تامین مالی‌های نوین در بازار سرمایه

یکی از معروف‌ترین منابع جهت تامین مالی برای افراد و شرکت‌ها، استفاده از شبکه « P2P لندینگ» است‌. شبکه P2P لندینگ، به نوعی از شبکه‌های رایانه‌ای در حوزه مالی گفته می‌‌شود که با عناوینی همچون «همتا به همتا»، «همکار به همکار» یا «نظیر به نظیر» شناخته شده است‌. به گزارش سنا، کار اصلی این شبکه، تامین مالی بدون استفاده از موسسات واسطه‌‌گری مالی جهت وام‌دهی و وام‌‌گیری برای متقاضیان است‌. در این شبکه مالی، هیچ اثری از واسطه نیست اما نکته قابل توجه این است که در این فرآیند، زمان، تاثیر و ریسک بیشتری نسبت به طرح‌های عمومی دارد‌. همچنین P2P «لندینگ» به عنوان بستر وام‌دهی اجتماعی نیز شناخته شده است‌. به طور سنتی، افراد و شرکت‌ها برای درخواست وام از طریق بانک‌ها اقدام می‌‌کنند و بانک‌ها نیز طبق مقررات و قوانین خاصی که دارند و اجرا می‌‌کنند، صلاحیت فرد یا شرکت را برای دریافت وام و میزان نرخ بهره تعیین می‌‌کنند‌. ولی گاهی اوقات افرادی هستند که تمایلی به دریافت وام با نرخ بهره بالا را نداشته و یا اینکه کلا صلاحیت و اعتبار دریافت وام از بانک را ندارند و به دنبال راهی جایگزین برای تامین مالی هستند که همان P2P «لندینگ» است‌. از طریق این بستر مالی، وام‌‌گیرندگان از سرمایه‌‌گذارانی وام خواهند گرفت که تمایل به وام ‌دادن با نرخ بهره توافقی هستند‌. در این روش، مشخصات وام‌‌گیرنده معمولا روی یک پروفایل آنلاین در شبکه P2P «لندینگ» نمایش داده می‌‌شود و سرمایه‌‌گذاران می‌‌توانند در آن قسمت، ریسک وام‌‌دهی به فرد یا شرکت مورد نظر را ارزیابی و تعیین کنند‌. متقاضیان وام به دو روش وام‌های خود را دریافت می‌‌کنند‌؛ در روش اول کل مبلغ وام به آنها تعلق می‌‌گیرد و در روش دوم بخشی از مبلغ درخواستی‌ خود را دریافت می‌کنند‌. در مورد دوم، ممکن است تامین مالی از چند منبع یا به عبارت دیگر از چند سرمایه‌گذار صورت گیرد که در این صورت بازپرداخت‌ها نیز به صورت ماهانه به هر یک از این منابع انجام خواهد شد‌. می ‌توان گفت که در واقع P2P «لندینگ»، وام‌‌گیرندگان را به سرمایه‌‌گذارانی که مایل به دادن وام با نرخ‌های بهره جذاب هستند، مرتبط می‌کند‌. پر واضح است که این موضوع یک منبع درآمدی برای وام‌‌دهندگانی است که تمایل به دریافت نرخ بهره بالا دارند‌. علاوه بر این، یک سرمایه‌گذار قادر است از طریق دریافت بهره‌ای که به صورت ماهانه توسط وام‌گیرنده پرداخت می‌‌شود، سود بیشتری را از سرمایه‌گذاری خود کسب کند که گاهی اوقات این سودها بیشتر از درآمدی است که از طریق سرمایه‌گذاری در بازار سهام کسب می‌کند‌. نکته جالب توجه این است که، وام‌‌گیرندگانی که از طریق سایر منابع مالی همچون بانک‌ها، امکان تامین مالی را ندارند، به را حتی می‌‌توانند از طریق P2P «لندینگ» تامین مالی کنند‌.
امنیت وام‌های P2P «لندینگ»
P2P «لندینگ» شکلی از «تامین مالی جمعی» است که وام‌های شخصی بدون وثیقه را به افراد و شرکت‌های کوچک ارائه می‌دهد‌. در این زمینه می‌توان به وام‌های دانشجویی، تجاری، املاک و مستغلات، وام‌های کوتاه‌مدت و غیره اشاره کرد‌. بعضی از سرمایه‌‌گذاران اقدام به دادن وام‌هایی می‌کنند که نیاز به وثیقه است که در این صورت دارایی‌های ارزشمندی همچون ساعت‌های گران‌قیمت، جواهرات و کارهای هنری را دریافت می‌کنند‌. بدیهی است گاهی اوقات افرادی که به شکل سنتی اقدام به دریافت وام می‌کنند، قادر به بازپرداخت آن طبق شرایط مندرج در ضمانتنامه‌ها نباشند، لذا نیاز به اخذ وثیقه وجود دارد‌. همچنین چون سرمایه‌گذاری از طریق P2P «لندینگ» فاقد ضمانت دولتی است لذا وام‌‌دهندگان حق این انتخاب را خواهند داشت که به چه افرادی یا شرکت‌هایی وام داده و از مزیت تنوع سرمایه‌هایشان در میان وام‌‌گیرندگان مختلف بهره‌مند شوند‌. البته باید گفت که در این میان شرکت‌های سودآوری به‌نام شرکت‌های واسطه‌ای P2P «لندینگ» وجود دارند که نقش واسطه‌ را در بین وام‌گیرندگان و وام‌‌دهندگان ایفا می‌کنند‌. بنابراین افراد و شرکت‌هایی که نیاز به تامین مالی شخصی یا تجاری برای پروژه‌های خود دارند ‌باید در مرحله اول فرم‌های درخواست را از طریق این شرکت‌ها تکمیل کنند تا مواردی از جمله ریسک اعتباری، تعیین رتبه اعتباری و نرخ بهره با توجه به اطلاعات متقاضی توسط این شرکت‌ها تعیین شود‌. گفتنی است که بازپرداخت‌های ماهانه نیز از طریق همین شرکت‌های واسطه‌ای انجام می‌شود‌. به این صورت که این شرکت‌ها سود و بهره را به وام‌‌دهندگانی که از طریق اعطای وام اقدام به سرمایه‌‌گذاری کرده‌اند، پرداخت می‌کنند‌. یکی از این شرکت‌های واسطه‌ای، شرکت «کلاب لندینگ» است که مقر آن در ایالات متحده بوده و به‌عنوان بزرگ‌ترین شرکت P2P در سال ۲۰۱۷ شناخته شده است‌. این شرکت بسترهایی را فراهم می‌کند که از طریق آن افراد می‌توانند وام‌هایی را از مبالغ هزار دلار تا ۳۵ هزار دلار برای اشخاص حقیقی و از ۱۵ هزار تا ۳۵۰ هزار دلار برای شرکت‌ها با بازپرداخت‌های ۳۶ تا ۶۰ ماهه دریافت کنند‌. نرخ بهره وام حدودا بین ۳۲/۵ و ۹۹/۳۰ درصد بسته به نوع وام یا اعتبار وام‌‌گیرنده دارد‌. شرکت «کلاب لندینگ» معادل یک درصد از مبلغ پرداختی به وام‌گیرنده را برداشت می‌کند و ظرف ۱۵ روز از زمان واریز به سرمایه‌گذاران پرداخت می‌کند‌. از سوی دیگر وام‌گیرنده حق‌الزحمه‌اش را از یک تا ۵ درصد بسته به نوع اعتباری که به او اختصاص داده شده است، پرداخت می‌کند‌. نکته حائز اهمیت این است که اگر پرداخت‌ها به موقع انجام نشود، ۱۵ دلار هزینه در بر خواهد داشت و وام‌گیرندگانی که قادر نباشند طبق زمانبندی اعلام شده – که بیش از ۱۵روز است- مبلغ را پرداخت کند، باید از ۵ درصد تا ۱۵ دلار را به عنوان جریمه بازپرداخت کند‌. نکته قابل توجه دیگر این است که هر ایالت مقررات خاص خود را در رابطه با وام دادن دارد ولی بعضی مناطق مجوز این کار را ندارند‌. به عنوان مثال ایالات آیووا، کارولینای شمالی و نیومکزیکو امکان سرمایه‌گذاری از طریق بسترهای P2P «لندینگ» را محدود کرده‌اند‌. بنابراین سرمایه‌‌گذاران و وام‌‌گیرندگان قبل از اینکه در شرکت‌های واسطه‌ای مزبور ثبت‌نام کنند، باید از این موضوع که آیا دولت‌هایشان، مجوزP2P «لندینگ» را به آنها می‌دهد یا خیر، اطمینان کامل حاصل کنند‌.