تجربه جهانی ملاک و متر اصلاح قانون بازار

علی سنگینیان کارشناس بازار سرمایه درباره ساختار نظارتی در بازار مالی کشورهای توسعه‌یافته گفت: کشورهای جهان باید براساس ساختار حکمرانی، اقتصاد سیاسی و ساختار حقوقی خود مدلی برای بازار سرمایه خود انتخاب کنند تا این مدل بیشترین کارایی را داشته باشد و خدمات و انتظارات بیشتری را ارائه دهد. وی افزود: بعد از بحران ۲۰۰۸، مطالعه مقایسه‌ای بین مدل تک‌ناظری در بازار سرمایه انگلستان و مدل چندناظری در آمریکا انجام شد که بعدها مشخص شد این دو مدل مشکلات و ابهاماتی داشته و هر دو مدل بخشی از بازار سرمایه را نظارت نکرده‌اند. به گفته این کارشناس ارشد پس از مطالعه مقایسه‌ای این مدل‌ها، ساختارها تغییر پیدا کرد و قوانین جدیدی تدوین و وضع و تصمیمات جدیدی گرفته شد.
این کارشناس ارشد بازار سرمایه عنوان کرد: با نگاهی به کشورهای دیگر می‌توان به این نتیجه رسید که ساختار نظارتی عمده کشورها پس از بحران‌های بزرگ تحت تاثیر قرار گرفته و چارچوب ساختار نظارتی آنها براساس تجربه گذشته و تجربیات کسب شده از بحران‌ها، اصلاح شده است. وی ادامه داد: اتفاقی که در کشور ایران و اواخر سال ۹۹ افتاد و باعث ریزش شدید بورس شد، متاسفانه مدیران، مسوولان کشور و فعالان بازار بسیار ساده و راحت از آن گذشتند در حالی که می‌توانستند این موضوع را به یک بحران تشبیه کنند. سنگینیان به سنا گفت: چه خوب است از این بحران درس گرفته و این تجربه را با تجربیات گذشته بازار، برای اصلاح ساختار نظارتی بازار استفاده می‌کرد، زیرا بحران یاد شده نشان داد این ساختار پاسخگوی نوسانات بازار نیست.
ریسک‌های سیستماتیک
سنگینیان مهم‌ترین موضوع از یک ساختار را پوشش ریسک سیستماتیک اعلام کرد و افزود: ریسک سیستماتیک بر این باور است که به جای مدیریت تمامی ابزارها، نهادهای مالی و بازارها باید به این مجموعه به صورت کلان نگاه شود و همه با هم نظارت شوند و عدم کارایی و نقص فعالیت یکی از اجزای بازار باعث آسیب رسیدن به بقیه اجزای بازار می‌شود بنابراین باید آن را کنترل کرد. وی اظهار کرد: امروزه فعالان بازار به دنبال اصلاح ساختار بازار و قانون بازار هستند و همه بخش‌های مهم قانون باید اصلاح شود نه تنها بخشی از آن. وی تاکید کرد: اگر قصد اصلاح قانون بازار سرمایه در دستور کار قرار دارد، قدم اصلی بازنگری چارچوب نظارتی براساس تجربه دنیا است. این کارشناس بازار سرمایه بیان کرد: جهت پویایی بیشتر بازار سرمایه، بورس ایران باید به سمت مقررات‌زدایی و کاهش بوروکراسی حرکت کند. ساختار نظارتی در بازار سرمایه نیاز به اصلاحات جدی دارد، تا این بازار به سمت رقابت کامل حرکت کند.
نظارت مبتنی بر اهداف
سنگینیان خاطرنشان کرد: مطالعات جدید نشان می‌دهد کشورهایی که به دنبال نوآوری هستند هر چند که بازارهای آنها در حال گذار و در حال توسعه است، می‌توانند یک پله بالاتر آمده، رویه و مقررات‌گذاری را از نظارت مستقیم به نظارت مبتنی بر اهداف تغییر دهند تا باعث ایجاد خلاقیت و رقابت در بازار شده تا نهادهای مالی و بازارها بتوانند خدمات بهتری را ارائه دهند. این کارشناس ارشد بازار سرمایه در پایان ضمن تاکید به اینکه فرآیند انتشار اوراق و تامین مالی شرکت‌ها باید در کمترین زمان ممکن انجام شود، ادامه داد: وظیفه اصلی بورس کشف قیمت عادلانه است؛ در این جهت باید فرآیندها و قوانین به حداقل رسیده و به سمت رقابت کامل در بازار سرمایه حرکت کنیم. به باور وی کارمزد کارگزاری‌ها جهت شفافیت بیشتر و پویایی بازار به صورت رقابتی تعیین شود.