بی توجهی ۸ ساله به توسعه شبکه ملی اطلاعات

پروژه شبکه ملی اطلاعات را شاید بتوان مهم‌ترین پروژه کشور در حوزه فضای مجازی دانست‌. شبکه‌ای که بحث راه‌اندازی آن اواخر سال ۱۳۸۴ در کشور مطرح و مهم‌ترین دلیل پیاده‌سازی این شبکه درآن سال کاهش وابستگی به شبکه جهانی اینترنت اعلام شد، راه‌اندازی این شبکه درحالی در اسفند سال ۱۳۸۴، براساس تصمیم هیات دولت به تصویب رسید که مقرر شد شبکه ملی طی سه سال به بهره‌برداری برسد و طراحی‌های کلی شبکه نیز انجام شود‌.
درحالی بحث راه‌اندازی همچنان ادامه داشت که در سال ۱۳۸۵ قرار شد پروژه اینترنت ملی در مرکز تحقیقات مخابرات ایران انجام شود و در سال ۱۳۸۶ نیز همین موضوع تکرار و این‌بار برنامه‌های عملیاتی راه‌اندازی و بهره‌برداری اینترنت ملی در سال‌های ۸۶ تا ۸۸ در هیات وزیران تصویب شد‌. با توجه به الزامات سند چشم‌انداز بیست ساله در سال ۱۳۸۹ موضوع شبکه ملی اینترنت با نام جدید شبکه ملی اطلاعات به صورت جدی‌تر مطرح شد به‌طوری که کلیات موضوع در ماده «۴۶» برنامه پنجم توسعه مطرح گردید‌.
طرح راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات درحالی در آستانه ۱۰ سالگی قرار دارد که هنوز مهم‌ترین رویکردها و فعالیت‌های آن که ایجاد زیرساخت مناسب توسط دولت برای انجام وظایف حاکمیتی و شکستن انحصار همزمان با کاهش تصدی‌گری دولت در عرصه‌های غیرضروری فناوری اطلاعات، بهره‌برداری حداکثری از توان بخش‌خصوصی از طریق ایجاد فضای رقابتی عادلانه، ایجاد بستر ارتباطی امن و پیشرفته برای توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات در کشور، ایجاد بستر‌های لازم برای اطلاع‌رسانی و خدمت‌رسانی بهینه الکترونیکی به مردم، ایجاد بستر لازم برای نگهداری و انتقال اطلاعات و خدمات ملی در داخل کشور، ایجاد زمینه‌ای لازم برای تبدیل ایران به عنوان ‌هاب و ترانزیت ترافیک منطقه، صرفه‌جویی و کاهش هزینه‌های ارتباط با اینترنت است محقق نشده و در هر دوره وزرایی که بر مسند وزارت تکیه می‌زنند خبر از راه‌اندازی آن می‌دهند‌‌.
در دولت یازدهم نیز وزیر ارتباطات با اشاره به اینکه شبکه ملی اطلاعات از جمله مهم‌ترین پروژه‌های ملی در کشور است خبر از راه‌اندازی آن تا پایان سال ۹۴ داده است‌.
در این خصوص نصرا‌..‌. جهانگرد، رییس سازمان فناوری اطلاعات ایران و مجری شبکه ملی اطلاعات در گفت‌وگو با خبرنگار جهان صنعت گفت: در حال حاضر طراحی شبکه ملی اطلاعات به اتمام رسیده و تجهیزات نیز در حال تکمیل شدن است‌.
وی افزود: مراجع ذی‌ربط، نهاد‌ها، سازمان‌ها و وزارتخانه‌هایی که در این شبکه دخیل هستند باید از جنبه‌های مختلف طرح تکمیلی را بررسی و در صورت نیاز آن را تکمیل کنند باید بررسی و تکمیل کنند تا اقدامات اجرایی شروع شود‌‌. وی در ادامه درخصوص تاخیر بیش از اندازه شبکه ملی اطلاعات گفت: توسعه ارتباطات یک توسعه پیشرونده و در حال رشدو گسترش است به عنوان مثال از ورود تلفن به کشور ۴۰ تا ۵۰ سال می‌گذرد ولی بازهم در حال تغییر، رشد و توسعه این شبکه هستیم چراکه ارتباطات در حال رشد است و با ورود تکنولوژی و فناوری‌های جدید، ما نیز باید ارتقا پیدا کنیم‌‌.
وی افزود: استفاده از تکنولوژی و فناوری‌های به روز نه تنها باعث توسعه ارتباطات و گسترش آن می‌شود بلکه ظرفیت‌ها را نیز افزایش می‌دهد‌‌. در شبکه ملی اطلاعات نیز از زمانی که دولت یازدهم روی کار آمده برنامه‌هایی را درخصوص به سرانجام رسیدن این شبکه در دستور کار خود قرار داده است‌‌.
وی با اشاره به عملکرد دولت گذشته درخصوص پروژه شبکه ملی اطلاعات گفت: عملکرد دولت گذشته درخصوص شبکه ملی اطلاعات جای نقد دارد، چراکه در هشت سال گذشته در این حوزه هیچ کار توسعه‌ای در این خصوص صورت نگرفته است‌‌.
گفتنی است، چندی پیش واعظی، وزیر ارتباطات و فناوری هزینه مورد نظر را درخصوص عملیات اجرایی شدن این شبکه حدود ۳۰۰۰ تا ۴۰۰۰ میلیارد تومان سرمایه اعلام کرد و گفت که تلاش داریم این رقم را فراهم کنیم‌.
حال در شرایطی که بازیگران و دست‌اندرکاران شبکه ملی اطلاعات که از جمله آنها می‌توان به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات، سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، شرکت ارتباطات زیرساخت، سازمان فناوری اطلاعات ایران، وزارت علوم تحقیقات و فناوری، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزارت آموزش و پرورش، مجلس شورای اسلامی، صداوسیما- سازمان تبلیغات اسلامی، شهرداری، شوراهای عالی، اپراتورهای تلفن ثابت، اپراتورهای تلفن همراه، اپراتورهای Wimax ، اپراتورهای PAP، اپراتورهای SAP، اپراتورهای ISP ، اپراتورهای ISDP، اپراتورهای IDC ، اپراتورهایGMPCS و سندیکای صنعت مخابرات کشور نام برد که بیشتر این بازیگران هیچ‌گونه اطلاع درست و مشخصی از شبکه ملی اطلاعات ندارند چراکه در صورت داشتن مفهوم کلی از راه‌اندازی این شبکه تا این حد تاخیر نمی‌کردند و پروژه‌ به این مهمی را به تعویق نمی‌انداختند این مباحث درحالی مطرح می‌شود که در طول این ۹ سال مبالغ هنگفتی برای راه‌اندازی این شبکه ملی هزینه شده است‌‌.