حجت‌الاسلام سیدمحمدرضا میرتاج‌الدینی، معاون رییس‌جمهور در امور مجلس شورای اسلامی می‌گوید: کارهای داخلی درباره بودجه سال آینده آغاز شده است و با توجه به اینکه تهیه، تنظیم و ارایه بودجه در چند مرحله انجام می‌شود، در مرحله اول دستگاه‌های اجرایی و استان‌ها بودجه خود را
ارایه می‌کنند.
اظهارات معاون پارلمانی رییس‌جمهور به آن معناست که امسال دستگاه‌ها نباید منتظر بخشنامه بودجه باشند و صرفا منابع قابل وصول خود را مشخص و اعلام کنند.
میرتاج‌الدینی در همین رابطه ضمن تشریح مراحل تدوین بودجه گفته است: پس از آنکه دستگاه‌های اجرایی بودجه خود را ارایه کردند، مرحله بعد که اکنون در آن قرار داریم بررسی بودجه در معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی ریاست‌جمهوری است که کارشناسان بودجه را از نظر کارشناسی تدوین می‌کنند و زمانی که نهایی شد معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس‌جمهور آن را به دولت می‌آورد. معاون پارلمانی رییس‌جمهور هیچ اشاره‌ای به ارایه بخشنامه بودجه تا این لحظه نکرده است.
در همین حال رحیم ممبینی، معاون بودجه معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس‌جمهور بدون اشاره به بخشنامه بودجه گفته است که براساس قانون وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های اجرایی تا ۲۰ مهرماه فرصت داشتند پیشنهاد منابع و مصارف بودجه‌ای سال ۹۱ خود را به معاونت برنامه‌ریزی استان‌ها اعلام کنند و پیش‌بینی می‌شود منابع بودجه‌ای سال ۹۱ بیشتر از مصارف باشد که پس از جمع‌بندی نهایی میزان بودجه پیشنهادی سال ۹۱ کشور اطلاع‌رسانی می‌شود.
بنا به گفته ممبینی در بودجه ۹۱ و در بخش منابع بسیاری از درآمدها نظیر درآمدهای مالیاتی و فروش سهام در بودجه ۹۱ افزایش چشمگیری خواهد داشت به‌طوری که وضعیت استحصال منابع بودجه سال ۹۱ از رشد چشمگیری نسبت به سال ۹۰ برخوردار خواهد بود.
تاخیر در ارایه لوایح بودجه از دومین سال دولت اول محمود احمدی‌نژاد آغاز شد و سپس با انحلال سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور این تاخیرها به صورت عادی هر سال ادامه یافت. اگرچه نمایندگان مجلس شورای اسلامی در آیین‌نامه داخلی مجلس دولت را ملزم به ارایه لایحه بودجه در ۱۵ آذرماه هر سال کردند اما سال گذشته دولت با تاخیر بسیار لایحه بودجه را در بهمن‌ماه به مجلس فرستاد و برای اولین‌بار پس از پیروزی انقلاب، بودجه یک دوازدهم برای سال‌جاری به تصویب رسید و در این تاخیرها سبب شد تا برخلاف روال طبیعی، کار بررسی و تصویب بودجه سال‌جاری در ۱۹ اردیبهشت‌ماه امسال به پایان برسد و در ۲۵ اردیبهشت‌ماه توسط رییس مجلس ابلاغ شود.
معاون بودجه معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس‌جمهور نیز پیش از این تاکید کرده بود که دولت تلاش می‌کند لایحه بودجه سال آینده را در مهلت مقرر به مجلس ارایه کند.
عامل تاخیرها همان گونی معروف پول
در چهارمین سال انحلال سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، تاخیرهای تدوین لوایح بودجه خلا این سازمان را به خوبی نشان می‌دهد. کارشناسان بسیاری نسبت به عواقب این اقدام دولت هشدار داده بودند اما دولت بی‌توجه این سازمان را منحل کرد تا از شاکله این سازمان تنها نامی پنج سیلابی باقی بماند که حتی در تدوین لوایح بودجه هم ناتوان است. فراموش نمی‌شود، دکتر محمد ستاری‌فر را که درباره بودجه یکی از همین سال‌ها گفت: این روش بودجه‌نویسی مثل این می‌ماند پول نفت را در یک گونی بریزیم و با حکم‌های بسیار کلی بگوییم چگونه می‌خواهیم آن را خرج کنیم.
گویا در قرن ۲۱ هنوز یاد نگرفته‌اند که راه و رسم بودجه این نیست که با چند حکم کلی به یک گونی پول بودجه بگوییم. این شیوه بودجه‌نویسی نه در قانون محاسبات است و نه در قانون برنامه و بودجه؛ تا دیروز اقتصاددانان مجلس به ما انتقاد می‌کردند که چرا از بودجه انتقاد می‌کنید؛ الان خودشان درباره این بودجه می‌گویند ما دراین بودجه موازین بودجه‌ای نمی‌بینیم، بلکه موازینی از دخل و خرج‌های افراطی است که نشان می‌دهد وضعیت اقتصاد کشور نسبت به گذشته بدتر شده است.
ستاری فر گفته بود که این روزها حتی از آن نمره یک قدم جلوتر نرفته‌ایم درحالی که امروز بین کشورهای دنیا و ملت‌ها مسابقه رشد اقتصادی و آرامش برگزار است که یکی از ابزارهای این حرکت شتابان چگونگی، ماهیت، کارکرد، سامان و سازمان بودجه‌های سنواتی است که متاسفانه کمتر به آن توجه می‌شود.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد