بی‌ثباتی بازار فولاد در 2025

منیر حضوری- با توجه به شرایطی که کامودیتی‌ها در سال2024 تجربه کردند، بازار فولاد چندان رونقی نداشت و فعالان این حوزه متحمل آسیب‌های فراوانی از این شرایط شدند. به عبارتی هیجاناتی که در بازارهای سال پیشین یعنی 2023 به وقوع پیوست به بوته فراموشی سپرده شد و در سال2024 کمتر مشاهده شدند. حال براساس پیش‌بینی‌ها انتظار می‌رود که در سال2025 با حضور دونالد ترامپ و قوت گرفتن احتمال جنگ تجاری میان آمریکا و چین وضعیت بازار فولاد چندان ثباتی نداشته باشد.
کارشناسان در این خصوص بر این باورند که در سال2024 به دلیل وضعیت اقتصادی چین، بازار فولاد نتوانست براساس انتظارات عمل کند و روند مثبتی را نشان دهد. در واقع در سال گذشته میلادی ابهامات زیادی در مورد روند اقتصادی چین به‌عنوان دومین اقتصاد بزرگ جهان و بزرگ‌ترین خریدار کامودیتی‌ها وجود داشت. تاجایی که بسیاری از تحلیلگران باور داشتند که مرد بیمار آسیا تنها با جهش دوباره اقتصادی می‌تواند یک شگفتی بزرگ ایجاد کند و در غیراین صورت، شرایط طبق روال قبل ادامه خواهد داشت. اگر چین بتواند در سال2025 با موفقیت از سیاست‌های دولت جدید دونالد ترامپ عبور کند، خواهد توانست رویکرد خود را تغییر دهد و با اروپا تعامل سازنده‌‌تری داشته باشد؛ موضوعی که می‌تواند بازار کامودیتی‌ها را تکانی دهد و آن را از حالت بی‌ثباتی خارج کند. همچنین این کشور می‌تواند با کشورهای جنوب مشارکت‌ بهتری داشته باشد و بازارهای جدیدی برای نفوذ رهبری خود در قالب بهره‌برداری از فناوری‌ها و محصولات‌ گذار انرژی پیدا کند. در واقع یک چین احیا شده، برای برخی کامودیتی‌ها مانند مس، سنگ‌آهن و زغال‌سنگ مفید خواهد بود اما از طرفی در 2024 ملاحظه کردیم که نقش روسیه و ترکیه در افزایش قیمت بازار به علت افزایش تقاضا کمرنگ شد. در حالی که این دو کشور در برهه‌ای از زمان رقابت‌هایی با یکدیگر داشتند اما در این دوره قیمت‌ها در بازار فولاد کاهشی شد. در پایان سال میلادی گذشته همچنین شاهد تغییرات ناگهانی در سوریه بودیم که این مساله به نفع ترکیه تمام شد چراکه این کشور بازار بزرگ فولاد سوریه را در 2025 از آن خود خواهد کرد در حالی که ایران از این بازار دور خواهد ماند.
کیوان جعفری‌طهرانی، کارشناس ارشد بازارهای جهانی آهن و فولاد به «جهان‌صنعت» گفت: در سال میلادی گذشته شاهد بودیم که بازار فولاد وضعیت خوشایندی نداشت. این مساله به دلیل وضعیت اقتصادی چین بود که باعث شد بازار فولاد نتواند براساس انتظارات عمل کند. در ادامه در 2024 ملاحظه کردیم که نقش روسیه و ترکیه در افزایش قیمت بازار به علت افزایش تقاضا کمرنگ شد. در حالی که این دو کشور در برهه‌ای از زمان رقابت‌هایی با یکدیگر داشتند. در این دوره قیمت‌ها در بازار فولاد کاهشی شد و در ادامه چین رقابت شدیدتری را ایجاد کرد.
او در خصوص وضعیت بازار چین اظهار کرد: این کشور به دلیل اینکه بازار مصرف داخلی خوبی نداشت در نتیجه در سال 2024 به صادرات روی آورد. براساس آمار و ارقامی که تا ماه نوامبر منتشر شده و البته ماه دسامبر هم براساس همین رکورد خواهد بود، چین 94/‏110‌میلیون تن صادرات فولاد داشته که از این میزان بالغ بر 20‌میلیون تن به کشورهای حاشیه خلیج‌فارس صادر شده که عدد قابل‌توجهی است.
طهرانی تصریح کرد: البته این آمار برای کشورهای تولید‌کننده فولاد در غرب آسیا و اوراسیا نیز بسیار خطرناک است. به دلیل اینکه نه‌تنها ایران بلکه ترکیه هم در خطر قرار می‌گیرد و در ادامه شاهد خواهیم بود که روسیه از فروش بالای چین به کشورهای حاشیه خلیج‌فارس نگران‌شده و با سهم خواهی از طریق ترامپ و ورود به بازار عربستان، سوءاستفاده خواهد کرد.
او چین را ناکام در رسیدن به اهدافش در نظر گرفت و ادامه داد: یکی از مسائلی که همگان باور دارند این است که چین از ارائه اطلاعات واقعی امتناع می‌کند و شاهدیم که در سال2024 بسیاری از اطلاعات رسمی در زمینه تولید، تولید ناخالص داخلی و صادرات را ارائه نداد که البته این مهم دستور مستقیم شی جین‌پینگ بود. او حتی بسیاری از موسسات تحلیلگر خارجی را در داخل چین از در اختیار گذاشتن اطلاعات واقعی محدود کرد.
اطلاعاتی که مخفی می‌ماند!
کارشناس ارشد بازارهای جهانی آهن و فولاد با اشاره به سیاست‌های ضعف اطلاع‌رسانی چین اظهار کرد: رییس‌جمهور چین تحلیلگران داخلی را تهدید کرد که اطلاعاتی که او خواهان آن است را انتشار دهند بنابراین نباید به این اطلاعات بسنده کرد چراکه سیاست‌های چین به طور هدفمند تعریف شده‌اند اما به هر حال برای آشنایی با روند فراز و فرود بازار آمار خوبی است و نباید از آن غافل شد. جعفری‌طهرانی با اشاره به سیاست‌های چین در سال جاری میلادی تصریح کرد: این روند را چین به‌طور حتم با حضور شی جین‌پینگ ادامه خواهد داد. در ادامه با حضور دونالد ترامپ در سال2025 جنگ تجاری بین چین و آمریکا پررنگ‌تر خواهد شد و شاهد نوسانات بیشتری در بازار فولاد خواهیم بود.
کارشناس ارشد بازارهای جهانی آهن و فولاد ادامه داد: در سال گذشته میلادی (2024) ملاحظه کردیم که عمده صادرات فولاد ترکیه فارغ از صادرات روزمره‌ای که به اروپا داشت، به اسرائیل بود. از آن طرف در بازار عربستان، روسیه با یارکشی اخیری که با ترامپ انجام داد، توانست سهمی از بازار آینده عربستان داشته باشد. در پایان سال میلادی2024 شاهد تغییرات ناگهانی در سوریه هم بودیم که این مساله طبیعتا به نفع ترکیه است چراکه این کشور بازار بزرگ فولاد سوریه را در 2025 در اختیار خواهد گرفت و متاسفانه ایران از این بازار دور خواهد ماند.
او با اشاره به وضعیت ویتنام در بازار فولاد گفت: در ابتدای سال2024 تنش‌ها در دریا بین چین و تایوان را شاهد بودیم. آن زمان جو بایدن تهدیداتی را انجام داد و در ادامه شی جین‌پینگ هم پاسخ می‌داد. ما در ابتدای سال میلادی گذشته به این فکر بودیم که به‌طور قطع جنگی در دریا چین بین دو کشور اتفاق خواهد افتاد اما این اتفاق ادامه نیافت و در حد یک سری تهدیدات باقی ماند. بنابراین اتفاق بزرگی را در جنوب غرب آسیا شاهد نبودیم که در بازارهای فولاد تاثیرگذار باشد. البته در این دوره ویتنام نقش خود را در تولید و صادرات فولاد پررنگ کرد و به‌طور حتم این روند را در سال 2025 ادامه خواهد داد.
طهرانی در رابطه با هند نیز گفت: در سال2024 این کشور روند تولید فولاد خود را افزایش داد و تمرکزش بر افزایش مصرف بازار داخلی بود. هند توانست مصرف سرانه فولاد را به بیش از100کیلوگرم به ازای هر نفر برساند. باید بدانیم که این اعداد در سال2017 حدود 74کیلوگرم بود. با توجه به جمعیت بالغ بر 400/‏1‌میلیارد نفری هند افزایش سرانه مصرف فولاد عدد بسیار بزرگی است که باید به آن توجه کرد. در این خصوص باور دارم که هند به‌طور حتم این روند را در سال2025 هم ادامه می‌دهد .
وضعیت نامناسب فولاد در اروپا
طهرانی با اشاره به بازارهای فولاد در اروپا و آمریکا نیز گفت: سال گذشته میلادی در اروپا وضعیت فولادسازان خوب نبود. به عنوان نمونه شاهد بودیم فولادساز بزرگی از جمله تیسون کروپ کاهش تولید تدریجی را تا سال2030 برنامه‌ریزی کرد البته در برزیل وضعیت تولید فولاد و سنگ‌آهن بسیار خوب بود. همچنین شاهد بودیم که وضعیت اقتصادی آرژانتین بسیار خوب شد و با اینکه این کشور فولادساز بزرگی نیست اما برای مصرف سرانه خود به برزیل وابسته شده و این وابستگی ادامه خواهد داشت و در این منطقه ما شاهد اتفاقات خوبی در سال2025 خواهیم بود.
کارشناس ارشد بازارهای جهانی آهن و فولاد تصریح کرد: در آمریکا نیز شاهد برنامه‌ریزی جهت تملکUS Steel توسط نیپون استیل ژاپن بودیم که قطعا در زمان کوتاه باقیمانده از ریاست‌جمهوری جو بایدن عملیاتی نخواهد شد و قطعا دونالد ترامپ این توافق را کنسل خواهد کرد. باور دارم که به‌طور حتم در دوران حضور مجدد ترامپ شاهد رشد و شکوفایی صنعت فولاد آمریکا به صورت دستوری و اعطای امتیازات خاص خواهیم بود.