15 - 12 - 2022
تایید صلاحیت خریدار شرط جدید واگذاری «ذوب»
تمامی معاملات عمده در بورس و فرابورس تا تصویب و ابلاغ مقررات جدید متوقف شد
گروه بورس- در ادامه واگذاری‌های شرکت‌های دولتی در کشور روز گذشته پرده تازه‌تری از تصمیم‌های عجیب و غریب و ناگهانی کنار زده شد.
بعد از آنکه سهام ذوب‌آهن برای عرضه در فرابورس آماده شد و حتی در دو مرحله قبلی که این عرضه انجام شد و بدون مشتری ماند در روز سوم تصمیم‌گیرندگان به یاد این افتادند که باید صلاحیت خریداران را تایید کنند تا این عرضه انجام گیرد. این اتفاق غیرقابل تصور که همگان را در بازار از سهامداران، خریداران، کارگزاران و فعالان را غافلگیر کرده است به نوعی به فرار سرمایه‌گذاران عمده و کلان کمک می‌کند.
این رویداد را باید در کنار وضعیت این روزهای اقتصاد کشور قرار دهیم تا متوجه شویم که چقدر به تزریق سرمایه‌های جدید به بورس نیازمند هستیم. این توجیهات که باید صلاحیت‌ها تایید شود برای این زمان که یک بلوک سهام دو بار برای خریداران عرضه شده است و برای بار سوم این بهانه بخوانید «تایید صلاحیت» مطرح می‌شود ذهن‌ها را به جایی فراتر از چارچوب‌ها و ضوابط فراقانونی هدایت می‌کند. هنوز فعالان بازار سرمایه موضوع رد شدن صلاحیت یکی از دو رقیب خریدار بلوک ۱+۵۰ درصدی سهام مخابرات را فراموش نکرده‌اند که در کمتر از ۲۴ ساعت قبل از آغاز رقابت شرایط برای تنها خریدار آن بلوک آنچنان میسر شد که این معامله اصطلاح «شبه‌دولتی» را بر سر زبان‌ها انداخت.
مسوولان حال برای پاسخ به اینکه چرا این حاشیه به وجود آمده است اعلام می‌کنند طبق مصوبه اخیر شورای‌عالی بورس که در کمتر از ۴۸ پیش ابلاغ شده، انجام تمامی معاملات عمده در بورس و فرابورس تا تصویب و ابلاغ مقررات جدید متوقف شده است. آیا در همه کشورهای توسعه یافته قوانین این‌گونه به صورت ناگهانی مورد تغییر قرار می‌گیرند ؟ حتی در بطن اجرایی شدن اصلی که از آن به عنوان اصل «۴۴» نام می‌برند آیا تایید صلاحیت متقاضیان حقیقی و حقوقی در فرآیند واگذاری‌ها اشاره نشده است که این‌گونه بازار و امنیت سرمایه‌گذاری‌ها را زیرسوال می‌برند؟ پاسخ به اینها را باید تصمیم‌گیرندگانی بدهند که تشنج را به بازار سرمایه وارد می‌کنند. به هر صورت روز گذشته در اتفاقی نادر نماد بلوک ۵۳ درصدی ذوب‌آهن در سومین روز رقابت باز نشد. در پی عرضه دو روز پیش بلوک ۵۳ درصدی ذوب‌آهن در بازار سوم فرابورس، دو متقاضی از طریق کارگزاری‌های بهین پویا و بانک شهر وارد میدان رقابت شدند تا با بهای ۴۸۹۴ ریالی هر سهم رقابت کردند تا تکلیف این بلوک به روز گذشته یا شاید روزهای آینده کشیده شود. در این میان نماد معاملاتی این بلوک باید روز گذشته باز می‌شد تا امکان ادامه رقابت فراهم شود اما در اتفاقی نادر چنین رویدادی رخ نداد تا حاشیه‌های واگذاری شرکت‌های مشمول اصل «۴۴» این بار به‌گونه‌ای دیگر و تازه ایجاد شود.
این اتفاق در شرایط کلی روز گذشته بازار سهام هم اثر گذاشته و موجب تشکیل صف فروش ۵/۲ میلیون سهمی ذوب‌آهن در تابلوی معاملات شد که بررسی‌ها از منابع مختلف و مسوولان نشان می‌دهد سازمان خصوصی‌سازی همچنان آماده واگذاری این بلوک مدیریتی ذوب‌آهن بوده ولی از قرار معلوم مسوولان سازمان بورس و فرابورس موضوع طرح صلاحیت متقاضیان را مطرح کرده‌اند، این درحالی است که در آگهی عرضه این بلوک موضوع بررسی اهلیت خریداران مطرح نبوده و فقط اعلام شده خریداران یا خریدار نباید بدهکار باشند و شرایط اعلامی را رعایت کنند. حتی سازمان خصوصی‌سازی همچنین مساله‌ای را عنوان نکرده و این موضوع هم بعد از مشخص شدن خریدار یا خریداران محرز می‌شود بنابراین تاکنون دلیل منطقی و کاملی برای طرح صلاحیت خریدار و ممانعت از حضور متقاضیان آن هم در سومین روز رقابت این بلوک ارایه نشده تا مشخص شود چه عامل یا عواملی باعث چنین رویدادی شده است. عرضه بلوک ۵۳ درصدی ذوب‌آهن شامل بیش از یک میلیارد و ۱۷۰ میلیون سهم ذوب‌آهن بوده که بعد از فروش ۲۰۷ میلیارد تومانی ۱۵ درصد از سهام ذوب‌آهن در ۲۵ تیر‌ماه امسال انجام شده ولی با چنین اتفاق نادری روبه‌رو شده است.
دلیل توقف معامله ذوب‌آهن
اما اینکه چرا این معامله به این وضع دچار شده است و در پی عدم بازگشایی بلوک ۵۳ درصدی ذوب‌آهن در سومین روز رقابت دو متقاضی خرید در بازار سوم فرابورس بررسی‌ها نشان داد این اتفاق نادر به دلیل طرح صلاحیت خریداران بلوک‌های عمده بود. افزون بر این دو متقاضی خریدار از طریق کارگزاری‌های بهین پویا و بانک شهر درحالی از دو روز پیش وارد میدان رقابت شده و تا بهای ۴۸۹۴ ریالی هرسهم هم رقابت کردند که در شرایط اعلامی این واگذاری از سوی سازمان خصوصی‌سازی موضوع صلاحیت خریداران مطرح نبود و فقط اعلام شده خریداران یا خریدار نباید بدهکار باشند و شرایط اعلامی را رعایت کنند. سازمان خصوصی‌سازی هم آماده واگذاری این بلوک مدیریتی ذوب‌آهن بوده ولی از قرار معلوم مسوولان سازمان بورس و فرابورس موضوع طرح صلاحیت متقاضیان را مطرح کرده‌اند این درحالی است که بر اساس قوانین و آیین‌نامه‌های موجود روند رقابت تنها به دو دلیل عمده می‌تواند متوقف شود؛ اول جلوگیری از رقابت توسط شورای رقابت و دوم جلوگیری از رقابت توسط سازمان خصوصی‌سازی به دلیل صلاحیت نداشتن خریداران. درباره مورد اول شورای رقابت رای خود را درباره واگذاری‌ها قبل از شروع رقابت اعلام می‌کند و همچنین با توجه انحصاری نبودن تولیدات ذوب‌آهن عملا دلیلی برای توقف این واگذاری از طرف شورای رقابت مطرح نیست. با توجه به این موضوع صدور دستور توقف رقابت از طرف خصوصی‌سازی می‌تواند به دلیل عدم صلاحیت خریدار یا بدهی معوقه یکی از خریداران به خصوصی‌سازی باشد اما از قرار معلوم هیچ‌یک از دو طرف متقاضی خرید بلوک ۵۳ درصدی ذوب‌آهن بدهی معوقه‌ای به خصوصی‌سازی ندارند. این رویداد درحالی موجب تشکیل صف فروش برای سهام ذوب‌آهن در تابلوی فرابورس و بروز نگرانی‌هایی برای سهامداران شد که پیگیری‌ها از مسوولان فرابورس و شورای‌عالی بورس حکایت از آن دارد که چنین تصمیمی به دلیل مصوبه دو شب گذشته شورای‌عالی بورس بود.
به‌خاطر احقاق حقوق سهامداران
اما در این میان و وجود ابهامات بی شمار عضو شورای‌عالی بورس دلیل توقف نماد بلوک ۵۳ درصدی ذوب‌آهن را ناشی از مصوبه دو شب گذشته این شورا مبنی بر بررسی صلاحیت خریداران بلوک‌های عمده توسط سازمان بورس اعلام کرد. در رابطه با این تصمیم ناگهانی فضل‌الله معظمی یکی از اعضای شورای‌عالی بورس به فارس گفت: با توجه به بروز مشکلاتی در بعد از واگذاری شرکت‌های بورسی و فرابورسی در گذشته شورای‌عالی بورس در جلسه دو شب پیش خود تصویب کرد صلاحیت خریداران بلوک‌های مدیریتی باید توسط سازمان بورس اوراق بهادار بررسی شود تا بعد از این مشکلات کمتری در مدیریت شرکت‌های واگذار شده باشد و از صلاحیت خریداران و احقاق حقوق سهامداران اطمینان‌خاطر حاصل شود.
چرایی تصمیم‌های آنی
وی در برابر این سوال که چرا این مصوبه قبل از عرضه بلوک ۵۳ درصدی ذوب‌آهن تصویب و ابلاغ نشد تا مانعی در رقابت بیش از یک میلیارد و ۱۷۰ میلیون سهم ذوب‌آهن آن هم در سومین روز رقابت ایجاد نشده و حاشیه‌هایی رخ ندهد، پاسخ داد: به هر حال این تصمیم در دو شب گذشته گرفته شده و از قرار معلوم به بورس و فرابورس ابلاغ شده است. این مقام مسوول در واکنش به سوالی مبنی براینکه آیا این مصوبه موازی‌کاری با سازمان خصوصی‌سازی و هیات واگذاری نیست و آیا تا زمانی که برنده رقابت معلوم نشده می‌توان از بررسی صلاحیت سخن گفت، توضیح داد: ممکن است برخی از بلوک‌ها از سوی سازمان خصوصی‌سازی عرضه نشده و از سوی سایر سهامداران عمده واگذار شود. معظمی ادامه داد: درصورتی که کسی صلاحیت حضور در رقابت را نداشته باشد و برنده شود، مشکلات بیشتری ایجاد شده و ممکن است با لغو آن معامله همراه شود.
تعیین صلاحیت‌ها از چند جهت
همچنین معظمی گفت: بنابراین طبق مصوبه شورای‌عالی بورس از این پس صلاحیت متقاضیان خرید بلوک‌های مدیریتی شرکت‌های بورسی و فرابورسی از چند لحاظ از جمله بدهی، تخصص و توان مالی توسط سازمان بورس بررسی خواهد شد. اگر هم در موردی شک و تردید باشد در جلسه شورای‌عالی بورس مطرح می‌شود.
توقف تمامی معاملات عمده در بورس و فرابورس
علاوه براین امیر‌هامونی، مدیرعامل شرکت فرابورس هم درباره این اتفاق می‌گوید: طبق مصوبه اخیر شورای‌عالی بورس که ابلاغ شده، انجام تمامی معاملات عمده در بورس و فرابورس تا تصویب و ابلاغ مقررات جدید متوقف شده است. وی ادامه داد: طبق این مصوبه (مبنی‌بر تغییر برخی از مقررات حاکم بر معاملات عمده در بورس و فرابورس)، انجام تمامی معاملات عمده سهام شرکت‌ها تا تصویب و ابلاغ مقررات جدید مستلزم اعمال برخی تغییرات در فرآیند معاملات عمده بوده و پس از تصویب ضوابط جدید معاملات عمده در شورای‌عالی بورس و ابلاغ ضوابط، معاملات عمده شرکت‌ها طبق مقررات جدید انجام می‌شود.
در انتظار موضوع سازمان خصوصی‌سازی و هیات واگذاری
به هر حال این اظهارات درحالی توسط عضو شواری‌عالی بورس مطرح شده که باید منتظر واکنش و تصمیم مسوولان سازمان خصوصی‌سازی و هیات واگذاری در مورد عرضه سهام عمده شرکت‌های دولتی مخصوصا ۵۳ درصد سهام ذوب‌آهن و بلوک‌های ۱۷ درصدی پالایشگاه‌های بندر عباس و شیراز و حمل‌ونقل خلیج‌فارس و سپس بلوک‌های ایران‌ترانسفو و پتروشیمی تبریز بود.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد