30 - 11 - 2022
تجمعات صنفی با اهداف سیاسی
آرزو فرشید – بر اساس حقوق بین‌الملل کنسولگری‌ها و سفارتخانه‌ها بخشی از خاک کشور صاحب پرچم است، به همین خاطر حمله و هجوم به این ساختمان‌ها مساله‌ای است که نمی‌شود به سادگی از کنار آن گذشت.
با این حال به نظر می‌رسد ما به اندازه کافی به این موضوع توجه نداریم و کنسولگری ما در کشوری همچون افغانستان می‌تواند بارها مورد حمله قرار گیرد و آب از آب تکان نخورد. روز گذشته برای سومین بار در یک سال گذشته به بهانه‌های پیش‌پاافتاده مقابل کنسولگری ایران در هرات تجمع شد؛ تجمع‌هایی که در هر سه مورد به خشونت معترضان و حمله به ساختمان کنسولگری انجامیده است. گفتنی است که در همه موارد پیشین پلیس دیپلماتیک نیز قادر به پراکنده کردن معترضان و حفاظت از کنسولگری نبوده است.
باید دید دلیل این اعتراضات گاه و بی‌گاه چیست؟ به اعتقاد کارشناسان، این مسایل چندان مرتبط با خواست‌های کنسولی و به خاطر سیاست‌های ایران نسبت به اتباع افغان نیست چرا‌که ایران همواره نسبت به اتباع غیرمجاز در ایران سیاست‌های حمایتی قابل توجهی داشته است. ایران در چارچوب طرح ساماندهی اتباع غیرمجاز افغان ویزای یک ساله برای آنها صادر کرد و اخیرا با پایان یافتن این مهلت، مقامات افغانستان درخواست تمدید این مهلت را داشته‌اند و وزیر مهاجران افغانستان در این راستا به تهران سفر کرد. گفته می‌شود مقامات ایرانی نسبت به پذیرش درخواست دولت افغانستان در این‌باره مساعدت داشته‌اند.
به نظر می‌آید برخی مقامات هرات از جمله رییس شورای ولایتی هرات نسبت به نفوذ تاریخی ایران در افغانستان به ویژه شهر هرات نگران هستند و سعی دارند در راستای کاهش حضور و نفوذ ایران مردم افغانستان را تهییج کنند. این مقامات همواره اقداماتی را همسو با سیاست کشورهای غربی به ویژه آمریکا علیه ایران پیش می‌برند و تجمع‌های صنفی مردم بیشتر بهانه برای اهداف سیاسی برخی مقامات شهر هرات است.
دیروز تعدادی از کارگران افغان که سابقه کار در ایران دارند در مقابل کنسولگری ایران در هرات تجمع و به ساختمان کنسولگری حمله کردند. به گزارش
بی بی سی این تجمع اعتراضی یک کشته و ۴ زخمی به همراه داشت. یک مقام مطلع در کنسولگری ایران درباره این حادثه به ایسنا گفته است که صبح روز شنبه به مدت یک ساعت تعدادی اتباع افغان که گفته می‌شد کارگرانی هستند که سابقه کار در ایران دارند و نسبت به سیاست‌های ویزایی ایران اعتراض دارند مقابل ساختمان کنسولگری در هرات تجمع کردند که بعد از مدتی تجمع به تعرض به ساختمان کنسولگری با چوب، دیلم و پرتاب سنگ همراه شد که خساراتی نیز به آن وارد شده است.
گفته می‌شود کارگران معترض پیش از تجمع مقابل کنسولگری ایران در هرات با رییس شورای ولایتی این شهر ملاقات داشته‌اند و پس از آن نیز مقابل استانداری هرات تجمع و سپس به سمت کنسولگری ایران حرکت کردند.
افغانستان پاسخگو باشد
سید باقر حسینی، دبیر‌کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در این رابطه به «جهان صنعت» گفت: متاسفانه پیش از این نیز اتفاقاتی از این قبیل افتاده بود و لازم است که از سوی ما یک اقدام جدی صورت گیرد.
وی افزود: اشتباه یک بار پذیرفته می‌شود اما این اتفاقات چندین بار تکرار شده و این قابل توجیه نیست.این نماینده مجلس تصریح کرد: کنسولگری جزیی از خاک ماست و ضروری است که دولت جدید از حرمت کشورمان دفاع کند. دولت وظیفه دارد از طریق وزارت‌خارجه پیگیری کند تا بعد از این شاهد چنین مسایلی نباشیم.
حسینی تاکید کرد: دولت افغانستان باید در مورد این‌گونه رفتارها پاسخگو باشد.وی در رابطه با اینکه گفته می‌شود برخی از این اقدامات به نوعی اعتراض به فعالیت‌های فرهنگی جمهوری اسلامی در افغانستان است، اظهار کرد: ما مشترکات فرهنگی زیادی با افغان‌ها داریم. همین هرات جایگاه خود را در فرهنگ و ادب مدیون خراسان قدیم و شخصیت‌های برجسته‌ای همچون خواجه عبداله انصاری است.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی ادامه داد: به هر حال گروه‌های افراطی همه جا هستند. در افغانستان نیز این عده اندکند اما لازم است که در مورد فعالیت‌های فرهنگی ایران نیز شفاف‌سازی شود، شاید این گروه تصویر نامناسبی از جمهوری اسلامی دارند.
حسینی در رابطه با نقش رفتارهای نادرست با اتباع افغانی در ایران- همچون محدودیت‌های که در اصفهان ایجاد شده بود- در این اعتراضات، گفت: خود ما نیز نباید به گونه‌ای رفتار کنیم که حساسیت و تنش ایجاد کند.به گفته وی نباید بهانه دست کسی دهیم و از آنجایی که رفتار ما بر دیگران تاثیر می‌گذارد باید به نوعی عمل کنیم که برای کشورهای دیگر الگو باشیم.
از کجا آب می‌خورد؟
داود هرمیداس باوند، کارشناس سیاست خارجی نیز در این خصوص گفت: زمان طالبان که حملاتی در مزار شریف به کنسولگری ایران شد دو‌جنبه قابل بررسی بود؛ اول اینکه سلفی‌گری در مقابله با شیعه قرار دارد و از سوی دیگر مسایل سیاسی مطرح بود.
وی با تاکید بر اینکه دولت افغانستان باید امنیت سفارتخانه‌ها و… را فراهم کند، اظهار کرد: با توجه به شرایط فعلی و اقدامات تروریستی طالبان، دولت افغانستان توان این کار را ندارد.
این کارشناس دیپلماسی، اعلام دولت مبنی بر اینکه افغان‌هایی که اجازه کار ندارند کشور را ترک کنند را یکی از مسایلی که می‌تواند دلیل این اعتراضات باشد عنوان کرد و افزود: این جریان می‌تواند به نوعی انتقام جویی افغان‌هایی باشد که در ایران زندگی کرده و به واسطه رفتارهای نادرست ما خاطرات تلخی از ایران دارند.
وی ادامه داد: یک احتمال نیز وجود دارد که عربستان بخشی از طالبان را تحریک کرده باشد اما این احتمال ضعیف است که طالبان وارد درگیری جدیدی شود. از طرفی جمهوری اسلامی ایران نیز به مماشات با طالبان متهم است.
باوند در مورد اینکه اقدامات فرهنگی ایران در افغانستان چقدر می‌تواند ریشه این اعتراضات باشد، گفت: فکر نمی‌کنم این طور باشد زیرا در حال حاضر ایران فعالیت زیادی ندارد به اضافه اینکه فعالیت‌های فرهنگی در دراز مدت نتیجه می‌دهد و نارضایتی ایجاد می‌‌کند.
وی تاکید کرد: وزارت خارجه باید پیگری کند تا مشخص شود این موضوع از کجا آب می‌خورد، یک رویداد خاص است یا از سوی گروهی انجام شده و ادامه‌دار خواهد بود.
به اعتقاد باوند، به هر ترتیب مسوولیت این اتفاق به عهده دولت کرزای است و باید پاسخگو باشد.
اراده برای یافتن راه‌حل
کیفیت مناسبات سیاسی و اجتماعی ما با افغانستان در بروز این‌گونه مسایل نقش موثری دارد. احمد بشیری، حقوقدان با تاکید بر این مساله اظهار کرد: ما هیچ‌گاه با افغانستان دشمنی نداشتیم و نداریم اما همواره اختلافاتی وجود داشته است.
وی با اشاره به وضعیت اقتصادی فعلی افغانستان گفت: بیکاران افغان به ایران می‌آیند و ما مراوده متقابل و مثبتی با آنها داریم زیرا این کارگر‌ها در کارهای سنگین و ساختمانی ما با دستمزدهای اندک و توقع پایین کار می‌کنند.
بشیری افزود: وقتی ما به کار آنها نیاز داریم چرا نباید تسهیلات مناسب برایشان فراهم کنیم؟ وقتی تجربه ثابت کرده است که بیرون راندن آنها از محالات است چرا نباید با آنها رفتار انسانی و مناسب داشته باشیم؟ وقتی با افغان مانند وحشی‌ها رفتار می‌کنیم و مانع ورودشان به برخی اماکن می‌شویم، آنها هم می‌روند و در کشور خودشان این‌گونه با ما رفتار می‌کنند.
این حقوقدان خاطر‌نشان کرد: لازم است که وزارت امور خارجه بررسی کند مشکل ما با مردم و حاکمیت افغانستان چیست که نتایج اینچنینی دارد.
وی افزود: روشن است که عده‌ای کارگر مستقیما به سفارتخانه یا کنسولگری حمله نمی‌کنند و حتما تحریکات سیاسی در پس جریان است همان‌طور که ما نمی‌توانیم بگوییم که یک عده از عابران خیابان به سفارت انگلستان در تهران هجوم بردند.
بشیری با بیان اینکه من خراسانی هستم و باید بگویم که ما هیچ‌گاه با افغان‌ها مشکل نداشتیم، اظهار کرد: باید برنامه‌ریزی شود و در حد نیاز به آنها اجازه ورود به کشور را بدهیم. چرا نباید بچه‌های افغان بتوانند به مدرسه بروند؟
وی تاکید کرد: اینها مسایل غیر‌قابل حلی نیست برای همه اینها در حقوق بین‌الملل راه‌حل وجود دارد به شرط آنکه یک اراده واقعی برای حل آن باشد.
به گفته بشیری، وزارتخانه‌های مسوول یعنی وزارت کار، امورخارجه، کشور باید با دولت افغانستان مذاکره کنند و به نتیجه برسند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد