بورس چیست؟

مجتبی فنایی- برای شناخت بورس و آشنایی بیشتر با آن بهتر است از «بازار» و تعریف آن شروع کنیم‌. در یک تعریف ساده می‌توان گفت که بازار مکانی است که در آن خرید و فروش صورت می‌گیرد و ساده‌تر این است که بگوییم هرگاه شرایطی فراهم شود که بین خریدار و فروشنده رابطه برقرار شود و معامله‌هایی صورت پذیرد بازار تشکیل شده است‌. این شرایط می‌تواند مکان خاصی باشد یا شبکه‌های ارتباطی مثل اینترنت که در حال حاضر هم با استقبال مواجه شده است‌. در بازارها به‌طور کلی دو نوع دارایی، دارایی‌های واقعی و دارایی‌های مالی مورد معامله قرار می‌گیرند‌. دارایی‌های واقعی همان دارایی‌های فیزیکی هستند مثل «زمین، ساختمان و انواع کالا مانند ماشین، لوازم خانگی» و‌.‌.‌. ‌ اما دارایی‌های مالی دارایی‌های «کاغذی» و بهتر بگوییم «اسنادی» هستند، مثل «سهام و اوراق مشارکت»‌. بورس بازاری است که در آن دارایی‌های مختلف مورد معامله قرار می‌گیرد‌ از این‌رو انواع بورس‌ها را می‌توان به سه دسته کلی «کالا، بورس ارز و بورس اوراق بهادار» طبقه‌بندی کرد‌.
بورس کالا: بازاری که در آن خرید و فروش کالاهای معین صورت می‌گیرد و به‌طور منظم و دایم فعال است بورس کالا نام دارد‌. در بورس کالا معمولا مواد خام و مواد اولیه مورد معامله قرار می‌گیرد‌. هر بورس کالایی را با نام همان کالایی که مورد معامله قرار می‌گیرد نام‌گذاری می‌کنند، مثلا «بورس نفت و بورس گندم».
بورس ارز: در بورس ارز همان‌طور که از نام آن مشخص است، کار خرید و فروش پول‌های خارجی انجام می‌گیرد‌. این بورس در کشور ما فعال نیست اما در کشورهای پیشرفته فعالیت چشمگیری دارد‌.
بورس اوراق بهادار: در بورس اوراق بهادار دارایی‌های مالی از قبیل سهام، اوراق مشارکت و‌.‌.‌. مورد معامله قرار می‌گیرد‌. در ایران به بازار خرید و فروش اوراق بهادار که به‌طور رسمی و دایمی در محل معینی تشکیل می‌شود «بورس اوراق بهادار» می‌گویند ولی ما در این دوره آموزشی برای اختصار آن را بورس یا بورس اوراق بهادار می‌گوییم‌.
* مولف کتاب بورس در ۲۰ دقیقه
* ناشر: اطلاع‌رسانی و خدمات بورس