تحت تعقیب در روسیه، قدرتمند در بروکسل

ایلیا حسامی – کایا کالاس نخست‌وزیر استونی که یکی از منقدان جدی روسیه در اتحادیه اروپا شناخته می‌شود، به زودی سکان مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در بروکسل را در اختیار می‌گیرد.
رهبران ۲۷کشور عضو اتحادیه اروپا، با نامزدی وی برای پست ریاست دستگاه دیپلماسی این اتحادیه که در حال حاضر جوزپ بورل آن را در اختیار دارد، موافقت کردند و به نقل از رسانه‌های اروپایی، تصمیم نهایی در این مورد در همین هفته گرفته خواهد شد.
کایا کالاس، دختر سیم کالاس، نخست‌وزیر سابق و کمیسر اتحادیه اروپا، اولین شخصیت از اروپای شرقی در این مقام و اولین استونیایی است که یکی از جایگاه‌های اصلی اتحادیه اروپا را به دست آورده است.
کالاکس و روسیه‌هراسی
پس از حمله نظامی روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲، کالاکس به یکی از مهم‌ترین و قوی‌ترین حامیان اوکراین که خواهان مجازات روسیه هستند تبدیل شد. او در وضع تحریم‌ها علیه مسکو، فرستادن کمک‌های نظامی و تقویت ظرفیت‌های دفاعی اوکراین نقش تاثیرگذاری داشته است. همچنین لازم به ذکر است موضع او علیه روسیه پیش از آغاز جنگ وجود داشته است.
کالاکس به دلیل اقدامات تندش علیه روسیه، در کشورش تحت تعقیب است. به عنوان مثال یکی از اقداماتی که او در استونی اجرا کرده، حذف تمامی بناهای باقیمانده از جنگ‌جهانی دوم که نشان‌دهنده قدرت اتحاد جماهیر شوروی است. امری که کرملین این کار او را «اقدام خصمانه نسبت به حافظه تاریخی» توصیف کرده است.
کالاس که رویای دبیرکلی ناتو را در سر می‌پروراند، به خاطر سویه تند ضدروسی از سوی مخالفان با انتقادهای جدی روبه‌رو شد. پس از این واقعه، وی تمام تلاش خود را کرد تا از اتخاذ رویکرد حمایت از اوکراین به غنیمتی مهم دست یابد و در نهایت به عنوان مسوول سیاست خارجی اروپا برگزیده شد. یکی از نقدهای وارد شده به او، این است که وی به خوبی درباره موضوع‌‌های دیگر مناطق مانند چین، آسیای شرقی، آسیای غربی، آفریقا، آمریکای لاتین و غیره صحبت نمی‌کند و چالش اصلی‌اش فقط حمایت از اوکراین می‌داند. کالاس در برابر انتقاد‌های یادشده در چارچوب رویکرد ضدروسی خود، مدعی شد که استونی کشوری است که قربانی استعمار شده و از این رو برخی انگیزه‌های جنوب جهانی را درک می‌کند.
سوابق و پیشینه
او در زمانی که استونی هنوز بخشی از اتحاد جماهیر شوروی بود، در این کشور به دنیا آمد. پدرش سیم کالاس، از نوامبر ۱۹۹۵ تا نوامبر ۱۹۹۶ وزیر امور خارجه و از ژانویه ۲۰۰۲ تا آوریل ۲۰۰۳ نخست‌وزیر استونی بوده است.
کایا کالاس به عنوان یک وکیل نیز فعالیت کرده است و نخستین‌بار در سال ۲۰۱۱ با حزب تاسیس شده از سوی پدرش، به پارلمان این کشور ورود کرد و سپس یک کرسی در پارلمان اروپا با تمرکز بر موضوع‌های فناوری و قوانین رقابتی را به دست آورد.
وی در سال ۲۰۱۸ پس از چندین سال فاصله از حضور در عرصه سیاسی ملی، به عنوان اولین نخست‌وزیر زن استونی معرفی شد. اکنون در استونی از کالاس با نام بانوی آهنی یاد می‌شود.
نخست‌وزیر ۴۷ ساله استونی، تا پیش از شروع جنگ اوکراین در عرصه جهانی، شخصیت شناخته‌شده‌ای نبود و پس از حمله نظامی روسیه به اوکراین، با سوار شدن بر این موج موفق شد خود را در جامعه جهانی بیشتر از گذشته مطرح کند.
رسوایی‌های بانوی آهنین
در تابستان ۲۰۲۳، رسانه‌های استونی خبر از همکاری یک شرکت استونیایی با روسیه در میانه جنگ اوکراین دادند. شرکت نامبرده، ۲۵‌درصد از سهام این شرکت لجستیکی متعلق به همسر کالاس بود. این خبر که با مواضع کالاس در قبال روسیه و اوکراین در تضاد بود، مورد توجه عموم قرار گرفت.
دومین رسوایی بانوی آهنین را رییس ستاد کل ارتش استونی رقم زد. او نخست‌وزیر را به تامین نکردن بودجه دفاعی کشور متهم کرده است. این رسوایی موجب سوم شدن حزبش در انتخابات اروپا شد.
یکی دیگر از موضوعاتی که کالاس با آن روبه‌رو است، انتقاد دیپلمات‌های اتحادیه اروپا به دولت او در قبال چگونگی استفاده از مکانیسم «تسلیحات صلح اروپا» برای ارسال سلاح به اوکراین است. دیپلمات‌های اتحادیه اروپا دولت کالاس را به افزایش مصنوعی رقم تسلیحات ارسال شده به اوکراین متهم کردند. گزارش‌ها نشان داد که مبالغ درخواستی استونی از سایر کشورهایی که کمک‌های مشابهی انجام داده بودند، بیشتر بود. همچنین نشان می‌داد که تالین درخواست‌های بازپرداخت را براساس قیمت کیت‌های نظامی جدید محاسبه کرده؛ آن هم در حالی که تجهیزات قدیمی‌تر را به کی‌یف فرستاده است. در همین راستا وزارت خارجه استونی به این گزارش‌ها پاسخ داد و مدعی شد که اوکراین هرگز از کیفیت تجهیزاتی که از استونی دریافت می‌کند، شکایتی نداشته است.