تاثیر هوش مصنوعی بر مدیریت منابع انسانی

امین ندائی*- هوش مصنوعی (AI) به شبیه‌سازی هوش انسانی در ماشین‌هایی اشاره دارد که برای یادگیری و تصمیم‌گیری مانند انسان برنامه‌ریزی شده‌اند. این شامل استفاده از الگوریتم‌ها و یادگیری ماشینی برای تجزیه‌ و ‌تحلیل داده‌ها، شناسایی الگوها و پیش‌بینی است. سیستم‌های مبتنی بر هوش مصنوعی می‌توانند حجم وسیعی از داده‌ها را پردازش کنند، از آنها بیاموزند و بینش‌هایی را ارائه دهند که می‌تواند به سازمان‌ها در تصمیم‌گیری آگاهانه کمک کند.
استفاده از هوش مصنوعی در حوزه منابع انسانی و در محیط کار در چند سال اخیر به شدت رو به گسترش است. رزومه تمپلیتز (ResumeTemplates) در نظرسنجی‌ای که از ۷۸۰ مدیر جذب و استخدام در اوایل ژانویه ۲۰۲۴ انجام داده است، نشان داد که از هر ۱۰ شرکت، هفت شرکت استفاده از هوش مصنوعی را در سال جاری توسعه خواهند داد. تقریبا ۸۰ درصد از مدیرانی که در این نظرسنجی شرکت کرده بودند، اعلام کردند که آشنایی با هوش مصنوعی را به عنوان یک امتیاز مثبت در رزومه کارجویان در نظر خواهند گرفت. تامسون رویترز نیز با بررسی بیش از ۲۹۰۰۰ شغل در حوزه فناوری که در ۱۱ ژانویه ۲۰۲۴ به صورت آنلاین آگهی شده بودند، دریافت که در ۲۱ درصد آنها به مهارت‌های هوش مصنوعی نیاز دارند. گارتنر نیز پیش‌بینی کرد که تا سال ۲۰۲۵، ۶۰ درصد سازمان‌ها، از هوش مصنوعی در حوزه منابع انسانی خود استفاده خواهند کرد. بررسی‌ها نشان می‌دهد استفاده از هوش مصنوعی در محیط کار هزینه‌های عملیاتی را تا ۳۰ درصد کاهش و کارایی را تا ۴۰ درصد افزیش می‌دهد.
مک‌کینزی نیز پیش‌بینی کرد که ۴۶ درصد از پنج اقتصاد برتر اروپا در حال حاضر به‌ طور پیوسته هوش مصنوعی را در مشاغل خود ادغام می‌کنند و در آینده هوش مصنوعی به عنوان بخش مهمی از کار، شیوه‌های کاری را تغییر خواهد داد. لینکدین هم اخیرا گزارشی را منتشر کرده است که طبق آن وظایف تکراری در استخدام، مانند بررسی رزومه‌ها و پردازش داده‌ها، به زودی خودکار خواهند شد و به استعدادهای انسانی اجازه می‌دهد در جنبه‌های استراتژیک‌تر نقش منابع انسانی نقش‌آفرینی کنند. در ادامه کارکردهای هوش مصنوعی در حوزه منابع انسانی را بررسی می‌کنیم.
۱- جذب و استخدام
رایج‌ترین مورد استفاده از هوش مصنوعی در منابع انسانی استفاده از آن برای شناسایی افراد مناسب برای موقعیت‌های خاص است. نرم‌افزار مبتنی‌بر هوش مصنوعی با اتوماسیون جدید مانند بررسی رزومه‌ها، معرفی‌نامه‌ها و سایر مواد کاربردی و سپس انتخاب واجد شرایط‌ترین نامزدها براساس نیازهای شغلی، تحول دیجیتالی استخدام را رقم زده است.
طبق گزارش انجمن مدیریت منابع انسانی (SHRM) ، ۶۴ درصد از متخصصان منابع انسانی از ابزارهای اتوماسیون و هوش مصنوعی برای غربال متقاضیان واجد شرایط استفاده می‌کنند. هوش مصنوعی با تجزیه ‌و‌ تحلیل رزومه و تطبیق آنها با شرح شغل به شرکت‌ها کمک می‌کند افراد مناسب را پیدا کنند. پلتفرم Workable یک نمونه خوب برای این موضوع است که نه‌تنها رزومه‌ها را برای شما تجزیه ‌و ‌تحلیل می‌کند، بلکه از داده‌های به دست آمده برای جمع‌آوری لیستی از نامزدهای ایده‌آل نیز استفاده می‌کند و حتی یک ایمیل از طرف شما برای آن نامزدها می‌فرستد تا آنها را به موقعیت‌های باز خود جذب کنید.
در فرآیند ارزیابی کارجویان نیز به‌ طور فزاینده‌ای می‌توان از سیستم مبتنی بر هوش مصنوعی استفاده کرد؛ از مصاحبه ویدئویی گرفته تا ارزیابی شخصیت و بسیاری موارد دیگر. با انجام این کار، نه‌تنها در زمان خود صرفه‌جویی می‌کنید، بلکه مطمئن می‌شوید که هیچ نامزد احتمالی‌ای به دلیل خطای انسانی از قلم نمی‌افتد.
Manatal وEightfold نمونه‌ای از پلتفرم‌هایی هستند که امکان ارزیابی متقاضیان استخدام را فراهم می‌کند.
۲- ارزیابی عملکرد
ارزیابی عملکرد مسلما یکی از مهم‌ترین جنبه‌های شغل یک متخصص منابع انسانی است. گاهی اوقات ردیابی دقیق این موضوع برای انسان دشوار است‌، اما با پیشرفت در ابزارهای هوش مصنوعی این مشکل مرتفع شده است. سیستم مبتنی بر هوش مصنوعی داده‌های عملکرد کارکنان را در طول سال ردیابی و تجزیه و تحلیل می‌کند. این سیستم عواملی مانند وظایف تکمیل‌شده، مشارکت پروژه و بازخورد همتایان را در نظر می‌گیرد. این سیستم گزارش جامعی را ارائه می‌دهد که در آن نقاط قوت، زمینه‌های بهبود و پیشرفت هر یک از اعضای تیم در طول زمان مشخص شده است. این کار حدس و گمان و سوگیری را از روند بررسی حذف کرده و آن را برای مدیر عینی‌تر و منصفانه‌تر می‌کند.
ابزارهای هوش مصنوعی در منابع انسانی مانند IntelliHR برای مدیریت عملکرد عالی هستند. این ابزارها به کاربران خود اجازه می‌دهند تا اهداف کلان را به اهداف خرد و قابل اندازه‌گیری تقسیم کنند، در حالی که مدیران را در جریان نگه می‌دارند. به این ترتیب، مدیران و سرپرستان فرصتی برای ارزیابی داده‌ها در یک مکان و تنظیم مجدد اهداف براساس آن دارند.
۳- یادگیری و توسعه
پیشرفت‌های فناوری می‌تواند با سازماندهی و هماهنگ کردن نیازهای کارکنان یا افرادی که تحت آموزش قرار می‌گیرند، عناصر وقت‌گیر توسعه برنامه‌های آموزشی کارکنان را از بین ببرد. داشتن پلتفرم‌هایی که دوره‌های آنلاین را برای شروع یا توسعه مهارت‌های افراد ارائه می‌دهند، پیشرفت بزرگی است از نظر اینکه به افراد اجازه می‌دهد روشی که مناسب آنها است را یاد بگیرند و توسعه پیدا کنند. کلاس‌های درس از راه دور و کلاس‌های دیجیتال انعطاف‌پذیری لازم را برای شرکت‌ها در محیط رقابتی کسب‌وکار فراهم می‌کنند.هوش مصنوعی می‌تواند یادگیری و توسعه را برای کارکنان شخصی‌سازی کند. یک پلتفرم هوش مصنوعی می‌تواند دانش و مهارت افراد را تجزیه و تحلیل کند و براساس نقش و اهداف آنها، دوره‌های آموزشی، وبینارها یا کارگاه‌های آموزشی خاصی را توصیه کند. در مجموع هوش مصنوعی باعث می‌شود افراد فعالانه در توسعه شغلی خود مشارکت کنند.
۴- آنبوردینگ/ آفبوردینگ
افراد جدیدالورود اغلب احساس می‌کنند که با کاغذبازی و دستورالعمل متعدد غرق شده‌اند. یک پلتفرم مبتنی بر هوش مصنوعی می‌تواند افراد را از طریق فرم‌های لازم راهنمایی و آنها را با سیاست‌های شرکت آشنا و حتی جلسات آموزشی اولیه را راه‌اندازی کند. این باعث می‌شود کارکنان جدیدالورود کمتر احساس استرس کنند و بیشتر مورد استقبال قرار گیرند. در فرآیند آنبوردینگ از چت‌بات‌ها نیز می‌توان استفاده کرد. کارکنان جدیدالورود می‌توانند در مورد سیاست‌های مرخصی، مزایا و موارد دیگر از چت‌بات سوال کرده و فورا پاسخ‌ را دریافت کنند.
به ‌طور مشابه، هنگامی که یک کارمند شرکت را ترک می‌کند، هوش مصنوعی می‌تواند بررسی‌های خروج، استرداد اموال شرکت و سایر کارهای مربوط به خروج را مدیریت و انتقال آرام را برای هر دو طرف تضمین کند. این یک فرآیند برد- برد است.
۵- برنامه‌ریزی نیروی کار
یک ابزار هوش مصنوعی با تجزیه ‌و ‌تحلیل داده‌هایی مانند مهارت‌های نیروی کار فعلی، روندهای صنعت و برنامه‌های رشد شرکت می‌تواند پیش‌بینی کند که چه مشاغلی ممکن است در سال آینده مورد نیاز باشد. این به مدیران اجازه می‌دهد از قبل استراتژی و برنامه‌ریزی داشته باشند و اطمینان حاصل کنند که شرکت همیشه افراد مناسب را در اختیار دارد.
۶- نگهداشت کارکنان
حفظ استعدادها همیشه یک چالش برای منابع انسانی بوده و متاسفانه در حال تبدیل شدن به یک مساله مبرم‌تر است. در واقع تقریبا ۷۸ درصد از رهبران کسب‌وکار نگهداشت کارکنان را مهم یا فوری می‌دانند. استفاده از پلتفرم‌های هوش مصنوعی می‌تواند بینش‌های کلیدی در مورد آنچه کارکنان شما واقعا در نقش خود به دنبال آن هستند، به شما بدهد و به شما امکان می‌دهد الگوهای رفتاری را پیش‌بینی کنید. برخی از این یافته‌ها می‌تواند شامل افرادی باشد که برای مدت زمان قابل توجهی افزایش حقوق نداشته‌اند؛ افرادی که از تعادل بین کار و زندگی خود ناراضی بوده یا افرادی که در محل کار به شدت تحت فشار هستند. این اطلاعات به شما این امکان را می‌دهد که قبل از تشدید یک وضعیت برای حل آن اقدام کنید.
یک ابزار نظرسنجی مبتنی بر هوش مصنوعی می‌تواند این فرآیند را خودکار کند. برای مثال، با استفاده از هوش مصنوعی می‌توانید یک نظرسنجی کوتاه و جذاب را خودکار کنید که بازخورد صادقانه و بی‌نام از کارمندان دریافت کرده و درنهایت نتایج آن را تجزیه و تحلیل کند. در نتیجه روندها و زمینه‌های مورد توجه شناسایی می‌شوند و به تیم‌های منابع انسانی بینش‌هایی که برای بهبود رضایت و مشارکت کارکنان نیاز دارند را ارائه می‌دهند.
برای استفاده موثر از هوش مصنوعی در منابع انسانی نکات زیر را در نظر بگیرید:
۱- از کوچک شروع کنید: به جای تلاش برای پیاده‌سازی هوش مصنوعی در کل واحد منابع انسانی به یکباره، با پروژه‌های در مقیاس کوچک شروع کنید. این امکان تطبیق تدریجی و یادگیری از تجربه را قبل از افزایش ابتکارات هوش مصنوعی فراهم می‌کند.
۲- همکاری با کارشناسان: از کارشناسان هوش مصنوعی که در پیاده‌سازی منابع انسانی متخصص هستند، راهنمایی بگیرید. تخصص آنها به اطمینان از استفاده بهینه از فناوری هوش مصنوعی در فرآیندهای منابع انسانی کمک می‌کند و در نتیجه حداکثر سود را برای سازمان و کارکنان آن به همراه خواهد داشت.
۳- تقویت شفافیت: شفافیت را با کارمندان در رابطه با کاربرد هوش مصنوعی در منابع انسانی ترویج دهید. نحوه استفاده از هوش مصنوعی را به وضوح بیان کنید و بر تاثیر مثبتی که می‌تواند بر بهبود تجربیات کارکنان داشته باشد، تاکید کنید. ارتباط باز و صادقانه باعث ایجاد اعتماد می‌شود و نگرانی‌های بالقوه را به حداقل می‌رساند.
در نتیجه هوش مصنوعی ابزار قدرتمندی است که پتانسیل تغییر شیوه‌های منابع انسانی را دارد. با اجرای مسوولانه هوش مصنوعی و پرداختن به ریسک‌های بالقوه، متخصصان منابع انسانی می‌توانند از این فناوری برای بهبود تجربه کارکنان، تصمیم‌گیری آگاهانه‌تر و پیشبرد موفقیت سازمانی استفاده کنند.
* مدرس دانشگاه و فعال صنعت در حوزه مدیریت منابع انسانی