تخت جمشید در خطر فرونشست زمین

ایلنا- کاهش بارندگی، کم آبی، خشک شدن تالاب‌ها و دریاچه‌های فارس و روی آوردن کشاورزان به استفاده از سفره‌های آب زیرزمینی باعث ایجاد و تشدید پدیده فرونشست زمین در دشت‌های استان به‌ویژه شهرستان مرودشت شده است. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان زیست‌محیطی، دلیل اصلی فروچاله‌های اطراف نقش رستم و تخت‌جمشید پایین‌رفتِ سطح آب سفره‌های زیرزمینی به دلیل حفر چاه‌های غیرمجاز و برداشت بی‌رویه آب است. در مطالعات اخیر از دشت مرودشت و بخشی‌هایی از محدوده دشت شیراز ظرف حدود ۱۵ سال اخیر، همه دشت مرودشت درگیر پدیده فرونشست شده و وسعت و سرعت آن در این دشت پیشرفت قابل‌توجهی داشته است.
«محمد درویش» پژوهشگر و کنشگر محیط‌زیست گفت: در این رابطه با بیان اینکه دشت مرودشت استان فارس بحرانی‌ترین منطقه از منظر زمین‌شناسی بعد از دشت مهیار در اصفهان است، می‌گوید: متاسفانه وضعیت این بخش در استان فارس فوق‌العاده نگران‌کننده است و بخش بزرگ این دشت با فرونشست بیش از ۲ سانتیمتر مواجه است که این رقم ۵ برابر نرم طبیعی و حد مجاز تحمل فرونشست است. در حال حاضر بخش بزرگی از دشت مرودشت که شامل قلمرو بزرگ پاسارگاد، تخت‌جمشید و نقش رستم می‌شود با فرونشست بیش از ۱۵ الی ۲۰ سانتیمتری مواجه است.
وی افزود: بعضی از افراد با پاک کردن صورت‌مساله و به دلیل اینکه گردشگران و مردم متوجه فرونشست زمین اطراف دشت مرودشت و تخت‌جمشید نشوند، آنها را با کامیون پر می‌کنند. درویش معتقد است اصل این ماجرا به فعالیت چاه‌های کشاورزی این بخش بازمی‌گردد؛ وجود سدهای درودزن، ملاصدرا و سیوند در بالادست این دشت باعث شده تا جریان حوضه آب‌شناسی کر و سیوند مختل شوند. مسوولان هیچ اقدامی در جهت پلمب کردن چاه‌ها در اطراف تخت‌جمشید و پاسارگاد و پرداخت خسارت به کشاورزان انجام نداده‌اند.
درویش ادامه داد: تا زمانی که روند فعلی ادامه‌دار باشد نه‌تنها مشکلی حل نمی‌شود، بلکه شاهد افزایش این چالش‌ها خواهیم بود و مردم فارس باید آماده شرایط ناگوارتر برای تخت‌جمشید و پاسارگاد باشند.
او افزود: اگر خواستار نجات از این وضعیت هستیم باید علاوه‌بر پلمب تمام چاه‌های غیر‌مجاز نیمی از چاه‌های کشاورزی هم پلمب شوند و دولت از محل هدفمندی یارانه‌ها به کشاورزان خسارت پرداخت کند؛ در صورتی که این اتفاق رخ ندهد در آینده‌ای نه‌چندان دور قسمت قابل‌توجهی از استان فارس غیر‌قابل سکونت خواهد شد.
درویش با اشاره به اینکه وسعت اراضی کشاورزی در سه دهه اخیر با یک افزایش ۵ برابری مواجه بوده است، می‌گوید: تا زمانی که مردم در حال افزایش تعداد چاه‌ها هستند و استقرار نیروگاه سیکل ترکیبی کازرون در کنار دریاچه پریشان فعالیت دارد، نمی‌توان به بهبود شرایط امیدوار بود.
این فعال محیط‌زیست با بیان اینکه اگر خواستار مهار کانون‌های بحرانی گردوخاک در استان هستیم باید مجددا تالاب‌ها را احیا کنیم، یادآور می‌شود: قطعا احیای تالاب‌ها نیازمند ارجحیت حق‌آبه تالاب‌ها بر کشاورزی و صنعت است.