تحول در صنعت غذا

«جهان‌صنعت»- ادغام هوش مصنوعی در صنعت غذا می‌تواند به‌عنوان یک نیروی محرکه برای بهبود کارایی، کاهش ضایعات و افزایش ایمنی غذایی عمل کند. با این حال، برای بهره‌برداری کامل از این تکنولوژی، چالش‌های موجود باید به دقت بررسی و حل شوند. استفاده از هوش مصنوعی در صنعت غذا نشان‌دهنده یک تغییر بنیادین در نحوه تولید، پردازش و توزیع غذاست. این تکنولوژی می‌تواند به کاهش ضایعات و افزایش کارایی کمک کند و در نتیجه به پایداری و ایمنی غذایی کمک می‌کند.
با وجود مزایای بالقوه، چالش‌هایی مانند کمبود داده، نگرانی‌های امنیتی و نیاز به نیروی کار ماهر می‌تواند مانع از پذیرش گسترده هوش مصنوعی در صنعت غذا شود. این موارد نیازمند راه‌حل‌های مناسب و سرمایه‌گذاری‌های قابل‌توجهی است. پیش‌بینی می‌شود که هوش مصنوعی در آینده با بهبود لجستیک و ایمنی غذایی، تاثیر بیشتری بر صنعت غذا بگذارد. این تغییرات می‌توانند به کاهش هزینه‌ها و بهبود تجربه مشتری کمک کنند.
کاربرد هوش مصنوعی در صنایع غذایی
به‌طورکلی، تکنولوژی و روی کار آمدن دستگاه‌ها و رایانه‌هایی که درست به‌اندازه انسان‌ها می‌توانند دقیق و بی‌نقص فکر کنند، زندگی را از هر حیث برای ما راحت‌تر کرده‌اند. صنایع غذایی نیز از این فناوری‌ها و هوش مصنوعی تاثیر پذیرفته و از مزایای آن بهره‌مند شده است. از جمله اصلی‌ترین کاربردهای هوش مصنوعی در صنایع غذایی، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
بهبود روند تحویل غذاها
تحویل غذا، یکی از مهم‌ترین بخش‌های صنایع غذایی است. با توجه ‌به اهمیت این موضوع، دور از انتظار نیست که استفاده از هوش مصنوعی در برنامه‌های مختلف تحویل غذا، مهم‌ترین تاثیر هوش‌مصنوعی بر صنایع غذایی باشد. هوش مصنوعی در وهله اول کار خود را از طریق بازاریابی و تبلیغ محصولات شروع کرده است؛ به این معنی که الگوریتم‌های آن عملکرد تک‌تک مشتریان را در وب‌سایت‌ها مورد بررسی قرار می‌دهند تا انتخاب‌ها و سلایق آنها را بشناسند و پیشنهادهای هدفمندی را برای سفارش غذا یا معرفی رستوران به آنان ارائه می‌کنند. همچنین، اقدامات موردنیاز برای وارد کردن سفارش، ارسال و فرآیند صدور صورت‌حساب را خودکار می‌کنند و انجام این روندها را تسهیل می‌بخشند. استفاده از ربات‌های مبتنی‌بر هوش‌مصنوعی که با مشتریان چت و به درخواست‌های آنها رسیدگی می‌کنند، از دیگر کاربردهای AI برای تحویل غذاست.
خودکارسازی فرآیند پردازش مواد غذایی
برای پردازش مواد غذایی، نیروی انسانی در مراحلی اعم از فرآوری غذاها و بسته‌بندی آنها حضور دارند. علاوه‌بر این، فرآوری مواد غذایی، بسیار پیچیده و زمان‌بر است. حتی زمانی که فرآوری غذاها کامل شده است و آنها آماده ارسال هستند، همچنان باید آزمایش‌های کیفی گسترده‌ای روی آنها انجام شود. بگذریم که ضرورت رعایت بهداشت توسط افرادی که در روند فرآوری غذاها مشارکت دارند، خود معضل بسیار بزرگی است. اینجاست که لزوم به‌کارگیری هوش مصنوعی به‌شدت حس می‌شود. AI‌می‌تواند فرآیندهای فرآوری غذاها را تسهیل بخشد، زمان پردازش مواد غذایی را کاهش دهد، درآمد صنایع را بیشتر کند و تجربه مشتریان را بهبود بخشد. به‌طورکلی، از این نظر هوش مصنوعی می‌تواند صنایع غذایی را متحول کند.
ایمن‌سازی حمل‌ونقل غذاها
یکی دیگر از مهم‌ترین کاربردهای هوش مصنوعی در صنایع غذایی، حفظ شرایطی است که برای سالم ماندن غذاها در فرآیند حمل‌ونقل ضروری است. هرکدام از مواد غذایی برای فاسد نشدن به دما و رطوبت خاصی احتیاج دارند و باید تحت شرایط مناسبی نگهداری و حمل شوند. استفاده از هوش‌مصنوعی که در آنها از پیشرفت‌های اینترنت اشیا هم بهره برده شده باشد، به کنترل دقیق الزامات موردنیاز برای حمل‌ونقل ایمن مواد غذایی کمک می‌کند و باعث می‌شود که مواد غذایی با بالاترین کیفیت ممکن به مقصد تحویل داده شوند.
مدیریت زنجیره تامین مواد غذایی
برخلاف گذشته که زنجیره‌های تامین تنها شامل چند بخش و فرآیند بودند و یک نفر همه اینها را کنترل می‌کرد، این زنجیره‌ها در حال حاضر گسترده‌تر شده‌اند و روندهای مختلفی را شامل می‌شوند. این مساله باعث می‌شود که زنجیره‌های تامین با مشکلات زیادی مواجه شوند، چون به ارزیابی دائمی کل فعالیت‌های انجام ‌شده در هر مرحله و همچنین، هماهنگی و تحویل اطلاعات به افراد مناسب احتیاج دارند. در زنجیره‌های تامین بزرگ، ایجاد هماهنگی و نظارت دقیق و مستمر بر عملکرد چالش‌برانگیزتر هم می‌شود و انجام کارها به‌صورت دستی، مشکلات زیادی را ایجاد می‌کند. اینجاست که هوش مصنوعی می‌تواند جادو کند. AI به طور دقیق بر روندها و فعالیت‌های انجام ‌شده نظارت می‌کند و اگر در کنار آن از اینترنت اشیا استفاده شود، هر بخش از زنجیره تامین عملکرد خود را در بهترین حالت ممکن انجام خواهد داد.
عدم نیاز به تجهیزات فرآوری مواد غذایی
تجهیزاتی که برای فرآوری مواد غذایی مورد استفاده قرار می‌گیرند، معمولا از عهده انجام چند کار به‌صورت همزمان برمی‌آیند. در نتیجه، خرابی آنها، کل فرآیند زنجیره تامین را با اختلال مواجه می‌کند. در این شرایط، با استفاده از هوش مصنوعی، مطمئن خواهیم بود که مواد غذایی در مدت ‌زمان لازم در شرایط مساعدی قرار خواهند گرفت. علاوه‌براین، هوش مصنوعی می‌تواند به‌طور دائم وضعیت تجهیزات فرآوری غذاها را بررسی کند و در صورت لزوم، اقداماتی برای تعمیر آنها انجام دهد.
مزایای هوش مصنوعی برای صنایع غذایی
تا به ‌حال به این فکر کرده‌اید که هوش مصنوعی چه تاثیری می‌تواند بر زندگی شما و غذاهایی که مصرف می‌کنید، داشته باشد؟ هوش مصنوعی و زیرمجموعه‌های آن، خدمات زیادی را به صنایع غذایی عرضه می‌کنند و مزایای زیادی را به همراه دارند. از جمله مهم‌ترین این مزایا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
ایجاد دستورالعمل‌های غذایی جدید با توجه ‌به علایق مشتریان
تولیدکنندگان مواد غذایی باید به‌روز باشند و دائما محصولات جدیدی را تولید کنند تا محبوبیت خود را حفظ و منابع درآمدی جدیدی برای خود ایجاد کنند. بدین منظور، آنها باید آگاهی دقیقی از سلایق مشتریان خود داشته باشند. در گذشته این کار با انجام نظرسنجی و سازگاری با ترندهای نوظهور انجام می‌شد اما با استفاده از هوش مصنوعی تولیدکننده‌های مواد غذایی راحت‌تر می‌توانند اولویت‌های مشتریان خود را پیش‌بینی کرده و براساس آنها محصولات غذایی جدید تولید کنند. با تجزیه ‌و تحلیل داده‌ها، به‌راحتی می‌توان الگوهای فروش و طعم‌هایی را که افراد ترجیح می‌دهند، پیش‌بینی کرد و سرمایه‌گذاری زودهنگامی را برای توسعه محصولات جدیدتر با توجه ‌به ذائقه مشتریان آغاز کرد. همچنین با استفاده از هوش مصنوعی، مشتریان می‌توانند محصولاتی را که دقیقا باب میل‌شان است، بخرند. این پیشرفت علاوه‌بر کمک به شناسایی مثلا بهترین طعم‌ها، فرآیند توسعه محصول را کوتاه‌تر و کم‌هزینه‌تر می‌کند و از طریق آن شرکت‌ها می‌توانند محصولات جدید خود را سریع‌تر و با آزمون و خطای کمتری به بازار عرضه کنند.
تمیزکاری دقیق ابزارها و تجهیزات
تمامی تجهیزات و ماشین‌آلاتی که در فرآیند تولید مواد غذایی استفاده می‌شوند، باید براساس دقیق‌ترین استانداردها تمیز شوند. متاسفانه این مساله از نظر زمان و پول به‌شدت هزینه‌بر است. فناوری‌های نوآورانه هوش مصنوعی اما در این حیطه نیز تحولاتی ایجاد کرده است. به‌عنوان‌مثال، دانشگاه ناتینگهام (Nottingham) دستگاهی ساخته است که با استفاده از تصویربرداری نوری فلورسانس و حسگر اولتراسونیک برای اسکن مواد غذایی باقی‌مانده در ماشین‌آلات استفاده می‌کند. به‌علاوه، دستگاه حاضر 20 تا 40‌درصد در آب مورد استفاده برای تمیزکاری تجهیزات صرفه‌جویی می‌کند و زمان تمیزکاری آنها را به نصف می‌رساند.
برخورداری از خطوط تولیدی بهداشتی‌تر
نقض ایمنی مواد غذایی، ممکن است برای تولیدکنندگان گران تمام شود؛ علاوه بر اینکه آنان ممکن است میلیون‌ها و گاه میلیاردها تومان جریمه شوند، به شهرت آنها هم خدشه وارد خواهد شد. استفاده از هوش مصنوعی، تا حد زیادی احتمال وقوع چنین تخلفاتی را به روش‌های مختلف کاهش می‌دهد. هرچقدر بخش‌های بیشتری از فرآیند تولید غذا توسط ربات‌ها کنترل و تمیز شوند، احتمال آلودگی محصولات به عوامل بیماری‌زا هم کمتر خواهد شد. علاوه‌بر اینکه ربات‌ها از انسان‌ها سریع‌تر و کارآمدتر عمل می‌کنند، می‌توان آنها را استریل کرد و ایمنی مواد غذایی را تا حد بسیار زیادی افزایش داد. علاوه‌براین، از هوش مصنوعی برای بهبود نظافت و تمیزی نیروی کار هم می‌توان استفاده کرد. به‌عنوان‌مثال، فناوری‌های تشخیص چهره به شناسایی کارکنانی که بهداشت را رعایت نکرده‌اند، کمک می‌کند و شرکت‌ها با استفاده از این فناوری‌ها می‌توانند کنترل دقیق‌تری بر بهداشت محل کار داشته باشند.
تسریع روند دسته‌بندی غذاها
دسته‌بندی مواد غذایی، روندی پرزحمت و زمان‌بر است. این مساله علاوه‌بر اینکه عملکرد کارکنان خط تولید را کند می‌کند، مستلزم به‌کارگیری کارکنان زیادی است. این مساله در رابطه ‌با دسته‌بندی محصولاتی که استانداردهای لازم برای فروش را ندارند، چالش‌برانگیزتر می‌شود. با کمک هوش‌مصنوعی تا حد زیادی می‌توان در زمان و افراد موردنیاز برای انجام این فعالیت‌های حیاتی صرفه‌جویی کرد. لیزرها و دوربین‌ها برای ارزیابی شکل، رنگ و یکپارچگی تمامی محصولات استفاده می‌شوند و به طور خودکار موارد معیوب و غیرقابل‌ استفاده کنار گذاشته می‌شوند. علاوه‌براین، اگر از فناوری یادگیری ماشینی (machine learning) هم در کنار هوش مصنوعی استفاده شود، چنین سیستم‌هایی مرتبا بهبود پیدا خواهند کرد و از هدررفت محصولات قابل‌قبول جلوگیری خواهد شد.
هوش مصنوعی و زباله‌های غذایی
دپارتمان کشاورزی ایالات‌ متحده آمریکا اظهار کرده است که هدررفت مواد غذایی در آمریکا بالغ بر ۳۰ تا ۴۰‌درصد غذاهای مصرفی است و متاسفانه این مقدار روبه ‌افزایش است اما تحقیقات نشان می‌دهد که هوش مصنوعی می‌تواند این مقدار را تا حد بسیار زیادی کاهش دهد و تا سال ۲۰۳۰ میلیاردها دلار در این زمینه صرفه‌جویی کند. این موضوع مؤید آن است که انسان‌ها در حال حاضر نمی‌توانند منابع خود را به‌درستی مدیریت کنند و تک‌ کشتی، استفاده از کودهای شیمیایی مصنوعی و استفاده بیش‌ازحد از زمین‌های زراعی را می‌توان با روش‌های هوشمندتر جایگزین کرد. اطلاعات و داده‌هایی که هوش مصنوعی در اختیار کشاورزان قرار می‌دهد، به آنها کمک می‌کند سریع‌تر و بهتر تصمیم‌گیری کنند.
از دیگر مواردی که AI باعث کاهش زباله‌های غذایی می‌شود، می‌توان موارد زیر را نام برد:
هوش مصنوعی به شناسایی میکروب‌هایی که می‌توانند رشد محصولات را بدون نیاز به استفاده از کود افزایش دهند، کمک می‌کند.
کشاورزان با بهر‌ه‌مندی از مزایای هوش مصنوعی، از شر آزمایش‌های مزرعه‌ای خلاص می‌شوند. این مساله تا حد بسیار زیادی به صرفه‌جویی در پولی که برای این آزمایش‌ها صرف می‌شود، کمک می‌کند.
اگر در زنجیره‌های تامین محصولات زراعی از فناوری بازرسی بصری استفاده شود، روند وارسی محصولات بسیار ساده‌تر و سریع‌تر خواهد شد.
بررسی مواد غذایی از طریق هوش مصنوعی این امکان را در اختیار ما قرار می‌دهد که قبل از فاسد شدن مواد غذایی و تبدیل‌شان به زباله، آنها را به رستوران‌ها یا سایر افرادی که مایل به خرید این مواد‌غذایی هستند، بفروشیم.