تاریخچه جنگ نفتکش‌ها

نزدیک به چهار دهه است که آب‌های خلیج‌فارس آرام نبوده‌ و گاه به گاه صحنه رویارویی ایران با آمریکا و متحدان منطقه‌ای آن شده است. این تنش‌ها در مواردی به درگیری نظامی مستقیم هم انجامیده است. ایران در این مدت تلاش کرده تصویر آمریکا را به عنوان قدرت نظامی مطلق به هم بریزد. آمریکا هم در گذشته با تکیه به برتری نظامی خود ضرباتی جدی به نیروهای نظامی و تاسیسات نفتی ایران زده و ایرانیان بسیاری، از جمله صدها غیرنظامی را کشته است.

خلیج‌فارس، تنگه هرمز و دریای عمان مسیری استراتژیک برای تامین نفت بازارهای جهانی هستند و نفتکش‌ها یکی از هدف‌های اصلی در برخوردهای نظامی بوده‌اند. حمله به نفتکش‌ها فصلی مهم از جنگ ایران و عراق بود و بیش از ٣٠ سال پس از پایان جنگ، دوباره چند نفتکش در منطقه منفجر شده‌اند.

در طول جنگ عراق (۱۳۵۹ تا ۱۳۶۷) دو کشور تلاش می‌کردند انتقال نفت طرف مقابل را مختل کنند که به جنگ نفتکش‌ها معروف شد. در ژوئیه ۱۹۸۸ (تیرماه ۱۳۶۷) ناو آمریکایی وینسنس یک هواپیمای مسافربری ایران را برفراز منطقه سرنگون کرد که تمامی ۲۹۰ سرنشین آن کشته شدند. واشینگتن گفت این حمله تصادفی بوده ولی ایران آن را یک حمله عمدی می‌داند.

اوایل سال ۲۰۰۸ آمریکا گفت شناورهای نظامی ایران در تنگه هرمز سه کشتی جنگی آمریکایی را تهدید کرده‌اند. ژوئیه ۲۰۱۰ یک نفتکش ژاپنی به نام «ام استار» در تنگه هرمز هدف حمله قرار گرفت. گروهی به نام «تیپ عبدالله اعظم» وابسته به القاعده مسوولیت این حمله را پذیرفت. ژانویه ۲۰۱۲ دولت ایران تهدید کرد که در واکنش به تحریم‌های نفتی آمریکا و اتحادیه اروپا برای متوقف کردن برنامه هسته‌ای‌اش، تنگه هرمز را مسدود خواهد کرد. ماه می ۲۰۱۵ شناورهای نظامی ایران یک کشتی باربری را در تنگه هرمز توقیف کرده و به سوی نفتکشی که با پرچم اندونزی تردد می‌کرد شلیک کردند. ایران گفت این کشتی به یک پایانه نفتی آن کشور صدمه زده است.

ژوئیه ۲۰۱۸ حسن روحانی، رییس‌جمهوری ایران گفت که تهران در واکنش به تلاش‌های آمریکا برای قطع صادرات نفت ایران ممکن است تنگه هرمز را مسدود کند. ماه می ۲۰۱۹ چهار کشتی، از جمله دو نفتکش سعودی، در جوار سواحل فجیره در امارات متحده عربی که یکی از بزرگ‌ترین بندرگاه‌های تجاری جهان است و در نزدیکی تنگه هرمز قرار دارد هدف حمله قرار گرفتند.