بی‌ثباتی در سوریه؛ پوتین به نتانیاهو هشدار داد

بهروز حاتمی امین – مجمع عمومی سازمان ملل روز گذشته قطعنامه ضدسوری را به رای گذاشت؛ قطعنامه‌ای که از انتقال قدرت در سوریه و محکومیت رژیم بشار اسد حمایت می‌کند. این قطعنامه که متن آن توسط قطر و چند کشور عربی دیگر تنظیم شد، الزام‌آور نیست اما اجماع ۱۹۳ کشور عضو سازمان ملل در مورد آن، بیانگر نگرانی کشورهای مختلف در مورد بحرانی است که بیش از دو سال در سوریه ادامه داشته و براساس گزارش سازمان ملل بیش از ۷۰ هزار کشته و میلیون‌ها آواره و پناهنده بر جای گذاشته است.
بحران سوری رایزنی سیاستمداران از کشورهای مختلف را در پی داشته و در تازه‌ترین دور از این رایزنی‌ها رجب طیب اردوغان، نخست‌وزیر ترکیه راهی آمریکا شده است. به گزارش یورونیوز، اردوغان که پیش از آغاز درگیری‌ها در سوریه از دوستان بشار اسد به شمار می‌رفت با بالا گرفتن بحران در همسایه جنوبی، تبدیل به یکی از منتقدان جدی او و حامیان مخالفان دولت سوریه شد.
بجز موضوع سوریه رهبران دو کشور درباره رابطه ترکیه و اسراییل و همچنین قراردادهای ترکیه با کردستان عراق در حوزه انرژی نیز صحبت کردند. اردوغان در نشستی خبری تاکید کرد که قطعا موضوع سوریه در مذاکرات با رییس‌جمهور آمریکا می‌شود و آنها درباره اقدامات آینده در این رابطه بحث خواهند کرد. نخست‌وزیر ترکیه همچنین گفت که قطعا نیاز است که گام‌هایی دیپلماتیک برداشته شود هرچند توافق ژنو درباره سوریه دستاورد موثری نداشته است.
گفت‌وگوهای رهبران ترکیه و آمریکا فقط چند روز پس از آن صورت می‌گیرد که انفجار دو بمب در شهر ریحانلی ترکیه در مرز با سوریه، جان دست‌کم ۵۱ نفر را گرفت و ده‌ها نفر را مجروح کرد. این جدی‌ترین نشانه از گسترش آتش جنگ داخلی سوریه به همسایه شمالی بوده و همین مساله مقام‌های ترکیه را بیش از گذشته نگران کرده است. این در حالی است که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسراییل که روز گذشته راهی روسیه شده و با ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهور روسیه دیدار کرد نیز مساله سوریه و به‌خصوص روند احتمالی ارسال موشک‌های سطح به هوای ۳۰۰-S را مطرح کرده و با هشدار پوتین نسبت به ایجاد بی‌ثباتی در سوریه مواجه شد. به گزارش خبرگزاری ریانووستی، پوتین گفت: در این لحظه مهم جلوگیری از هر اقدامی که منجر به بی‌ثباتی سوریه شود، اهمیت دارد.
نخست‌وزیر اسراییل پس از این دیدار که در روسیه صورت گرفت، تاکید کرد که وظیفه دولت وی «حفاظت از شهروندان خود» است. جنگنده‌های اسراییلی اوایل ماه می اهدافی در شهر دمشق را بمباران کردند که نگرانی‌های وسیعی را نسبت به وخیم‌تر شدن بحران کنونی در منطقه برانگیخت.
عمان، میزبان نشست آتی «دوستان سوریه»
وزارت امور خارجه اردن روز سه‌شنبه اعلام کرد که عمان هفته آینده میزبان دور بعدی نشست «دوستان سوریه» خواهد بود. به گفته سخنگوی این وزارتخانه وزرای خارجه اردن، عربستان سعودی، امارات متحده عربی، مصر، آمریکا، بریتانیا، فرانسه، ترکیه، آلمان و ایتالیا در این نشست شرکت خواهند داشت. نشست عمان در امتداد دو نشست پیشین «دوستان سوریه» در استانبول و ابوظبی برگزار می‌شود. واشنگتن و مسکو به تازگی برای برقراری کنفرانسی صلح‌آمیز میان رژیم سوریه و مخالفان با هدف یافتن راه‌حلی برای پایان دادن به جنگ در سوریه به توافق رسیدند. با این همه فرانسه روز سه‌شنبه سازماندهی چنین نشستی را «بسیار دشوار» توصیف کرد. خبرگزاری فرانسه به نقل از یک منبع آگاه گزارش داده است که روز پنجشنبه نشستی در همین رابطه میان آمریکا، فرانسه و بریتانیا برگزار می‌شود و یک روز پس از آن نیز روسیه و چین به این گفت‌وگوها خواهند پیوست. محل این مذاکرات هنوز مشخص نشده است. پیش از این وزرای امور خارجه مصر، اردن، قطر، عربستان سعودی و امارات به همراه ترکیه در نشستی مشترک در ابوظبی تاکید کردند که بشار اسد نباید نقشی در آینده سوریه داشته باشد. در این میان، معاون وزیر خارجه سوریه ضمن تکذیب اخبار منتشر شده مبنی بر دست داشتن سوریه در انفجارهای اخیر ترکیه اعلام کرد: صلح بدون اسد ممکن نیست. فیصل المقداد، معاون وزیر خارجه سوریه در مصاحبه‌ با اسکای‌نیوز عربی اعلام کرد که کشورش در انفجارهای اخیر شهرک ریحانلی واقع در جنوب ترکیه هیچ نقشی نداشته است. وی همچنین با انتقاد از تلاش‌های مقامات ترکیه برای متهم جلوه دادن نظام سوریه درخصوص این انفجارها اعلام کرد: آنکارا باید اسناد و مدارک موثق در خصوص اتهامات مطرح شده علیه دمشق ارایه دهد. معاون وزیر خارجه سوریه همچنین گفت: موفقیت کنفرانس بین‌المللی که این روزها صحبت از آن زیاد شده بدون حضور بشار اسد، رییس‌جمهور سوریه ممکن نیست و هر ساختار و راهکاری برای حل بحران سوریه که در آن رهبران سوریه نقشی نداشته باشند در نهایت به فاجعه منجر می‌شود. معاون وزیر خارجه سوریه درباره حملات اخیر اسراییل به دمشق نیز تاکید کرد: سوریه برای پاسخ دادن فوری به هرگونه حملات جدید از سوی اسراییل مصمم است. اسراییل باید بداند که در این آرزو نباشد که بار دیگر به سوریه حمله کند.