بیم و امیدهای بورس

«جهان‌صنعت»- شاخص بورس با وجود رشدی که داشت در هفته گذشته با سکته‌هایی روبه‌رو شد که در نوع خود قابل توجه بود. دو ریزش در روز‌های سه‌شنبه و چهارشنبه هفته گذشته روند بازار سرمایه را با بیم و ترس همراه کرد.
به نظر می‌رسد شاخص بورس به یک دست‌انداز مهم برخورد کرده و آن اختلاف‌نظرهایی است که بین بخش‌های مختلف دولت در خصوص عرضه خودرو در بورس پیش آمده است. هرچند کاهش قیمت دلار هم در این زمینه بی‌تاثیر نبود، اما حالا سرمایه‌گذاران با دقت نتیجه نهایی تصمیم‌های دولت را زیر نظر دارند.
کارشناسان معتقدند بازار همچنان ارزندگی فراوانی دارد و هنوز عقب‌ماندگی‌اش از سایر بازارها جبران نشده است. با این همه برخی ریسک‌ها مانع از رشد بازار می‌شود.
در مجموع و با بررسی وضعیت شاخص‌ها می‌توان به این نتیجه رسید که هفته گذشته گرچه کلیت بازار منفی بوده، اما نمادهای بزرگ و شاخص‌ساز افتی بیشتر از نمادهای کوچک و متوسط داشته‌اند.
پس از مدتی صعود در شاخص‌های مختلف، سرانجام هفته گذشته، بورس گارد نزولی به خود گرفت که البته فعلا نمی‌توان ورود به فاز نزولی را قطعی دانست و باید در انتظار وضعیت معاملات در هفته پیش‌رو ماند.
بیم و امید‌های بورس در هفته جاری
شاخص کل بورس تهران در هفته گذشته با افت ۶/۴ درصدی به سطح یک میلیون و ۶۱۱ هزار واحدی رسید.
کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز مطرح کرد: اتفاقات مثبت بازار سه محور اصلی داشتند که عبارتند از عرضه خودرو در بورس کالا، افزایش نرخ دلار و رشد کامودیتی‌ها در بازارهای جهانی.
احسان رضاپور افزود: این عوامل به خصوص خروج برخی محصولات از بند قیمت‌گذاری دستوری مانند خودرو، بر وضعیت شرکت‌ها در زمینه‌هایی چون وضعیت سودآوری، خروج برخی شرکت‌ها از زیان‌دهی و چشم‌انداز سودآتی شرکت‌ها اثرگذار است.
وی ادامه داد: افزایش نرخ دلار می‌تواند بر کلیت بازار اثر مثبت خود را تحمیل کند؛ افزایش نرخ ارز می‌تواند روی نرخ تسعیر ارز بانک‌ها و سایر شرکت‌ها، بر قیمت‌گذاری محصولات شرکت‌ها در بورس کالا اثرگذار است و همچنین موجب افزایش تقاضا در بازارهای فروش محصولات شرکت‌ها به واسطه افزایش انتظارات تورمی خواهد شد.
رضاپور در خصوص عواملی که در جهت ریزش به بازار سرمایه نیرو وارد می‌کنند، گفت: ابهامات بودجه در مسائلی چون تعرفه‌ها و نرخ‌های فروش انرژی به شرکت‌ها، همچنین تعرفه‌های مالیاتی طبیعتا می‌تواند اثرات متفاوتی‌ را بر صنعت‌های مختلف بورس تهران داشته باشد.
وی افزود: در این بین ناگفته نماند موضوع کاهش مالیات شرکت‌های تولیدی مطرح شده که کمتر به آن پرداخته شده است اما به نظر می‌رسد تاثیر مهمی در وضعیت عملکردی شرکت‌ها در سال آتی ایجاد کند.
این کارشناس بازار سرمایه بیان کرد: از سوی دیگر، در مقابل اتفاقاتی مانند افزایش نرخ خوراک گازی پتروشیمی‌ها، همچنین انتظاراتی که در مورد افزایش قیمت‌ حامل‌‌های انرژی برمبنای گفته‌ها به وجود‌ آمده است، اثر منفی روی حاشیه سود شرکت‌ها خواهد داشت.
وی افزود: البته این تاثیر در صورتی است که این افزایش قیمت نتواند در قیمت فروش آنها منعکس شود که تا به حال این‌طور بوده است.
وی اظهار کرد: اما عامل مهم‌تری که سرمایه‌گذاران و خریداران را نسبت به ورود به بازار سرمایه مردد کرده و آنها را به محافظه‌کاری بیشتر تشویق کرده، ریسک‌های سیستماتیک کشور، اوضاع سیاسی و اجتماعی داخل کشور است.
رضاپور در ادامه گفت: طبیعتا این ریسک به واسطه اثری که بر ریسک‌های سرمایه‌گذاری می‌گذارد، افراد را از سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت به سوی رویکرد کسب سود کوتاه‌مدت ترغیب خواهد کرد.
وی افزود: نتیجه این موضوع را در حال حاضر در افزایش حجم و ارزش معاملات در بازار ارز و طلا و سایر بازارها می‌بینیم.
رضاپور ادامه داد: گروه زیادی از سرمایه‌گذاران به واسطه تقویت ریسک‌های سیاسی و اجتماعی یادشده، گزینه‌های سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت را نیز در نظر نمی‌گیرند و از آن‌سو گزینه خروج سرمایه از کشور و با تبدیل سرمایه خود به دارایی‌هایی نظیر دلار و طلا از کاهش هرچه بیشتر سرمایه خود جلوگیری می‌کنند.
این کارشناس بیان کرد: روند‌های کوتاه‌مدت بازار، تحت تاثیر اخبار اثرگذاری که به آن مخابره می‌شود، می‌تواند به شکل هیجانی مثبت یا منفی شود.
وی افزود: اما آنچه به نظر می‌رسد بیشتر قابل اتکاست، این است که به واسطه عوامل مثبتی که موتور حرکت بازار هستند، چنانچه خبر منفی شدیدی به بازار تحمیل نشود، می‌توان اصلاحات فعلی بازار را به فاز مقطعی بازار تعبیر کرد.
رضاپور اضافه کرد: این فاز به راحتی می‌تواند با رسیدن اخبار و پالس‌های مثبت به بازار جای خود را به روند صعودی دهد. اما از سویی طبیعتا تا زمانی که ریسک‌های یادشده همچنان وجود دارند، بازار قدرت حرکت مثبت پایدار را نخواهد داشت؛ هرچند که ارزندگی بازار می‌تواند پشتوانه خوبی برای جلوگیری از ریزش‌هایی نظیر ریزش ۹۹ برای بازار سرمایه باشد.
آینده‌ای روشن پیش‌روی بازار؟
از سوی دیگر اما کارشناس بازار سرمایه با بررسی ریسک‌های تهدیدکننده معاملات بازار، اعلام‌کرد: اکنون قیمت دلار و کامودیتی‌ها در راستای منافع شرکت‌ها در حرکت است که در صورت رفع ریسک‌های تهدیدکننده معاملات بازار می‌توان شاهد ایجاد وضعیت خوبی در بازار سهام بود.
«احسان عسگری» در گفت‌و‌گو با ایرنا به روند اخیر بازار سهام اشاره کرد و افزود: بازار سهام در چند روز گذشته تحت تاثیر نرخ دلار در بازار آزاد، احتمال حذف سیاست «کووید صفر» در چین و نیز افزایش قیمت جهانی روند رو به رشدی را در پیش گرفت که این روند برای چند روزی در بازار تداوم پیدا کرد.
وی اظهار کرد: رشد قیمت جهانی، افزایش قیمت نفت و نیز رشد کامودیتی‌ها مانند نرخ مس در دو هفته گذشته باعث شد تا بازار یک روند مثبتی را در پیش گیرد.
عسگری به ریسک‌های تهدید‌کننده معاملات بازار سهام اشاره کرد و گفت: در این زمینه باید منتظر گزارش شرکت‌ها ماند، در یک ماه گذشته بسیاری از شرکت‌های پتروشیمی و شرکت‌هایی که به عنوان سوخت از گاز استفاده می‌کردند، به دلیل کاهش سطح مصرف گاز دچار تعطیلی شدند که این امر می‌تواند در روند فروش ماهانه دی ماه و سه‌ماهه پاییز شرکت‌ها تاثیر منفی بگذارد.
این کارشناس بازار سرمایه بیان کرد: بخش عمده‌ای از کاهش فروش‌ها و محدودیت در تولید و فروش می‌تواند به واسطه رشد نرخ دلار و کامودیتی‌ها جبران شود.
عسگری خاطرنشان ‌کرد: اگر قرار باشد صنایع به فعالیت خود ادامه دهند و سرمایه‌گذاری جدید در این شرکت‌ها انجام شود، لازم است تا طرح‌ها توجیه اقتصادی کافی و نیز نرخ بازدهی کافی داشته باشند.
این کارشناس بازار سرمایه افزود: اکنون شاهد هستیم که بخشی از پتروشیمی به دلیل تعطیلی ایجاد شده تحت تاثیر قطعی گاز در تولید و فروش دچار مشکل هستند.
عسگری اظهار کرد: باقی صنایع مانند بانک‌ها و خودروسازان که با محدودیت کمتری در تولید و فروش همراه هستند، در بازه کوتاه‌مدت سه ‌ماهه آینده وضعیت خوبی را برای سرمایه‌گذاری رقم خواهد زد.