تجارت بین‌الملل و هوش مصنوعی

علی جوانمردی*‌
هوش‌مصنوعی نقش مهمی در زندگی و اقتصاد ما ایفا می‌کند و در حال حاضر به طرق مختلف بر دنیای ما تاثیر می‌گذارد. برای بهره‌گیری از مزایای حضور هوش‌مصنوعی در جهان، رقابت شدید است. هوش‌مصنوعی توسط بسیاری به عنوان موتور بهره‌وری و رشد اقتصادی تلقی می‌شود و می‌تواند کارایی انجام کارها را افزایش دهد و با تجزیه و تحلیل حجم زیادی از داده‌ها، فرآیند تصمیم‌گیری را بسیار بهبود بخشد. همچنین می‌تواند باعث ایجاد محصولات و خدمات، بازارها و صنایع جدید شود و در نتیجه تقاضای مصرف‌کننده را افزایش داده و جریان‌های درآمدی جدیدی ایجاد کند.
هوش‌مصنوعی ممکن است تاثیر بسیار مخربی بر اقتصاد و جامعه نیز داشته باشد. برخی هشدار می‌دهند که این امر می‌تواند منجر به ایجاد ابر‌شرکت‌ها و تمرکز ثروت و دانش در یک محیط و منطقه و سازمان خاص شود که می‌تواند اثرات مضری بر اقتصاد جهانی داشته باشد.
حتی پیشرفت تکنولوژیک، ممکن است شکاف بین کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه و نیاز به کارگران با مهارت‌های خاص را افزایش دهد و در عین حال دیگران را بیکار کند. این روند اخیر می‌تواند پیامدهای گسترده‌ای برای بازار کار داشته باشد. در مورد پتانسیل روند پیشرفت هوش‌مصنوعی برای افزایش نابرابری و کاهش دستمزدها نیز باید هوشیار باشیم. بنابراین یک ساختار سیاست جهانی برای تطبیق تجارت بین‌الملل و هوش‌مصنوعی مورد نیاز است.
تجارت جهانی در نوسان دائمی است و با پیشرفت‌های تکنولوژیکی که مرزهای جدیدی را برای تجارت باز می‌کند، تغییر شکل می‌دهد اما چالش‌های جدیدی را برای سیاست تجارت بین‌المللی ایجاد می‌کند. با ظهور اینترنت و گسترش تجارت الکترونیک که تغییرات زیاد بود و دگرگونی بازارهای جهانی اینگونه بود، در مورد هوش‌مصنوعی نیز جز این نخواهد بود.
با توجه به سرعت بی‌حد و حصر موجود و تاثیر کلی و عمیقی که هوش‌مصنوعی بر تجارت خواهد داشت، به ایجاد یک ساختار سیاستی نیاز فوری وجود دارد که تجارت و هوش‌مصنوعی را با هم آشتی دهد.
گزارش نوامبر 2024 که توسط دبیرخانه سازمان تجارت جهانی منتشر شد، بررسی می‌کند که چگونه هوش‌مصنوعی ممکن است آینده تجارت بین‌المللی را شکل دهد. تاثیر بالقوه هوش‌مصنوعی AI بر تجارت جهانی را نیز مورد بحث قرار می‌دهد. این گزارش ملاحظات کلیدی سیاست مرتبط با تجارت را بررسی می‌کند و نقش حیاتی WTO در تسهیل تجارت مرتبط با هوش‌مصنوعی را مورد بحث قرار می‌دهد.
این گزارش با عنوان «تجارت باهوش: چگونه تجارت بین‌الملل با هوش‌مصنوعی شکل می‌گیرد‌!»، به این موضوع می‌پردازد که چگونه هوش‌مصنوعی می‌تواند هزینه‌های تجاری را کاهش دهد، تجارت در خدمات را تغییر ساختار دهد، تجارت کالاها و خدمات مرتبط با هوش‌مصنوعی را افزایش دهد و مزیت‌های نسبی اقتصادها را دوباره تعریف کند.
این گزارش همچنین بر نقش‌آفرینی روبه‌ رشد هوش‌مصنوعی تاکید می‌کند که ممکن است بر فرصت‌های تجاری همه شرکت‌ها، سازمان‌ها و حتی مشاغل و کاربران خُرد تاثیر خاصی داشته باشد. این گزارش استدلال می‌کند که هوش‌مصنوعی می‌تواند به غلبه بر هزینه‌های تجاری مرتبط با لجستیک تجاری، مدیریت زنجیره تامین و انطباق کلیه فرآیندهای ساخت و تولید محصول تا رسیدن به دست مصرف‌کننده و انطباق با مقررات کمک کند.
برای مثال، هوش‌مصنوعی می‌تواند به خودکارسازی و ساده‌سازی فرآیندهای ترخیص گمرکی و کنترل‌های مرزی، هدایت مقررات پیچیده تجاری و الزامات استاندارد و پیش‌بینی خطرات در مسیر ساخت و تولید و حمل‌و‌نقل کمک کند.
هوش‌مصنوعی می‌تواند زمینه بازی را برای اقتصادهای در حال توسعه و کسب‌وکارهای کوچک با کاهش هزینه‌های تجاری فراهم کند و به آنها در غلبه بر موانع تجاری، ورود به بازارهای جهانی و مشارکت در تجارت بین‌المللی کمک کند، ضمن آنکه پیش‌بینی شده است تحت یک سناریوی خوش‌بینانه، پذیرش جهانی هوش‌مصنوعی تا سال 2040 رشد تجارت واقعی جهانی می‌تواند تقریبا 14درصد افزایش یابد. هوش‌مصنوعی می‌تواند الگوهای تجارت در خدمات، به‌ویژه خدمات ارائه ‌شده دیجیتالی را تغییر دهد که پیش‌بینی می‌شود در سناریوی خوش‌بینانه پذیرش جهانی هوش‌مصنوعی و رشد بهره‌وری بالا، رشد کلی نزدیک به 18‌درصد را شاهد باشیم.
هوش‌مصنوعی AI پتانسیل قوی‌ای برای تحریک نوآوری، کمک به شرکت‌ها در ایجاد ارزش و کاهش هزینه‌های تجاری دارد. تاثیرات اقتصادی و اجتماعی هوش‌مصنوعی نیز باعث به وجود آمدن پیامدهای تجاری این فناوری جدید شده است، در حالی که فناوری‌های هوش‌مصنوعی پتانسیل تغییر اساسی تجارت و مدل‌های کسب‌وکار بین‌المللی را دارند. تجارت خود می‌تواند مکانیسم مهمی باشد که از طریق آن کشورها و شرکت‌ها به ورودی‌های مورد نیاز برای ساختن سیستم‌های هوش‌مصنوعی، اعم از کالاها، خدمات، افراد یا داده‌ها دسترسی پیدا می‌کنند و از طریق آن می‌توانند راه‌حل‌های هوش‌مصنوعی را در سطح جهانی به کار گیرند.
* مالک مدیر گروه فنی مهندسی ایتوک