تالار شیشه‌ای در فاز انتظار

گروه بورس- شاخص کل بورس در آخرین روز معاملاتی هفته جاری با افزایش ۳۰۲۲ واحدی به سطح ۲۸۴۳۹۷۹واحد رسید که نشان‌دهنده رشد 11/‏‏0‌درصدی این شاخص است. در مقابل، شاخص‌کل هم‌وزن که نمایانگر وضعیت کلی‌تر بازار و عملکرد شرکت‌های کوچک‌تر است، با افت ۳۹۲۲واحدی در سطح ۸۷۴۶۹۲ واحد قرار گرفت که معادل 46/‏‏0‌درصد کاهش است. این وضعیت نشان می‌دهد نمادهای بزرگ و شاخص‌ساز بازار عملکرد بهتری نسبت به نمادهای کوچک‌تر داشته‌اند و رشد شاخص کل عمدتا ناشی از معاملات مثبت در این دسته از سهام بوده است. بررسی نمادهای اثرگذار بر شاخص‌کل نشان می‌دهد که سهام شرکت‌هایی همچون فملی، وبملت، پارسان، خودرو و شپنا نقش کلیدی در رشد شاخص داشته‌اند. این نمادها با ثبت معاملات مثبت و افزایش قیمت، توانستند شاخص را در محدوده سبز نگه دارند. در طرف مقابل، فارس و نوری از جمله نمادهایی بودند که با عملکرد منفی خود مانع از رشد بیشتر شاخص‌کل شدند و تاثیر کاهشی بر بازار داشتند. ارزیابی روند معاملات چهارشنبه حاکی از آن است که همچنان نوعی واگرایی میان شاخص‌کل و شاخص هم‌وزن وجود دارد؛ به این معنا که رشد بازار بیشتر معطوف به نمادهای بزرگ بوده و در مقابل، بسیاری از نمادهای کوچک و متوسط بازار در وضعیت نزولی قرار داشته‌اند. این مساله نشان‌دهنده آن است که ورود نقدینگی به سهام شرکت‌های بزرگ و بنیادی بیشتر بوده، در حالی که نمادهای کوچک‌تر تحت‌فشار عرضه و کاهش قیمت قرار گرفته‌اند.
در مجموع، بازار گرچه با رشد شاخص‌کل همراه بود اما این رشد به‌طور متوازن در همه گروه‌های بازار توزیع نشد. این مساله می‌تواند نشان‌دهنده تغییر رویکرد سرمایه‌گذاران به سمت سهام بنیادی و شاخص‌ساز باشد، در حالی که بسیاری از سهم‌های کوچک‌تر همچنان با چالش خروج نقدینگی و افت قیمت مواجه هستند.
در جریان معاملات روز گذشته، شاخص کل فرابورس با کاهش ۲۳۵ واحدی به سطح ۲۶۱۴۲واحد رسید که معادل 89/‏‏0‌درصد افت است. این میزان ریزش نشان‌دهنده آن است که شرایط بازار فرابورس نسبت به بورس تهران کمی ضعیف‌تر بوده و فشار عرضه در این بازار بیشتر احساس شده است. همزمان با افت شاخص‌کل، شاخص‌کل هم‌وزن فرابورس نیز با کاهش ۹۴۷واحدی در سطح ۱۴۵۹۵۹واحد قرار گرفت که معادل 64/‏‏0‌درصد کاهش است. این روند بیانگر آن است که ریزش در فرابورس نه‌تنها در نمادهای بزرگ بلکه در کلیت بازار نیز مشاهده شده است، هرچند شدت افت در نمادهای بزرگ‌تر بیشتر بوده است.
بررسی نمادهای اثرگذار بر شاخص‌کل فرابورس نشان می‌دهد که سهام شرکت‌هایی همچون آریا، مارون، شگویا و خاور بیشترین تاثیر منفی را بر بازار گذاشته‌اند. این نمادها که از جمله شرکت‌های بزرگ و تاثیرگذار فرابورس محسوب می‌شوند، با افت قیمت خود باعث کاهش شاخص‌کل شدند. در مقابل، برخی نمادها مانند نیشکر و وامین توانستند در محدوده مثبت باقی بمانند و تا حدی از افت بیشتر شاخص‌کل جلوگیری کنند.
مقایسه وضعیت بورس و فرابورس در معاملات چهارشنبه نشان می‌دهد که در بورس تهران، نمادهای شاخص‌ساز عملکرد بهتری داشته و موجب رشد شاخص کل شدند اما در فرابورس شرایط متفاوت بود و کاهش شاخص‌ها عمدتا ناشی از افت نمادهای بزرگ‌تر این بازار بود. این تفاوت عملکرد می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله تفاوت در میزان نقدینگی ورودی به دو بازار، انتظارات سرمایه‌گذاران از چشم‌انداز سهام فرابورسی و شرایط بنیادی نمادهای حاضر در این بازار مرتبط باشد.
نکته مهم دیگری که در معاملات مشاهده شد، نوعی تعادل نسبی میان نمادهای بزرگ و کوچک در کلیت بازار سرمایه است. در حالی که در بورس تهران نمادهای شاخص‌ساز باعث رشد شاخص کل شدند و نمادهای کوچک‌تر تحت‌فشار عرضه بودند، در فرابورس افت شاخص کل نشان می‌دهد که نمادهای بزرگ این بازار عملکرد ضعیف‌تری نسبت به دیگر نمادها داشتند. این مساله می‌تواند نشان‌دهنده تغییر رفتار سرمایه‌گذاران در تخصیص منابع به بازارهای مختلف و انتخاب سهام با ریسک و بازدهی متفاوت باشد.
در مجموع، بازار با وجود رشد محدود شاخص کل بورس و کاهش شاخص‌های فرابورس، همچنان در فضای نوسانی قرار دارد. فشار عرضه در برخی نمادهای بزرگ فرابورس نشان می‌دهد معامله‌گران در این بازار رویکرد محتاطانه‌تری در پیش گرفته‌اند، در حالی که در بورس تهران، معاملات متعادل‌تری در نمادهای شاخص‌ساز مشاهده شد. ادامه این روند در روزهای آینده به میزان ورود نقدینگی، تحولات اقتصادی و عوامل تاثیرگذار بر بازار سرمایه بستگی خواهد داشت. بازار سرمایه در روز گذشته با حجم معاملات 24‌میلیارد برگه سهم به ارزش 24‌هزار ‌میلیارد تومان به فعالیت خود ادامه داد. این حجم از معاملات نشان‌دهنده تحرک نسبی در بازار است هرچند قابل‌توجه است اما همچنان از وجود نوسانات شدید خبر می‌دهد. در این شرایط، سرانه خرید به 71‌میلیون تومان و سرانه فروش به 54‌میلیون تومان رسید. با این حال، برخلاف حجم بالای معاملات، بازار شاهد خروج پول به میزان 23‌میلیارد تومان بود که نشان‌دهنده تمایل به نقد کردن دارایی‌ها و کاهش اعتماد در میان برخی از سرمایه‌گذاران است. این خروج پول بیشتر از سوی حقیقی‌ها مشاهده شد که در سمت فروش قرار گرفتند. ارزش خرید حقیقی‌ها در این روز چهار‌هزار ‌میلیارد تومان و ارزش فروش آنها 3/‏‏4‌هزار ‌میلیارد تومان بود که به‌وضوح نشان می‌دهد حقیقی‌ها در سمت فروش فعال بودند.
در مقابل، حقوقی‌ها در سمت خرید قرار گرفتند، به‌طوری که ارزش خرید آنها معادل 4/‏‏1‌هزار ‌میلیارد تومان و ارزش فروش آنها 2/‏‏1‌هزار ‌میلیارد تومان بود. این داده‌ها نشان‌دهنده تفاوت رفتار بین حقیقی‌ها و حقوقی‌ها در این شرایط است، زیرا حقوقی‌ها بیشتر تمایل به جذب نقدینگی دارند و به‌طور معمول در دوره‌های رکود و نوسانات بیشتر خریداری می‌کنند تا از فرصت‌های موجود استفاده کنند. این وضعیت ممکن است نشان‌دهنده تغییر در استراتژی سرمایه‌گذاری حقوقی‌ها باشد که به‌دنبال بهره‌برداری از ارزندگی سهام در شرایط فعلی هستند.
از ترین‌ها چه خبر؟
در جریان معاملات دیروز، بازار سرمایه شاهد تحرکات متنوعی در میان گروه‌های مختلف بود. در این میان، بیشترین ارزش معاملات به نمادهای خودرو، وبملت، فملی، زماهان و خگستر اختصاص یافت که نشان‌دهنده تمرکز بالای نقدینگی در این نمادها و افزایش میزان دادوستدها بود. این مساله بیانگر افزایش حجم معاملات در این شرکت‌ها و تمایل سرمایه‌گذاران به خریدوفروش سهام آنها بود.
از نظر حجم معاملات، نمادهای وبملت، ذوب، خودرو، شستا و وتجارت بیشترین میزان دادوستد را تجربه کردند که حجم بالای معاملات در این نمادها نشان‌دهنده افزایش نقدشوندگی آنها در بازار بود.
در میان شرکت‌های دارای بیشترین ارزش بازار، نمادهای فارس، فملی، فولاد، نوری و پارسان در صدر قرار داشتند. این شرکت‌ها از جمله بزرگ‌ترین و باارزش‌ترین نمادهای بازار سرمایه محسوب می‌شوند که تغییرات قیمتی آنها تاثیر بسزایی بر شاخص کل بورس دارد. علاوه بر این، بیشترین ارزش شناور در بازار نیز مربوط به نمادهای فملی، فولاد، فارس، شپنا و وبملت بود. ارزش بالای شناوری این نمادها بیانگر میزان سهام در دسترس سرمایه‌گذاران در بازار بوده و نقش تعیین‌کننده‌ای در میزان نقدینگی و حرکت‌های قیمتی آنها دارد.
در بررسی بازدهی روزانه، برخی از نمادها با رشد قیمتی مناسبی مواجه شدند. نمادهای وبانک، فنفت، خیمن، پارسان و مهرمام بیشترین بازده روز را ثبت کردند که نشان‌دهنده استقبال بازار از این سهم‌ها و روند مثبت قیمتی آنها بود. در مقابل، نمادهای کسرام، کاما، ولصنم، قنقش و کایتا کمترین بازدهی را داشتند که نشان‌دهنده فشار عرضه و کاهش تقاضا در این نمادها بود. افت بازدهی در برخی سهم‌ها ممکن است ناشی از انتشار اخبار منفی، خروج نقدینگی از گروه‌های مرتبط یا افزایش فشار فروش از سوی سرمایه‌گذاران باشد.
در بخش ورود و خروج نقدینگی، روند معاملات دیروز نشان داد که بیشترین خالص خرید حقیقی مربوط به نمادهای خودرو، وبملت، خساپا، الکتروماد و وتجارت بود. این موضوع حاکی از افزایش تمایل سرمایه‌گذاران حقیقی به ورود به این نمادها و افزایش تقاضا در بازار آنها بود. در مقابل، حقوقی‌ها بیشترین خرید خود را در نمادهای آریا، شپنا، فولاد، شستا و فارش انجام دادند که بیانگر تغییر رویکرد سرمایه‌گذاران بزرگ در جهت حمایت از این نمادها و تثبیت روند قیمتی آنها بود.
از سوی دیگر، بررسی فشار خریدوفروش در بازار نشان داد که بیشترین فشار تقاضا در نمادهای خزر، حکشتی، غاذر، فسپا و کگاز بود. این نمادها با افزایش قابل‌توجه تعداد سفارشات خرید همراه بودند که نشان‌دهنده تقاضای بالا و افزایش احتمالی قیمت در این سهم‌ها بود. در نقطه مقابل، نمادهای بالبر، کترام، پدرخش، شکرین و وپاسار بیشترین فشار عرضه
را تجربه کردند.
به طور کلی، بازار دیروز با رفتار دوگانه‌ای همراه بود؛ از یک‌سو، ورود نقدینگی به برخی نمادهای بانکی و خودرویی، روند مثبتی را برای آنها رقم زد و از سوی دیگر، فشار عرضه در برخی صنایع موجب افت قیمت شد. در این میان، حمایت حقوقی‌ها از برخی سهم‌های بزرگ نیز نقش مهمی در تثبیت شرایط بازار ایفا کرد. با توجه به این روند، انتظار می‌رود در روزهای آینده سرمایه‌گذاران با تحلیل دقیق‌تری از وضعیت بازار و اخبار منتشر شده، استراتژی‌های معاملاتی خود را تنظیم کنند و روند بازار بیش از پیش تحت تاثیر ورود و خروج نقدینگی قرار گیرد.
صندوق‌ها چه کردند؟
در بخش صندوق‌های سهامی، شاهد ارزش معاملات پنج‌هزار ‌میلیارد تومان بودیم. این صندوق‌ها نیز با سرانه خرید 143‌میلیون تومان و سرانه فروش 135‌میلیون تومان مواجه شدند که نشان‌دهنده تمایل بالای سرمایه‌گذاران به خرید این نوع صندوق‌هاست. با این حال، صندوق‌های سهامی در این روز خروج پول به میزان 134‌میلیارد تومان را تجربه کردند. این موضوع می‌تواند نشان‌دهنده عدم اطمینان در میان سرمایه‌گذاران نسبت به آینده بازار سهام و تمایل آنها به حفظ نقدینگی در شرایط نامشخص اقتصادی باشد. مخصوصا، نوسانات شدید بازار سهام و تغییرات قیمت‌ها در برخی از گروه‌ها ممکن است باعث شده باشد که سرمایه‌گذاران به‌جای نگهداری سهام، به سمت نقد کردن دارایی‌های خود بروند.
در صندوق‌های درآمد ثابت، ارزش معاملات به 13‌هزار ‌میلیارد تومان رسید که از رشد بالای این نوع صندوق‌ها خبر می‌دهد. سرانه خرید در این صندوق‌ها 146‌میلیون تومان و سرانه فروش 56‌میلیون تومان بود که نشان‌دهنده تقاضای بیشتر برای خرید این صندوق‌هاست. در این میان، ورود پول به صندوق‌های درآمد ثابت به میزان 363‌میلیارد تومان اتفاق افتاد. این ورود پول نشان‌دهنده تمایل سرمایه‌گذاران به ذخیره‌سازی ارزش دارایی‌ها در صندوق‌های کم‌ریسک است چرا که این صندوق‌ها به دلیل بازدهی نسبتا ثابت و کم‌ریسک بودن، در شرایط نوسانی بازار مورد توجه قرار می‌گیرند.
در صندوق‌های اهرمی، ارزش معاملات معادل سه‌هزار ‌میلیارد تومان ثبت شد. سرانه خرید در این صندوق‌ها 224‌میلیون تومان و سرانه فروش 213‌میلیون تومان بود. همچنین، ورود پول به این صندوق‌ها به میزان 101‌میلیون تومان گزارش شد. صندوق‌های اهرمی معمولا توسط سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر خریداری می‌شوند و در شرایطی که انتظار تغییرات قیمتی زیادی در بازار وجود دارد، این صندوق‌ها می‌توانند جذابیت بیشتری داشته باشند.
در صندوق‌های طلا، شاهد ارزش معاملات چهار‌هزار ‌میلیارد تومانی بودیم. سرانه خرید این صندوق‌ها 71‌میلیون تومان و سرانه فروش 100‌میلیون تومان بود. صندوق‌های طلا در این روز با ورود پول به میزان 806‌میلیارد تومان مواجه شدند که می‌تواند ناشی از نوسانات قیمت طلا و عدم اطمینان در بازار باشد.
صندوق‌های املاک و مستغلات نیز با ارزش معاملات 454‌میلیارد تومان در بازار حضور داشتند. سرانه خرید این صندوق‌ها 87‌میلیون تومان و سرانه فروش 98‌میلیون تومان بود. خروج پول از این صندوق‌ها به میزان هفت‌میلیارد تومان گزارش شد که نشان‌دهنده کاهش علاقه به سرمایه‌گذاری در این بخش از بازار است. نوسانات در بازار مسکن و مشکلات ساختاری این صنعت می‌تواند عامل این خروج پول باشد.
صندوق‌های کالایی با ارزش معاملات 65‌میلیارد تومان و سرانه خرید 40‌میلیون تومان و سرانه فروش 39‌میلیون تومان، خروج پول 960‌میلیون تومان را تجربه کردند. این میزان خروج پول می‌تواند نشان‌دهنده نگرانی سرمایه‌گذاران نسبت به شرایط بازارهای کالایی و عدم اطمینان در این بخش باشد. همچنین، نوسانات قیمت کالاها و اثرات سیاست‌های اقتصادی بر این بازار، می‌تواند علت این خروج پول باشد.
در نهایت، صندوق‌های مختلط با ارزش معاملات 179‌میلیارد تومان در بازار حضور داشتند. سرانه خرید این صندوق‌ها 70‌میلیون تومان و سرانه فروش 27‌میلیون تومان بود. این صندوق‌ها شاهد ورود پول به میزان هفت‌میلیارد تومان بودند که نشان‌دهنده توجه سرمایه‌گذاران به تنوع ریسک در این صندوق‌ها است. ترکیب دارایی‌ها در صندوق‌های مختلط می‌تواند راه‌حلی برای سرمایه‌گذارانی باشد که به‌دنبال کاهش ریسک و در عین حال بهره‌برداری از فرصت‌های موجود در بازار هستند.
ارزندگی در غیاب هیجان
در بررسی کلیت بازار، نسبت‌های مالی نقش مهمی در تحلیل وضعیت ارزشگذاری و سودآوری شرکت‌ها دارند. نسبت قیمت به درآمد در بازار 54/‏‏3 است که نشان می‌دهد میانگین قیمت سهام شرکت‌ها نسبت به سودآوری آنها در سطح پایینی قرار دارد. این مقدار می‌تواند نشان‌دهنده ارزندگی نسبی بازار باشد اما برای نتیجه‌گیری دقیق‌تر باید سایر عوامل اقتصادی و سودآوری صنایع مختلف را نیز در نظر گرفت.
نسبت قیمت به فروش در سطح 72/‏‏1 قرار دارد که بیانگر این است که ارزش بازار شرکت‌ها به طور میانگین 72/‏‏1برابر درآمد فروش آنهاست. این شاخص در کنار حاشیه سود صنایع مختلف می‌تواند به درک بهتری از میزان ارزشگذاری بازار کمک کند. نسبت قیمت به ارزش دفتری نیز 75/‏‏2 است که نشان می‌دهد سهام شرکت‌ها به‌طور میانگین 75/‏‏2برابر ارزش حسابداری دارایی‌هایشان معامله می‌شود. هرچه این نسبت بالاتر باشد، نشان‌دهنده افزایش خوش‌بینی بازار نسبت به آینده شرکت‌هاست.
نسبت قیمت به سود تقسیمی برابر با 83/‏‏11 است که بیانگر مدت ‌زمان لازم برای بازگشت سرمایه سهامداران از محل سود تقسیمی است. در صورتی که سیاست تقسیم سود شرکت‌ها تغییر کند، این نسبت نیز می‌تواند دچار نوسان شود.
بازده دارایی‌ها در سطح 12/‏‏0 قرار دارد که نشان می‌دهد شرکت‌های بازار سرمایه به‌طور میانگین ۱۲‌درصد از دارایی‌های خود را به سود تبدیل می‌کنند. این مقدار نشان‌دهنده کارایی شرکت‌ها در استفاده از منابع موجود است. بازده حقوق صاحبان سهام 43/‏‏0 بوده که نشان می‌دهد به‌طور میانگین شرکت‌ها توانسته‌اند ۴۳‌درصد سود نسبت به حقوق صاحبان سهام ایجاد کنند. این نسبت نشان‌دهنده میزان سودآوری بازار برای سرمایه‌گذاران و تاثیر مدیریت بر ایجاد بازده برای سهامداران است.
به طور کلی، این نسبت‌ها بیانگر شرایطی نسبتا متعادل در ارزشگذاری بازار هستند. نسبت‌های پایین ‏‏E / B/‏‏P نشان از عدم هیجان بیش از حد در بازار دارند اما میزان سودآوری شرکت‌ها و کارایی آنها در تبدیل دارایی‌ها به سود نیز در حدی مطلوب
ارزیابی می‌شود.